Ուկրաինան պատրաստ է բանակցությունների՝ հրադադարի պայմանով

Ուկրաինան պատրաստ է բանակցությունների՝ պահանջելով հրադադար

Ուկրաինան հայտարարել է, որ պատրաստ է բանակցել Ռուսաստանի հետ, սակայն միայն այն դեպքում, եթե հաստատվի հրադադար։ Այս հայտարարությունը հնչել է Լոնդոնում ընթացող բանակցությունների ֆոնին, որտեղ մասնակցում են Ուկրաինայի, ԱՄՆ-ի և եվրոպական դաշնակիցների ներկայացուցիչները՝ նպատակ ունենալով գտնել 2014 թվականին սկսված և 2022 թվականին սրացված հակամարտության լուծումը։

Ռուսաստանի առաջարկը՝ հրադադար պայմաններով

Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտնել է պատրաստակամություն դադարեցնել ռազմական գործողությունները ներկա գծերի երկայնքով։ Financial Times-ի հաղորդմամբ, Մոսկվան պահանջում է ԱՄՆ-ի կողմից ճանաչել Ղրիմը որպես Ռուսաստանի մաս, ինչպես նաև 2022 թվականի ներխուժումից հետո օկուպացված տարածքների վերահսկողությունը։ Չնայած այս առաջարկը նշանավորում է Ռուսաստանի դիրքորոշման փոփոխություն, այն հանդիպել է Կիևի և նրա արևմտյան դաշնակիցների կասկածներին։

ԱՄՆ-ի դերը բանակցությունների միջնորդման գործում

ԱՄՆ-ն ակտիվ դեր է ստանձնել հակամարտության միջնորդման գործում։ Հատուկ պատվիրակ Քիթ Քելլոգը մասնակցում է Լոնդոնի բանակցություններին՝ ներկայացնելով համապարփակ խաղաղության ծրագիր։ Սակայն Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին քննադատել է ցանկացած բանակցություն, որը շրջանցում է Ուկրաինան՝ ընդգծելով, որ ցանկացած համաձայնագիր պետք է հարգի երկրի ինքնիշխանությունն ու տարածքային ամբողջականությունը։ «Խոսելու բան չկա։ Սա խախտում է մեր սահմանադրությունը»,- ասել է Զելենսկին երեքշաբթի։

Հրադադարի համաձայնագրերի պատմական դժվարությունները

Ուկրաինայի և Ռուսաստանի միջև հրադադար հաստատելու ջանքերը մշտապես բարդություններ են կրել։ 2014 թվականից ի վեր մի քանի համաձայնագրեր, այդ թվում՝ Մինսկի համաձայնությունները, խախտվել են անմիջապես դրանց իրականացմանց հետո։ Անկախ փորձագետներն ու միջազգային դիտորդները խախտումների մեծ մասը վերագրել են Ռուսաստանին, թեև Ուկրաինան նույնպես բախվել է չկատարելու մեղադրանքներին։

Օրինակ, 2016 թվականի «Զատկի հրադադարը» և հետագա հրադադարները, որոնք նպատակ ունեին դպրոցների վերաբացումը և հացահատիկի բերքահավաքը, կարճատև էին։ Երկու երկրների միջև խորքային անվստահությունը եղել է երկարատև խաղաղության հիմնական խոչընդոտը։

Միջազգային արձագանքներ և հետևանքներ

Ֆրանսիան և Գերմանիան, որպես եվրոպական դաշնակիցներ, զգուշավոր լավատեսությամբ են մոտենում Լոնդոնի բանակցություններին, սակայն շարունակում են կասկածել Ռուսաստանի մտադրություններին։ ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն վերջերս զգուշացրել է, որ Վաշինգտոնը կարող է լքել խաղաղության գործընթացը, եթե առաջընթաց չգրանցվի առաջիկա շաբաթների ընթացքում։ «Մենք չենք շարունակելու այս ջանքերը շաբաթներ և ամիսներ շարունակ»,- ասել է Ռուբիոն։

Միևնույն ժամանակ, ԱՄՆ նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփը կրկնել է իր նախընտրական խոստումը՝ ավարտել պատերազմը իր երկրորդ ժամկետի առաջին 100 օրվա ընթացքում։ Սակայն նրա մեկնաբանությունները քննադատության են արժանացել՝ հակամարտության բարդությունները պարզեցնելու համար։

Ինչ է սպասվում հաջորդիվ

Լոնդոնի բանակցությունների արդյունքը մնում է անորոշ։ Չնայած Ուկրաինան պատրաստակամություն է ցուցաբերում բանակցելու, նրա պահանջը՝ հրադադար և տարածքային ամբողջականության հարգում, կարող է բախվել Ռուսաստանի պահանջներին։ Միջազգային հանրությունը ուշադիր հետևում է զարգացումներին, քանի որ հակամարտության լուծումը կամ դրա բացակայությունը կունենա լայնածավալ հետևանքներ տարածաշրջանային և գլոբալ կայունության համար։

Քանի դեռ Ուկրաինան և Ռուսաստանը ուսումնասիրում են բանակցությունների հնարավորությունը, խաղաղության ճանապարհը շարունակում է մնալ մարտահրավերներով լի։ Լոնդոնի բանակցությունների հաջողությունը կախված կլինի երկու կողմերի փոխզիջման պատրաստակամությունից և միջազգային միջնորդների կարողությունից՝ հաղթահարելու խորքային անվստահությունը։ Այս պահին աշխարհը սպասում է՝ տեսնելու, թե արդյոք այս վերջին ջանքերը կարող են հասնել նրան, ինչին նախորդ փորձերը չեն կարողացել՝ երկարատև և արդար խաղաղություն։