Մակրոնի ուղերձը Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցի կապակցությամբ

Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը ուղերձ է հղել Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցի կապակցությամբ – 2025

2025 թվականի ապրիլի 24-ին, երբ համայն հայությունը և միջազգային հանրությունը ոգեկոչում էին Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցը, ուղերձ հղվեց Ֆրանսիայի Հանրապետության նախագահ Էմանուել Մակրոնի կողմից։ Հրապարակված ուղերձը փոխանցում էր նախագահ Մակրոնի զգացումները հիշատակի այս նշանակալի օրվա կապակցությամբ և ընդգծում էր պատմական իրադարձությունների վերաբերյալ գործողությունների և մտորումների հիմնական կոչերը։

Նախագահ Մակրոնի ուղերձը ոգեկոչման օրվա կապակցությամբ

Նախագահ Մակրոնի ուղերձը 110-րդ տարելիցի կապակցությամբ ուղիղ և հակիրճ էր։ Համաձայն «Արմենպրես»-ի փոխանցած տեքստի, որը հրապարակվել էր նախագահի X (նախկինում՝ Twitter) միկրոբլոգում, ուղերձում ասված էր. «110 տարի առաջ սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը։ Այսօր, ապրիլի 24-ին՝ ոգեկոչման ազգային օրը, հիշենք բոլոր զոհերին և կենդանի պահենք նրանց հիշատակը։ Շարունակենք գործել՝ մարդկության անունից՝ հանուն ճշմարտության և արդարության»։ Այս ուղերձը մարմնավորում է այն հիմնական թեմաները, որոնք ընդգծել է Ֆրանսիայի նախագահը այս հանդիսավոր տարելիցի օրը։

Հղում 110 տարի առաջ Ցեղասպանության սկզբին

Ուղերձը սկսվում է ուղիղ հղումով պատմական ժամանակագրությանը՝ նշելով. «110 տարի առաջ սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը»։ Այս արտահայտությունը ոգեկոչումը դնում է 1915 թվականի իրադարձությունների համատեքստում, որը լայնորեն համարվում է Օսմանյան կայսրությունում հայ բնակչության համակարգված զանգվածային սպանությունների և բռնի տեղահանությունների սկզբնակետը։ «110 տարի առաջ» նշելով՝ նախագահ Մակրոնի ուղերձը հստակորեն համահունչ է 2025 թվականի ապրիլի 24-ին նշվող հատուկ տարելիցին՝ ճանաչելով Ցեղասպանության սկսվելուց անցած ժամանակահատվածը, միաժամանակ վերահաստատելով այդ կոնկրետ պատմական պահը և դրան հաջորդած ոճրագործությունները հիշելու կարևորությունը։

Ապրիլի 24. ոգեկոչման ազգային օր

Նախագահ Մակրոնի ուղերձում հստակորեն նշվում է ապրիլի 24-ը որպես «ոգեկոչման ազգային օր»։ Այս որակումը հատուկ նշանակություն ունի, հատկապես Ֆրանսիայում, որը պաշտոնապես ճանաչում է Հայոց ցեղասպանությունը։ Ապրիլի 24-ը որպես «ոգեկոչման ազգային օր» անվանելով՝ ուղերձն ընդգծում է այս օրվա պաշտոնական կարգավիճակը և հանրային կարևորությունը Ֆրանսիայի ներսում։ Այն խորհրդանշում է, որ Հայոց ցեղասպանության հիշատակումը պարզապես հայ համայնքի անձնական հարց չէ, այլ ճանաչվում և նշվում է ազգային մակարդակով՝ ներառելով պաշտոնական արարողություններ և պատմական իրադարձությունների ու դրանց զոհերի հանրային ճանաչում։ Սա ամրապնդում է Ֆրանսիայի հաստատված դիրքորոշումը Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ և նրա հանձնառությունը՝ հարգելու զոհերի հիշատակը։

[Աղբյուր՝ Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոն՝ X-ի միջոցով, փոխանցված «Արմենպրես»-ի կողմից]

Կոչ՝ հիշել բոլոր զոհերին և կենդանի պահել նրանց հիշատակը

Նախագահ Մակրոնի ուղերձի կենտրոնական հրամայականներից մեկը հիշատակման կոչն է։ Նա հորդորում է. «հիշենք բոլոր զոհերին և կենդանի պահենք նրանց հիշատակը»։ Այս արտահայտությունը պարունակում է երկու փոխկապակցված բաղադրիչ։ Առաջին հերթին, «հիշենք բոլոր զոհերին» կոչը ընդգծում է ողբերգության մասշտաբները և Ցեղասպանության ընթացքում կորցրած յուրաքանչյուր անհատական կյանքը հարգելու կարևորությունը։ Այն ընդգրկում է այն ժամանակաշրջանի համակարգված քաղաքականության արդյունքում սպանված, տեղահանված կամ այլ կերպ զոհված հսկայական թվով մարդկանց։ Երկրորդ հերթին, «կենդանի պահենք նրանց հիշատակը» հրահանգը ընդգծում է հիշատակման ակտիվ և շարունակական բնույթը։ Այն ենթադրում է, որ զոհերին հիշելը պարզապես անցյալով սահմանափակվող պասիվ գործողություն չէ, այլ շարունակական ջանք է՝ ապահովելու պատմական ճշմարտության պահպանումը, դրա փոխանցումը ապագա սերունդներին և կոլեկտիվ գիտակցության կենդանի մաս մնալը։ Հիշատակը կենդանի պահելը կարող է ներառել տարբեր ձևեր, այդ թվում՝ կրթություն, ոգեկոչման արարողություններ, պատմական փաստերի փաստագրում և մշակութային պահպանում։ Նախագահ Մակրոնի կոչը ընդգծում է պատասխանատվությունը՝ ապահովելու զոհերի ժառանգությունը չմոռացվի։

Շարունակել գործել մարդկության անունից՝ հանուն ճշմարտության և արդարության

Բացի հիշատակումից, նախագահ Մակրոնի ուղերձը ներառում է նաև կոչ՝ գործողության։ Նա նշում է. «Շարունակենք գործել՝ մարդկության անունից՝ հանուն ճշմարտության և արդարության»։ Ուղերձի այս հատվածը պատմական հիշատակումը կապում է արդի պատասխանատվությունների և ապագա ձեռնարկումների հետ։ «Շարունակենք գործել» կոչը ենթադրում է, որ Հայոց ցեղասպանության և դրա հետևանքների հետ կապված ջանքերը շարունակական են և պահանջում են մշտական ներգրավվածություն։ «Մարդկության անունից» արտահայտությունը ընդլայնում է այս գործողության շրջանակը՝ այն ձևակերպելով որպես համընդհանուր հրամայական, որը գերազանցում է ազգային կամ էթնիկ սահմանները։ Այն ենթադրում է, որ Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ գործելը մի հարց է, որը վերաբերում է ամբողջ մարդկությանը և նրա ընդհանուր արժեքներին։

Այս շարունակական գործողության կոնկրետ նպատակները նշվում են որպես «հանուն ճշմարտության և արդարության»։ Գործել «հանուն ճշմարտության» վերաբերում է Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստերը հաստատելու և պահպանելու, ժխտման դեմ պայքարելու և պատմական գրառման ճշգրտությունն ու ամբողջականությունն ապահովելու կարևորությանը։ Գործել «հանուն արդարության» կարող է ներառել տարբեր ասպեկտներ, այդ թվում՝ պատասխանատվության փնտրումը, Ցեղասպանության հետևանքների լուծումը և հնարավորության դեպքում իրավունքների վերականգնմանն ուղղված աշխատանքը։ Նախագահ Մակրոնի կոչը՝ գործել հանուն ճշմարտության և արդարության, ընդգծում է ցեղասպանությանը արձագանքելու էթիկական և բարոյական հարթությունները՝ կարևորելով թե՛ պատմական ճշգրտության, թե՛ էթիկական հաշվետվողականության անհրաժեշտությունը։ Այս կոչը գործողության դնում է Հայոց ցեղասպանության հետ կապված շարունակական ջանքերը համընդհանուր արժեքների խթանման և ապագա ոճրագործությունների կանխարգելման ավելի լայն շրջանակում։

Ուղերձի աղբյուրը. հրապարակվել է X-ում և փոխանցվել «Արմենպրես»-ի կողմից

Աղբյուրի նյութը ցույց է տալիս, որ նախագահ Էմանուել Մակրոնի ուղերձը տարածվել է հատուկ ուղիներով։ Այն հրապարակվել է նրա X միկրոբլոգում։ X-ը, որը նախկինում հայտնի էր որպես Twitter, լայնորեն օգտագործվող սոցիալական մեդիա հարթակ է հանրային գործիչների և ղեկավարների կողմից հանրության հետ ուղիղ հաղորդակցվելու համար։ Ուղերձի հրապարակումը այս հարթակում ապահովել է դրա լայն և անհապաղ հասանելիությունը։ Ուղերձը այնուհետև փոխանցվել է հայկական պետական լրատվական գործակալության՝ «Արմենպրես»-ի կողմից։ «Արմենպրես»-ի դերը ուղերձի փոխանցման գործում ցույց է տալիս, որ այն պաշտոնապես փոխանցվել և հաղորդվել է հեղինակավոր լրատվական աղբյուրի միջոցով՝ ապահովելով դրա ավելի լայն տարածումը Հայաստանում և պոտենցիալ միջազգայնորեն։

Պետության ղեկավարի ուղերձի նշանակությունը տարելիցի օրը

Ֆրանսիայի նախագահի ուղերձը Հայոց ցեղասպանության տարելիցի օրը զգալի կշիռ ունի։ Ֆրանսիան ունի մեծ և ազդեցիկ հայկական սփյուռք, և երկիրը պաշտոնապես ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը։ Նախագահ Մակրոնի ուղերձը, որը հնչել է 110-րդ տարելիցի օրը, ծառայում է որպես Ֆրանսիայի հանձնառության վերահաստատում զոհերի հիշատակին և ճշմարտության ու արդարության ձգտմանը։ Պետության ղեկավարի նման ուղերձը ոգեկոչման ազգային օրը ընդգծում է այն քաղաքական և պատմական կարևորությունը, որ տրվում է Հայոց ցեղասպանությանը Ֆրանսիայի ներսում և նպաստում է ոճրագործության միջազգային իրազեկմանը և ճանաչմանը։ Այն համերաշխության զգացում է հաղորդում հայ ժողովրդին և ամրապնդում է ցեղասպանությունները հիշելու և կանխարգելելու համաշխարհային հրամայականը։

Կոչ՝ հիշատակման, ճշմարտության և արդարության 110-րդ տարելիցի օրը

2025 թվականի ապրիլի 24-ին Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցը նշանավորել է ուղերձով՝ կոչ անելով հիշատակման և շարունակական գործողությունների։ Նրա X միկրոբլոգում հրապարակված և «Արմենպրես»-ի կողմից փոխանցված ուղերձը ուղղակիորեն անդրադարձել է 110 տարի առաջ Ցեղասպանության պատմական սկզբին և ընդգծել ապրիլի 24-ը որպես Ֆրանսիայում ոգեկոչման ազգային օր։ Նախագահ Մակրոնը հորդորել է անհատներին հիշել բոլոր զոհերին և ապահովել նրանց հիշատակի կենդանի պահումը։ Ավելին, նա կոչ է արել շարունակել գործել մարդկության անունից՝ թե՛ ճշմարտության, թե՛ արդարության համար։ Ֆրանսիայի ղեկավարի այս ուղերձը այս նշանակալի տարելիցի օրը ընդգծում է Ֆրանսիայի պաշտոնական ճանաչումը և հանձնառությունը Հայոց ցեղասպանության ժառանգությանը՝ կարևորելով անցյալը հիշելը, միաժամանակ ակտիվորեն աշխատելով դեպի պատմական ճշմարտության և արդարության վրա հիմնված ապագա՝ ի շահ ամբողջ մարդկության։