Արագ Ընթերցում
- Մադագասկարը կանգնած է սահմանադրական ճգնաժամի առաջ՝ նախագահ Ռաժոելինան հեռացել է:
- Երիտասարդության բողոքի ցույցերը սկսվեցին ջրի և էլեկտրաէներգիայի անջատումների պատճառով:
- Բանակի էլիտար ստորաբաժանումը միացավ ցուցարարներին՝ ստիպելով Ռաժոելինային հեռանալ:
- Բանակը հայտարարեց անցումային կառավարության և բարեփոխումների մասին:
Մադագասկար՝ կղզային պետությունը, որը հայտնի է իր եզակի կենսաբազմազանությամբ, այժմ կանգնած է սահմանադրական ճգնաժամի առաջ: Նախագահ Անդրի Ռաժոելինան, ով նախկինում եղել է Անտանանարիվոյի քաղաքապետ և հակասական քաղաքական գործիչ, հեռացել է երկրից՝ երիտասարդության բողոքի ցույցերի և բանակի միջամտության ֆոնին: Այս դրամատիկ իրադարձությունը Մադագասկարը դրել է անորոշության մեջ՝ բարձրացնելով հարցեր նրա կառավարման, կայունության և ապագայի վերաբերյալ:
Բողոքի ցույցերի և անկարգությունների նախապատմությունը
Մադագասկարում քաղաքական ճգնաժամը զարգանում էր շաբաթներ շարունակ: Սկզբնական պատճառը դարձավ ջրի և էլեկտրաէներգիայի մշտական անջատումների պատճառով առաջացած դժգոհությունը, որոնք խանգարում էին քաղաքացիների առօրյա կյանքին: Այս խնդիրները վերածվեցին զանգվածային բողոքի ցույցերի, որոնք առաջնորդում էին երկրի երիտասարդները՝ պահանջելով կառավարությունից լուծել այդ հիմնախնդիրները: Իրավիճակը ավելի սրվեց, երբ նախագահ Ռաժոելինան հեռացրեց էներգետիկայի նախարարին և հետագայում լուծարեց կառավարությունը՝ քայլեր, որոնք չհանգստացրեցին աճող դժգոհությունը:
Բողոքի ցույցերը, որոնք ավելի մեծ թափ էին հավաքում, միացան բանակի ներկայացուցիչները: Զինվորները, ներառյալ բանակի էլիտար ստորաբաժանումը, բացահայտ միացան ցուցարարներին՝ հրաժարվելով հրամաններից ճնշել բողոքի ցույցերը: Սա դարձավ շրջադարձային կետ՝ ցուցադրելով երկրի հաստատությունների ներսում առկա խորը բաժանվածությունը և ուժեղացնելով Ռաժոելինայի վրա ճնշումը:
Ռաժոելինայի հեռացումը և բանակի իշխանության ձեռքբերումը
Աճող անկարգությունների ֆոնին նախագահ Ռաժոելինան հեռացավ Մադագասկարից՝ իբր կանգ առնելով Ֆրանսիայի Ռեյունիոն կղզում և այնուհետև հասնելով Դուբայ: Նրա հեռացումը ներկայացվում էր որպես անվտանգության համար անհրաժեշտ միջոց, իսկ Ռաժոելինան իր իրավիճակը նկարագրում էր որպես կյանքի համար վտանգավոր: Սակայն նրա բացակայությունը ավելի խորացրեց քաղաքական լարվածությունը՝ հանգեցնելով բանակի իշխանության ձեռքբերմանը:
Գնդապետ Միքայել Ռանդրիանիրինան հայտարարեց, որ բանակը վերցնում է երկրի կառավարումը, որից հետո խորհրդարանը քվեարկեց Ռաժոելինային պաշտոնաթող անելու համար: Գնդապետը ներկայացրեց անցումային կառավարության և երկու տարվա նորացման շրջանի ծրագրերը, որի ընթացքում կստեղծվի նոր սահմանադրություն և կազմակերպվեն ընտրություններ: Կասեցվեցին Սենատը, Բարձր սահմանադրական դատարանը և անկախ ընտրական հանձնաժողովը, ինչը նշում է երկրի կառավարման արմատական վերափոխումը:
Չնայած Անտանանարիվոյի մայրաքաղաքում բանակի միջամտությունն ընդունվեց հանրության կողմից, Ռաժոելինան դատապարտեց դա որպես հեղաշրջման փորձ: Հայտարարության մեջ նա պնդեց, որ մնում է օրինական նախագահ և խոստացավ պահպանել սահմանադրական կարգը:
Քաղաքական անկայունության պատմական համատեքստը
Մադագասկարն ունի քաղաքական անկայունության պատմություն՝ առաջնորդության և կառավարման հաճախակի փոփոխություններով: Ռաժոելինան ինքը իշխանության է եկել 2009 թվականի հեղաշրջումից հետո՝ ընդգծելով երկրի քաղաքական ցնցումների ցիկլային բնույթը: Վերջին ճգնաժամը ցույց է տալիս կայուն կառավարման հասնելու շարունակական դժվարությունները և բնակչության կարիքների լուծման անհրաժեշտությունը:
Երիտասարդության ներգրավվածությունը բողոքի ցույցերում արտահայտում է ավելի լայն միտում՝ երիտասարդ սերունդները պահանջում են հաշվետվողականություն և բարեփոխումներ: Նրանց դերը կարևոր է շարժման առաջ մղման գործում՝ նշելով երկրի քաղաքական ներգրավվածության փոփոխությունը:
Մադագասկարի ապագայի վրա ազդեցությունները
Բանակի իշխանության վերցնելը և հիմնական հաստատությունների կասեցումը Մադագասկարի համար կարևոր շրջադարձային կետ է: Չնայած անցումային կառավարությունը խոստանում է բարեփոխումներ և ընտրություններ, առաջիկա ուղին լի է մարտահրավերներով: Երկիրը պետք է հաղթահարի կարգի վերականգնման և անկարգությունների հիմնական պատճառների՝ տնտեսական դժվարությունների և կառավարման ձախողումների լուծման միջև նուրբ հավասարակշռությունը:
Միջազգային ուշադրությունը, հավանական է, կկենտրոնանա Մադագասկարի վրա՝ մտահոգություններով մարդու իրավունքների, ժողովրդավարական գործընթացների և տարածաշրջանի կայունության վերաբերյալ: Այս ճգնաժամի արդյունքները կունենան լայնամասշտաբ հետևանքներ ոչ միայն Մադագասկարի, այլ նաև նրա հարևանների և համաշխարհային գործընկերների հետ հարաբերությունների վրա:
Մադագասկարի քաղաքական ճգնաժամը ընդգծում է կառավարման կառույցների փխրունությունը և քաղաքացիական շարժումների խոր ազդեցությունը: Առաջիկա տարիները կորոշեն, արդյոք երկիրը կարող է դուրս գալ ուժեղացած՝ նոր պարտավորությամբ ժողովրդավարության և զարգացման նկատմամբ: