Հուլիսի 7-ին տեղի ունեցավ Փաշինյան-Պուտին հանդիպումը։ ՀՀ և ՌԴ ղեկավարները շնորհավորանքներ ու ցավակցություններ փոխանակեցին վերջին հայտնի իրադարձությունների առնչությամբ և շեշտեցին հանդիպման հրապարակային առաջնահերթությունները։ Այս հանդիպումը կարևոր էր այն իմաստով, թե ինչպես կշարունակի իրականացնել Հայաստանի քաղաքական կուրսը նորընտիր կառավարությունը աշխարհաքաղաքական ներկայիս իրավիճակում, որը Հայաստանին հնարավորություններ է ընձեռել մանևրելու և ինքնիշխան գործելու, որը վերջին շրջանում բարձր է հնչում ՀՀ քաղաքական պատասխանատուների հայտարարություններում։
Վերոգրյալ համատեքստում կարևոր է դիտարկել Պուտինի ընդգծումը, որ Փաշինյանն ունի ժողովրդի աջակցությունը համատեղ գործեր և որոշումներ ընդունելու համար։ Սա առիթ չի ընկալելու, թե նա խոսում է ժողովրդավարության բարձր արժեքների կարևորության և այդ ուղղությամբ որպես գովեստի խոսքեր, այլ ընդհակառակը, այն կարելի է դիտարկել որպես սպառնալիք այն միակ ուժին, որը հիմք է հանդիսանում և պաշտպանում է Փաշինյանին ու մեր պետությանը տարատեսակ արհավիրքներից։ Սա պետք է Փաշինյանը ֆիքսած լինի Պուտինի և եվրազեսյան այլ ղեկավարների հետ «մտերմության» ընթացքում, որպեսզի թույլ չտա ևս մեկ անգամ բռնեն ազատակամ ու խիզախ ժողովրդի թևերն ու ոտքերը կռվի ժամին: Եթե չզգուշանա, ապա դա, դառնագին, կդառնա մեր պետականության խարխլման մեծ շտրիխերից:
Փաշինյանի խոստացած ինքնիշխանությունը պաշտպանել չկարողնալու դեպքում, ամեն գնով պետք է տեղեկացնի հանրության լայն շերտերին՝ ստանալու համապատասխան աջակցություն, որպես հակազդեցություն իր վրա բանեցվող առերևույթ և չերևացող ճնշումներին, ինչը չարվեց կամ չստացվեց պատերազմի ժամանակ՝ տարատեսակ պատճառներից ելնելով: Հանրույթը, իրազեկ լինելու դեպքում, կգնա ռադիկալ-ժողովրդավարական քայլերի հանուն ազատության և ինքնիշխանության, որը մի ուրիշ տեսանկյունից սպառնալիք է Ռուսաստանի ներկայությանը տարածաշրջանում: Այս տեսանկյունը դեռևս հստակ չձևակերպված խնդիրներից է, որը հանդիսանում է Հայաստանի լրջագույն մարտահրավերներից մեկը։
Այստեղ հատկանշական է դիտարկել, որ միջզգային հանրությունն ապրիլի 24-ից ի վեր, ցցուն կերպով գնացել է իր ու նաև մեր շահերի համատեղման ճանապարհով սպասված, ռադիկալ քաղաքական գործողությունների: Այսինքն, փշրված է այն ընկալումը, որ հայ ժողովուրդը մենակ է մնացել՝ թշնամիներով պաշարված և կարելի է գնահատել, որ ներկա համաշխարհային իրողությունները խոսուն են, որ հայկական կողմն այլևս միայնակ հանդես չի գալու թշնամիների կամայական խարդավանքի պարագայում։ Սակայն, քայլ կատարող վարչապետը չպետք է շեղվի իր հայտարարած ուղուց, որի համար ստացել է լրջագույն մանդատ՝ ի հեճուկս ստորաքարշ ու դավադիր պրոպագանդայի և ներքին վայրիվերումների պարագայում, ինչը տեսանք պատերազմից հետո:
Ի դեպ, այս անգամ վարչապետը պարտավորություն չի ստանձնել արտաքին քաղաքական վեկտորների փոփոխության կամ պահպահնման մասին, ինչը երկու ձևերով էլ կարող է հանդես բերել՝ ելնելով պետական շահից: Եվ միայն մեկ արգումենտ կարող է լինել չփոփոխելու Հայաստանի աշխարհաքաղաքական վեկտորը, դա Արցախի Հանրապետության ճանաչումն է Ռուսաստանի կողմից, սակայն իրատեսությունից հեռու է՝ հաշվի առնելով իրենց մոտեցումները։ Այլ պարագայում, ոչինչ չի կարող պահել Հայաստանին ավելի ինտենսիվ և խորը համագործակցել այն ուժային կենտրոնների հետ, որոնք բոլոր միջոցներով՝ քաղաքական, դիվանագիտական, տնտեսական, ֆինանսական և այլն, սատարում են Հայաստանին։ Հայաստանին չի կարող ետ պահել՝ ձեռք բերելու ժամանակակից ռազմական մարտահրավերներին դիմակայելու սպառազինություն, կազմափոխելու պետական ինստիտուտները և օգտագործելու քաղաքական ավելի լոյալ ու կարևորագույն համաշխարհային ամբիոնները։
Նարեկ Այվազյան
