Վրացական «Վրացական երազանք» (ՎԵ) կուսակցության կողմից ԵՄ-ին անդամակցության բանակցությունները մինչև 2028 թվականը դադարեցնելու որոշումը քաղաքական փոթորիկ է առաջացրել երկրում։ Վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի հայտարարությունը, որը ներկայացվել է որպես հնարավորություն «արժանապատվորեն» անդամակցելու 2030 թվականին, առաջացրել է լայնամասշտաբ բողոքի ցույցեր, ժողովրդավարական հետընթացի մեղադրանքներ և քննադատություն թե՛ տեղական, թե՛ միջազգային շրջանակներում։ Քննադատները պնդում են, որ այս քայլը խախտում է Վրաստանի սահմանադրական պարտավորությունը՝ եվրոպական ինտեգրման նկատմամբ, և մեկուսացնում երկիրը իր արևմտյան դաշնակիցներից։
ՎԵ-ի հայտարարությունը հնչել է հոկտեմբերի 26-ի վիճահարույց խորհրդարանական ընտրություններից հետո, որոնք ընդդիմությունը և նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին համարում են կեղծված։ Թբիլիսիում, Բաթումիում, Քութայիսիում և Զուգդիդիում քաղաքացիները փողոց են դուրս եկել՝ պահանջելով չեղարկել կառավարության որոշումը և վերականգնել Վրաստանի եվրոպական ուղին։
Նոյեմբերի 29-ին Թբիլիսիի Ռուսթավելու պողոտան փակվեց երթևեկության համար, քանի որ բողոքի ցույցի մասնակիցները հավաքվել էին խորհրդարանի շենքի առջև։ Ոստիկանությունը լայնորեն մոբիլիզացված է, կիրառելով արցունքաբեր գազ, պղպեղի սփրեյ և ջրային թնդանոթներ ցուցարարների դեմ, ինչը հանգեցրել է մի քանի վիրավորների։
Մի շարք համալսարաններ, ներառյալ Ազատ համալսարանը և Գյուղատնտեսական համալսարանը, ժամանակավորապես դադարեցրել են դասերը՝ ի նշան բողոքի։ Թբիլիսիի պետական համալսարանի ուսանողները կազմակերպել են երթեր՝ քննադատելով ՎԵ-ի որոշումը որպես Վրաստանի եվրոպական երազանքին դավաճանություն։
Հաղորդվում է, որ ոստիկանությունը թիրախավորել է լրագրողներին՝ արձանագրելով նրանց նկատմամբ ֆիզիկական և խոսքային հարձակումների առնվազն 20 դեպք։ «Թափանցիկություն միջազգային Վրաստան» կազմակերպությունը կոչ է արել դադարեցնել ցուցարարների նկատմամբ կիրառվող բռնի միջոցները։
Նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին այս քայլը անվանել է «սահմանադրական հեղաշրջում» և կոչ արել քաղաքացիներին, պետական ծառայողներին և զինված ուժերին աջակցել ժողովրդին՝ եվրոպական ապագայի պահանջով։ Նա քննադատել է «Վրացական երազանքին»՝ երկրի ժողովրդավարական ուղուց շեղվելու համար և զգուշացրել Ռուսաստանի ազդեցության աճող վտանգի մասին։
ԵՄ ներկայացուցիչները, ինչպես նաև Գերմանիայի, Շվեդիայի, Լիտվայի և ԱՄՆ Հելսինկյան հանձնաժողովի պաշտոնյաները դատապարտել են Վրաստանի որոշումը։ ԵՄ դեսպան Պավել Հերչինսկին այս քայլը անվանել է «սրտաճմլիկ»՝ ընդգծելով, որ այն կարող է անդառնալիորեն խաթարել Վրաստանի եվրոպական ձգտումները։
Թբիլիսիի պետական համալսարանի դասախոսները և Պետական ծառայությունների զարգացման գործակալության աշխատակիցները դատապարտել են ՎԵ-ի որոշումը՝ նշելով, որ դա կործանարար ազդեցություն կունենա երկրի կրթական համակարգի և միջազգային համագործակցության վրա։
ԵՄ-ին անդամակցության բանակցությունների դադարեցումը շրջադարձային պահ է Վրաստանի արտաքին քաղաքականության համար։ Այս քայլը հարված է հասցնում երկրի ժողովրդավարական գործընթացներին, խորացնում քաղաքական ճգնաժամը և մեծացնում Ռուսաստանի ազդեցության վտանգը։
Մինչ բողոքի ակցիաները շարունակվում են, իսկ միջազգային ուշադրությունը սրվում, Վրաստանի ղեկավարությունը կանգնած է իր դիրքորոշումը վերանայելու աճող ճնշման առջև։
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
