Ռուսաստանը հայտարարում է՝ Ուկրաինայում գրավել է 5000 քառակուսի կմ, խաղաղության հույսերը խամրել են

Պուտինը հայտարարում է լայնածավալ տարածքային ձեռքբերումների մասին՝ խաղաղության բանակցությունների խափանումների ֆոնին

Ուկրաինայի պատերազմն արդեն չորրորդ տարին է շարունակվում, և Կրեմլը հայտնում է հերթական ռազմական հաջողությունների մասին․ ռուսական ուժերը 2025 թվականին գրավել են մոտ 5000 քառակուսի կիլոմետր տարածք Ուկրաինայում։ Սանկտ Պետերբուրգում տեղի ունեցած ռազմական խորհրդակցության ժամանակ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը, պաշտպանության նախարար Անդրեյ Բելոուսովի և այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ, ընդգծեց ռուս զինվորների «որոշիչ դերակատարությունը» և հայտարարեց, որ Մոսկվան շարունակում է պահել ռազմավարական նախաձեռնությունը։ Այս հայտարարությունները հնչում են այն պահին, երբ խաղաղության բանակցությունների հույսերը գրեթե մարել են՝ Պուտին-Թրամփ հանդիպումից հետո, որն անցկացվել էր Ալյասկայում ընդամենը մի քանի ամիս առաջ։

Տարածքային ձեռքբերումների մասին՝ 4900 քառակուսի կիլոմետր և 212 բնակավայրերի գրավում այս տարվա ընթացքում, Կրեմլը խոսում է հաղթական տոնով։ Սակայն այս հռետորաբանության հետևում իրականությունը մնում է անորոշ ու բռնության շարունակվող պայմաններում։ Անկախ աղբյուրների կողմից ռուսական հայտարարությունների ստուգումը դժվար է՝ ճակատային գոտիներում մուտքը սահմանափակված է, և պատերազմը շարունակում է իր մշուշը տարածել։

Խաղաղության գործընթացի կորուստ. Ալյասկայի գագաթնաժողովի արդյունքները

Ալյասկայի գագաթնաժողովից հետո ի հայտ եկած լավատեսությունը արագ մարեց։ Ռուսաստանի փոխարտգործնախարար Սերգեյ Ռյաբկովը, ելույթ ունենալով Դաշնային ժողովում, ընդունեց, որ «Ալյասկայից ստացած հզոր շարժիչ ուժը համաձայնությունների համար … հիմնականում խաթարվել է»։ Նա մեղադրեց եվրոպական երկրներին՝ պատերազմը «վերջին ուկրաինացու» հասնելու փորձի մեջ։ Ըստ Al Jazeera-ի և TASS պետական գործակալության, Ռյաբկովի խոսքերը վերջնականապես փոշիացրեցին արագ խաղաղության հույսերը։

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը, ով սկզբում իրեն միջնորդ էր ներկայացնում և ճնշում էր Կիևին տարածքային զիջումների համար, այժմ հիասթափված է Պուտինի դիրքորոշումից։ Նրա վերջին հայտարարությունը՝ Ուկրաինային կոչ անելով «վերադարձնել» բոլոր օկուպացված տարածքները արևմտյան աջակցությամբ, վկայում է Վաշինգտոնի աճող դժգոհության մասին։ Սակայն Թրամփը դեռևս չի գնացել Ռուսաստանի դեմ տնտեսական պատժամիջոցների խստացման, ինչը Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին համարում է Կրեմլի ագրեսիան զսպելու հիմնական քայլ։

Անցած ամիս ԱՄՆ փոխնախագահ ՋեյԴի Վանսը հայտարարեց, որ Վաշինգտոնը կարող է Ուկրաինային մատակարարել հեռահար Tomahawk հրթիռներ, ինչը Մոսկվան համարում է «նոր մակարդակի սրում»։ Ռյաբկովը զգուշացրեց «ծանր» հետևանքների մասին և կոչ արեց ԱՄՆ-ին վերանայել այդ որոշումը։

Մարտական գործողություններ. քաղաքացիական ենթակառուցվածքների թիրախավորում

Ճակատային գծերում իրավիճակը շարունակում է վտանգավոր մնալ երկու կողմերի բնակիչների համար։ Ռուսաստանի Բելգորոդի մարզում ուկրաինական հրթիռային հարվածի հետևանքով զոհվել է երեք մարդ, վնասվել է մարզական համալիր, ըստ մարզպետ Վյաչեսլավ Գլադկովի։ Ռուսական կողմը հրապարակել է ավերված շենքի լուսանկարներ՝ ընդգծելով սահմանամերձ համայնքների խոցելիությունը։

ՌԴ պաշտպանության նախարարությունը հայտնել է, որ գիշերը խոցել է 53 ուկրաինական անօդաչու թռչող սարք, որոնց մեծ մասը թիրախավորել է Բելգորոդի մարզը։ Միևնույն ժամանակ, Ռուսաստանը մեկ գիշերվա ընթացքում Ուկրաինայի վրա արձակել է առնվազն 183 անօդաչու սարք՝ հարվածելով երկաթուղային և էներգետիկ ենթակառուցվածքներին։ Ուկրաինայի վարչապետ Յուլիա Սվիրյդենկոն հաստատել է, որ հարվածներից մեկը լուրջ վնասել է ջերմային էլեկտրակայան, որն ուստարվան նախաշեմին կարևոր նշանակություն ունի։ Խերսոնում մեկ այլ հարձակման հետևանքով զոհվել են երկու տարեց բնակիչ, հայտնում են տեղական իշխանությունները։

Եվրոպան արձագանքում է «հիբրիդային պատերազմին»

Պատերազմի հետևանքները գերազանցում են միայն Ուկրաինայի սահմանները։ Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լայենը մեղադրել է Ռուսաստանին Եվրոպայի դեմ «հիբրիդային պատերազմ» վարելու մեջ՝ նշելով վերջին շաբաթների օդային ներխուժումներ, կիբերհարձակումներ և ստորջրյա մալուխների վնասումներ Էստոնիայում, Բելգիայում, Դանիայում, Գերմանիայում, Լեհաստանում և Ռումինիայում։ Նա կոչ է արել Եվրոպային համախմբված պատասխան տալ այդ «մոխրագույն գոտու» արշավին։

Մինչ դիվանագիտական դաշտը փոփոխվում է և ռազմական իրավիճակը մնում անկայուն, մարդկային կորուստներն աճում են։ 2022-ի փետրվարի ռուսական լայնածավալ ներխուժումից հետո պատերազմը հանգեցրել է հարյուր հազարավոր զոհերի և վիրավորների, միլիոնավորների տեղահանման։ Մոսկվան և Կիևը փոխադարձաբար մեղադրում են միմյանց քաղաքացիական ենթակառուցվածքների թիրախավորման մեջ, միջազգային հանրությունը պահանջում է պատասխանատվություն և զսպվածություն։

Ուկրաինայի դիմադրությունը և Ռուսաստանի ռազմավարական հաշվարկները

Պուտինի հաղթական հայտարարությունները կրկնում է նաև Ռուսաստանի Գլխավոր շտաբի պետ Վալերի Գերասիմովը, ով նշել է, որ ամենաթեժ մարտերը ընթանում են Պոկրովսկի և Ուկրաինայի Դնեպրոպետրովսկի մարզերում։ Նա պնդել է, որ սեպտեմբերից ի վեր ռուսական ուժերը գրավել են ավելի քան 200 քառակուսի կիլոմետր Դնեպրոպետրովսկում և Զապորոժիեում։ Ուկրաինական կողմը դեռ չի մեկնաբանել այդ պնդումները, իսկ իրավիճակը ճակատում շարունակում է մնալ փոփոխական և բարդ։

Չնայած ուկրաինական զորքերի դիմադրությանը, Պուտինը գովեստով է խոսում երկրի ռազմական արդյունաբերության մասին՝ ընդգծելով վերջինիս «կենսական դերը» պատերազմական արշավի պահպանման գործում։ Նա կրկին մեղադրել է Կիևին՝ Ռուսաստանի ներսում քաղաքացիական օբյեկտների վրա հարձակումների համար՝ համոզված լինելով, որ դրանք արդյունքի վրա չեն ազդի։

Պատերազմը մտնում է հերթական ձմեռ, և հարցերը մնում են բաց․ արդյոք հնարավոր է վերականգնել դիվանագիտական գործընթացը, թե՞ ճակատային գիծն է որոշելու Ուկրաինայի տարածքների ճակատագիրը։ Ինչպե՞ս կարձագանքի Արևմուտքը նոր սրացումներին, և ի՞նչ գին կվճարեն խաղաղ բնակիչները։

Փաստերը ցույց են տալիս մռայլ պատկերը․ Ռուսաստանի տարածքային ձեռքբերումները ուղեկցվում են շարունակական մարտերով և մարդկային կորուստներով։ Դիվանագիտական ուղիները փակվում են, ռազմական մարտավարությունները կոշտանում, իսկ խաղաղության հնարավորությունները ավելի ու ավելի են նվազում՝ երկու ժողովուրդներին թողնելով բռնության և անորոշության ցիկլում։