Ինչու՞ Կանադան հրավիրեց Ն. Մոդիին G7 գագաթնաժողով

Կանադայի Ալբերտա նահանգի Կանանասկիս քաղաքում մեկնարկած G7 գագաթնաժողովը մեծ ուշադրության կենտրոնում է՝ հատկապես Հնդկաստանի վարչապետ Նարենդրա Մոդիի մասնակցության պատճառով: Հունիսի 6-ին Կանադայի վարչապետ Մարկ Կարնին, ով այս տարվա գագաթնաժողովի նախագահն է, պաշտոնապես հրավիրեց Մոդիին, որը տեղի է ունենալու հունիսի 15-17-ը: Այս որոշումը կայացվել է երկու երկրների միջև վերջերս առաջացած դիվանագիտական լարվածության պայմաններում: Սակայն Կարնին պաշտպանեց այդ քայլը՝ շեշտելով Հնդկաստանի կենսական դերը գլոբալ տնտեսության և աշխարհաքաղաքականության մեջ:

Ինչու Կանադան հրավիրեց Ն. Մոդիին

Մարկ Կարնին պարզաբանել է, որ Հնդկաստանի՝ որպես աշխարհի հինգերորդ խոշորագույն տնտեսության և ամենաշատ բնակչություն ունեցող երկրների թվում լինելու հանգամանքը կարևոր է: Հարցազրույցում նա նշել է. «Հնդկաստանը կենտրոնական դեր ունի գլոբալ մատակարարման շղթաներում և կարևոր է գլոբալ տնտեսական ու անվտանգության հարցերի քննարկման համար»: Նա ընդգծել է, որ Հնդկաստանի մասնակցությունը համահունչ է G7-ի լայն նպատակներին:

Հնդկաստանը 2019 թվականից հրավիրվում է G7-ի բոլոր գագաթնաժողովներին՝ արտացոլելով նրա աճող ազդեցությունը միջազգային ասպարեզում: Այս տարի, սակայն, հրավերը հավելյալ նշանակություն ուներ, քանի որ Կանադան նախկինում մեղադրանք էր առաջադրել Հնդկաստանին՝ կապված Հարդիփ Սինգհ Նիջջարի սպանության հետ: Չնայած Հնդկաստանը հերքել է մեղադրանքները, միջադեպը ստվերել է երկկողմ հարաբերությունները: Կարնին ընդունել է իրավիճակի բարդությունը, բայց պնդել, որ դիվանագիտությունը պետք է հաղթահարի այդ խոչընդոտները՝ արդյունավետ երկխոսություն ապահովելու համար:

Մյուս G7 երկրների ճնշումը

Ն. Մոդիի հրավերը միայն Կանադայի նախաձեռնությունը չէր: Կանադայի Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան հիմնադրամի փոխնախագահ Վինա Նաջիբուլան նշել է, որ G7-ի մյուս երկրները խթանել են Հնդկաստանի մասնակցությունը: «Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան և ԱՄՆ-ն ակտիվորեն խորացնում են իրենց ռազմավարական համագործակցությունը Հնդկաստանի հետ, հատկապես պաշտպանության, տեխնոլոգիաների և առևտրի ոլորտներում: Որպես ընդունող երկիր՝ Կանադան պետք է համահունչ լիներ այս ընդհանուր դիրքորոշմանը», – ասել է նա:

Նաջիբուլան նաև ընդգծել է, որ գլոբալ դիվանագիտությունը ոչ միայն դաշնակիցների հետ հարաբերություններ զարգացնելն է, այլև փոխադարձ շահերի և արժեքների քննարկումը: «Հնդկաստանի մասնակցությունը G7 գագաթնաժողովին արտացոլում է Կանադայի ցանկությունը՝ մնալու համաշխարհային ասպարեզում և նպաստելու լայնածավալ գլոբալ քննարկումներին», – հավելել է նա:

Դիվանագիտական լարվածություն և հարաբերությունների վերականգնում

Հրավերը կատարվել է Կանադա-Հնդկաստան հարաբերությունների լարվածության պայմաններում: Սեպտեմբերին Կանադայի մեղադրանքները Նիջջարի սպանության շուրջ լուրջ ազդեցություն ունեցան հարաբերությունների վրա՝ երկու երկրներին հետ կանչելով իրենց դեսպաններին: Սակայն երկու երկրների առաջնորդներն էլ պատրաստ են վերականգնելու հարաբերությունները: Նոյեմբերի 12-ին Մոդին իր երախտագիտությունն է հայտնել Կարնիին՝ հրավերի համար՝ նշելով. «Որպես կենսունակ ժողովրդավարություններ՝ խորը կապերով, Հնդկաստանն ու Կանադան կաշխատեն միասին նոր ուժով՝ առաջնորդվելով փոխադարձ հարգանքով և ընդհանուր շահերով»:

Կանադական կառավարության հայտարարության համաձայն՝ երկու երկրները համաձայնել են շարունակել իրավապահների և անվտանգության հարցերի շուրջ երկխոսությունները՝ վստահությունը վերականգնելու նպատակով: Չնայած գագաթնաժողովի ընթացքում լուրջ առաջընթաց չի սպասվում, մասնագետները դա դիտարկում են որպես երկկողմ հարաբերությունների նորմալացման ուղղությամբ քայլ:

Հնդկաստանի մասնակցության լայն իմաստը

Հնդկաստանի մասնակցությունը G7 գագաթնաժողովին կարևոր է գլոբալ մարտահրավերների քննարկման համար, ինչպիսիք են տնտեսական կայունությունը, կլիմայական փոփոխությունները և մատակարարման շղթաների ամրապնդումը: Որպես առաջացող գլոբալ ուժ՝ Հնդկաստանի դիրքորոշումը այս հարցերում աճող ազդեցություն ունի: Բացի այդ, Մոդիի մասնակցությունը ցույց է տալիս, որ Հնդկաստանը պատրաստ է ներգրավվել բազմակողմ քննարկումներում՝ չնայած Կանադայի հետ առկա լարվածությանը:

Կանադայի համար Մոդիին հրավիրելու որոշումը ընդգծում է նրա պատրաստակամությունը՝ համագործակցելու գլոբալ ուժերի հետ՝ հաղթահարելով ներքին ճնշումները: Կանադայի սիքհական անջատողական խմբերը, ըստ հաղորդումների, փորձել են խոչընդոտել Մոդիի մասնակցությունը, սակայն Կարնիի կառավարությունը գերակա է համարել ավելի լայն ռազմավարական շահերը:

Գագաթնաժողովի ընթացքում համաշխարհային հանրությունը ուշադիր կհետևի, թե ինչպես կզարգանա այս դիվանագիտական հավասարակշռությունը՝ և՛ Կանադա-Հնդկաստան հարաբերությունների, և՛ ավելի լայն գլոբալ օրակարգի համատեքստում: