Միջազգային քրեական դատարանի նախկին դատախազ Լուիս Մորենո Օկամպոն X-ի իր էջում հրապարակած տեսաուղերձում հայտարարել է, որ Հայաստանը չի կարող խոչընդոտել 2021 թվականի մայիսից հետո հայերի դեմ իրականացված հանցագործությունների հետաքննությանը։ Օկամպոն ընդգծել է, որ Հայաստանն իրավունք ունի հետ կանչել ՄՔԴ ուղարկված գործերը, սակայն դատախազը, այնուամենայնայնիվ, իրավունք ունի հետաքննել հանցագործությունները՝ սկսած իրավասության տարածման պահից՝ 2021 թվականի մայիսի 10-ից, և հետ կանչելուց հետո մեկ տարվա ընթացքում։
Այս հայտարարությունը կարևոր նշանակություն ունի, քանի որ այն վերաբերում է 2020 թվականի աշնանը տեղի ունեցած ղարաբաղյան պատերազմի և դրան հաջորդած իրադարձություններին։ 2021 թվականի մայիսին Հայաստանը պաշտոնապես դիմել էր ՄՔԴ՝ խնդրելով հետաքննել 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ից հետո Ղարաբաղում տեղի ունեցած հանցագործությունները։ Սակայն, 2022 թվականի հունիսին Հայաստանը ратифицировал Հռոմի կանոնադրությունը, որով ՄՔԴ-ն իրավասություն է ստանում հետաքննել ցեղասպանություն, մարդկության դեմ ուղղված հանցագործություններ և ռազմական հանցագործություններ։
Օկամպոյի հայտարարությունը նշանակում է, որ ՄՔԴ-ն իրավասու է հետաքննել ոչ միայն 2020 թվականի պատերազմի ընթացքում, այլև դրանից հետո տեղի ունեցած հանցագործությունները, այդ թվում՝ 2021-2022 թվականների իրադարձությունները։ Սա կարող է վերաբերել ինչպես հայերի, այնպես էլ ադրբեջանցիների դեմ իրականացված հանցագործություններին։
Հայաստանի համար կարևոր է համագործակցել ՄՔԴ-ի հետ՝ ապահովելու համար արդարադատության իրականացումը և պատժի անխուսափելիությունը մարդկության դեմ ուղղված հանցագործությունների համար։ Միջազգային հանրությունը պետք է շարունակի հետևել այս գործընթացին և աջակցել ՄՔԴ-ին իր աշխատանքում։