Ադրբեջանի ցուցահանդեսը Վարշավայում մեղադրվում է հայկական ժառանգության յուրացման մեջ

Ադրբեջանի ցուցահանդեսը Վարշավայում մեղադրվում է հայկական ժառանգության յուրացման և տարածքային հավակնությունների մեջ – 2025

Լեհաստանի մայրաքաղաք Վարշավայում՝ Տվարդովսկի հրապարակում, կազմակերպվել է ցուցահանդես՝ «Արևմտյան Ադրբեջանի պատմամշակութային ժառանգությունը» խորագրով։ Monumentwatch.org կայքի հաղորդման համաձայն՝ այս ցուցահանդեսն ուղղված է հայկական մշակութային ժառանգության յուրացմանը և Հայաստանի Հանրապետության սուվերեն տարածքի նկատմամբ հավակնություններ ներկայացնելուն։

Ադրբեջանի պետական բարձր մակարդակի ներգրավվածություն

Monumentwatch.org-ի հաղորդագրության մեջ նշվում է, որ ցուցահանդեսը կազմակերպվել է Ադրբեջանի պետական մարմինների և գիտամշակութային հաստատությունների մասնակցությամբ։ Սրանք ներառում են Արևմտյան Ադրբեջանի համայնքը, Ադրբեջանի միջազգային զարգացման կազմակերպությունը (AIDA), Բաքվի միջազգային բազմամշակութայնության կենտրոնը, Ադրբեջանի Ազգային Գիտությունների Ակադեմիայի Պատմության և ազգագրության ինստիտուտը, Ազգային գորգերի թանգարանը, Պատմության ազգային թանգարանը, Պետական կերպարվեստի թանգարանը, Ազգային խոհանոցի միությունը և Կովկասի պատմության կենտրոնը։ Նման լայն շրջանակի պետական և պետական մարմինների մասնակցությունը, ինչպես ընդգծվում է monumentwatch.org-ի կողմից, վկայում է միջոցառման պետական բարձր հովանավորության մասին։ Ցուցահանդեսի բացման մասին պաշտոնական հաղորդագրությամբ հանդես է եկել Լեհաստանում Ադրբեջանի արտակարգ և լիազոր դեսպան Նարգիզ Գուրբանովան, իսկ բացմանը մասնակցել են Ադրբեջանի խորհրդարանի անդամներ և այլ պաշտոնատար անձինք, այդ թվում՝ Արևմտյան Ադրբեջանի համայնքի Գործադիր կոմիտեի փոխնախագահ Գայա Մամեդովան։

Ցուցահանդեսի բովանդակությունը ենթադրյալ կերպով խեղաթյուրում է պատմությունն ու ժառանգությունը

Monumentwatch.org-ի համաձայն՝ ցուցահանդեսի բովանդակությունը ներառում է պատմական փաստերից կտրված տեղեկություններ, որոնք նկարագրվում են որպես կեղծ և խեղաթյուրված։ Այս տեղեկությունները, ինչպես հաղորդվում է, օգտագործվում են «Արևմտյան Ադրբեջան» արհեստական եզրույթի «հիմնավորման» համար, որը, ըստ աղբյուրի, հորինվել է Ադրբեջանի կողմից 20-րդ դարի վերջերին և շրջանառվում է քաղաքական և մշակութային ժառանգության յուրացման նպատակներով։ Վարշավայում կազմակերպված ցուցահանդեսում, ինչպես պնդում է աղբյուրը, Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գտնվող շուրջ 3500 պատմամշակութային հուշարձան, 500 գերեզմանոց և 391 մզկիթ ներկայացվել են որպես այսպես կոչված «Արևմտյան Ադրբեջանի» պատմական ժառանգության անբաժան մասեր։

Հավակնություններ Երևանի և նրա տեսարժան վայրերի նկատմամբ

Մասնավորապես, monumentwatch.org-ը հաղորդում է, որ ցուցահանդեսում ներկայացված են պաստառներ, որոնք Երևանը ցուցադրում են որպես ադրբեջանական մշակութային ժառանգության քաղաք։ Այս ցուցադրություններում Երևանը, ինչպես ենթադրվում է, հիշատակվում է տարբեր ձևերով՝ «Ռավան», «Իրավան», և «Իրիվան», և ներկայացվում որպես ադրբեջանական ժողովրդի «հարուստ մշակութային պատմության անքակտելի մաս»։ Աղբյուրը պնդում է, որ «Արևմտյան Ադրբեջան» տերմինի ներքո Ադրբեջանը փորձում է վերաշարադրել Երևանի պատմությունը՝ օգտագործելով դեկորատիվ արվեստի նմուշների, պատմական փաստաթղթերի խեղաթյուրման և նորակազմ ադրբեջանական ինքնության ձևավորման մեխանիզմները։ Ցուցադրության առանցքում, ինչպես հաղորդվում է, ընդգրկված են Երևանի պարսից խաների պալատից, Երևանի բերդից և մի շարք պատմական հուշարձաններից լուսանկարներ, որոնք ներկայացվում են որպես «Արևմտյան Ադրբեջանի» մշակութային ժառանգություն։

Յուրացման այլ ենթադրյալ օրինակներ

Պատմական վայրերից բացի, ցուցահանդեսը ենթադրյալ կերպով ներառում է յուրացման այլ օրինակներ։ Համաձայն monumentwatch.org-ի՝ հայկական ավանդական ուտեստ ղավուրմանը ներկայացվում է որպես ադրբեջանական խոհանոցի բաղկացուցիչ։ Բացի այդ, ինչպես հաղորդվում է, ցուցադրվում է Երևանի Պետական Համալսարանի Սև շենքի լուսանկարը՝ ներկայացվելով որպես ադրբեջանական մշակութային արժեք։ Monumentwatch.org-ը նշում է, որ այս շենքն ունի ավելի քան մեկդարյա պատմություն և ներառված է Հայաստանի Հանրապետության պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակում՝ անուղղակիորեն մարտահրավեր նետելով այն ադրբեջանական ժառանգություն ներկայացնելուն։

Աղբյուր՝ monumentwatch.org

Մեղադրանքներ հայ ժողովրդի պատմական իրավունքները ժխտելու և հետքերը բնաջնջելու վերաբերյալ

Monumentwatch.org-ի հաղորդագրությունը խստորեն քննադատում է Ադրբեջանի կողմից իրականացվող այս քաղաքականությունը։ Աղբյուրը պնդում է, որ այն ուղղված է հայ ժողովրդի պատմական իրավունքները ժխտելուն նրա բնիկ հողի նկատմամբ և պատմական փաստերն ու մշակութային ժառանգությունը խեղաթյուրելուն ու յուրացնելուն։ Monumentwatch.org-ը պնդում է, որ Հայաստանի Հանրապետության սուվերեն տարածքի, հայ ժողովրդի պատմական հայրենիքի և մշակութային ժառանգության նկատմամբ տարածքային, պատմական և մշակութային հավակնությունների այս քաղաքականությունը շարունակվում է հայերի հայաթափման, ցեղասպանության և բռնի տեղահանության քաղաքականությանը զուգահեռ։ Աղբյուրը նաև նշում է, որ Ադրբեջանը այժմ առաջ է քաշում ադրբեջանցիների՝ Հայաստանում բնակվելու տարբեր ծրագրեր։ Monumentwatch.org-ը այս գործողությունները համարում է անընդունելի գործողությունների ամբողջություն, որոնց նպատակը հայկական հետքի բնաջնջումն է։

Միջազգային սկզբունքների և մշակութային իրավունքների ենթադրյալ խախտումներ

Ավելին, monumentwatch.org-ը պնդում է, որ Ադրբեջանի կողմից իրականացվող հայկական մշակութային ժառանգության յուրացման այս քաղաքականությունը կոպտորեն խախտում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ընդունած իսկության սկզբունքները։ Այս սկզբունքների համաձայն, ինչպես սահմանված է 1994 թվականին Ճապոնիայում ընդունված Մշակութային ժառանգության իսկության վերաբերյալ Նարայի փաստաթղթով, մշակութային ժառանգությունը պետք է պահպանվի իր գիտական ճշմարտացիության և գիտելիքի համաձայն։ Հայկական պատմամշակութային ժառանգության յուրացումը, ըստ աղբյուրի, նաև խախտում է հայ ժողովրդի մշակութային իրավունքները, որոնք ամրագրված են Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրի 27-րդ հոդվածով և 1966 թվականին ՄԱԿ-ի կողմից ընդունված «Տնտեսական, սոցիալական և մշակութային իրավունքների մասին միջազգային դաշնագրի» 15-րդ հոդվածով։ Monumentwatch.org-ը եզրակացնում է, որ նման գործողությունները ոտնահարում են սերունդների իրավունքները՝ ճշմարտացի կերպով հաղորդակցվելու իրենց պատմությանն ու մշակութային ժառանգությանը։