Հայաստանի խորհրդարանը հաստատեց ԵՄ-ին անդամակցելու օրինագիծը. ինչու՞ է դա կարևոր
Հայաստանի Ազգային ժողովը փետրվարի 12-ին առաջին ընթերցմամբ ընդունեց Եվրամիությանը Հայաստանի անդամակցության գործընթացի մեկնարկի մասին օրինագիծը։
Նախագծին կողմ է քվեարկել 63 պատգամավոր, մինչդեռ 7 պատգամավոր դեմ են արտահայտվել, իսկ որոշ խմբակցություններ հրաժարվել են քվեարկությունից։
Օրինագծի ընդունումը նշանավորում է Հայաստանի իշխանությունների աճող հետաքրքրությունը եվրոպական ինտեգրման ուղղությամբ, ինչը կարող է փոխել երկրի դիվանագիտական, տնտեսական և անվտանգության առաջնահերթությունները։
Ի՞նչ է ԵՄ-ին անդամակցելու մասին Հայաստանի օրինագիծը և ինչ է նախատեսում
Օրինագիծը ներկայացվել է Ազգային ժողովում՝ քաղաքացիական նախաձեռնության կողմից, որը 2 ամսում հավաքել է 60,000 ստորագրություն, ինչը բավարար է ԱԺ-ում օրենսդրական քննարկում սկսելու համար։
Նախագծի հիմնական դրույթներն ընդգրկում են՝
- Հայաստանի ժողովրդի կամքի արտահայտում՝ դառնալու ԵՄ անդամ պետություն
- Եվրոպական քաղաքական, տնտեսական և իրավական համակարգերին ինտեգրվելու առաջնահերթություն
- Անվտանգության և բարեկեցության բարձրացման նպատակ
2024 թվականի հունվարի 9-ին Հայաստանի կառավարությունը պաշտոնապես հավանություն է տվել օրինագծին՝ դրան տալով պետական մակարդակի օրակարգային կարևորություն։
Ինչու՞ է Հայաստանը նախաձեռնում անդամակցության գործընթաց Եվրամիությանը
Հայաստանը ԵՄ հետ խորացրած հարաբերությունների երկար պատմություն ունի, սակայն անդամակցության պաշտոնական գործընթացի նախաձեռնումը նոր փուլ է երկկողմ հարաբերություններում։
ԵՄ-ին անդամակցելու հնարավորությունները ներառում են՝
- Տնտեսական աջակցություն և ներդրումների մեծացում
- Անվտանգության և իրավական բարեփոխումների ամրապնդում
- Եվրոպական շուկաների հասանելիություն
- Քաղաքական կայունության ու ժողովրդավարության ամրապնդում
Սակայն այս գործընթացը ներառում է երկարատև և բարդ բանակցություններ, ինչպես նաև Հայաստանի արտաքին քաղաքական հավասարակշռության վերանայում։
Ո՞ր քաղաքական ուժերն են աջակցում և դեմ արտահայտվում օրինագծին
Հայաստանի խորհրդարանական ուժերը տարբեր դիրքորոշում են ցուցաբերել օրինագծի նկատմամբ։
- «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցությունը հայտարարել է, որ կողմ է քվեարկելու։
- «Հայաստան» խմբակցությունը հրաժարվել է մասնակցել քվեարկությանը։
- «Պատիվ ունեմ» խմբակցությունը հայտարարել է, որ դեմ է օրինագծին։
Այդուհանդերձ, Ազգային ժողովի մեծամասնությունը աջակցել է նախաձեռնությանը, ինչը նշանակում է, որ գործընթացը շարունակվելու է։
Արդյո՞ք Հայաստանը կկարողանա արագ ինտեգրվել Եվրամիությանը
ԵՄ-ին անդամակցությունը արագ կամ անմիջական գործընթաց չէ, և Հայաստանին կարող է սպասվել տարիներ տևող բանակցություններ։
- ԵՄ-ին անդամակցող երկրները պետք է համապատասխանեն Կոպենհագենի չափանիշներին, որոնք ընդգրկում են ժողովրդավարության, մարդու իրավունքների, շուկայական տնտեսության և օրենքի գերակայության սկզբունքները։
- ԵՄ-ն դեռևս պետք է որոշի՝ արդյո՞ք Հայաստանը պետք է ստանա թեկնածու երկրի կարգավիճակ, ինչը ևս պահանջում է քաղաքական կոնսենսուս։
- Հայաստանի հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ և տարածաշրջանային հակամարտությունները կարող են բարդացնել անդամակցության հեռանկարները։
Այնուամենայնիվ, օրինագծի ընդունումը կարող է առաջին քայլը լինել Հայաստանի ԵՄ-ին լիարժեք ինտեգրվելու ճանապարհին, որը կախված կլինի ինչպես ներքին բարեփոխումներից, այնպես էլ Եվրոպայի քաղաքական կամքից։
Հայաստանի Ազգային ժողովի կողմից ԵՄ-ին անդամակցելու օրինագծի ընդունումը կարևոր քաղաքական իրադարձություն է, որը կարող է ազդել երկրի ապագա քաղաքականության, տնտեսության և դիվանագիտական դիրքավորման վրա։
Չնայած առկա մարտահրավերներին, օրենսդրական այս նախաձեռնությունը կարող է նոր հնարավորություններ ստեղծել Հայաստանի զարգացման, անվտանգության և միջազգային գործընկերությունների համար։
Հաջորդ փուլերը ներառում են օրինագծի երկրորդ ընթերցումը, միջազգային արձագանքների գնահատումը և անդամակցության պաշտոնական գործընթացի նախապատրաստումը։
