2025 թվականի ապրիլի 1-ից Եվրամիության մաքսային նախաժամանման ապահովության և անվտանգության համակարգը՝ Ներմուծման վերահսկման համակարգ 2 (ICS2), կպահանջի, որ երկաթուղային և ավտոմոբիլային փոխադրողները նախապես ներկայացնեն Մուտքի ամփոփիչ հայտարարագիրը (ENS)՝ ԵՄ երկրներ ուղարկվող կամ դրանց տարածքով անցնող ապրանքների մասին տվյալներով։ Այս նոր կանոնակարգը, որը նպատակ ունի ուժեղացնել ԵՄ սահմանային վերահսկողությունն ու ռիսկերի կառավարումը, հայտարարվել է ԵՄ պատվիրակության կողմից՝ NEWS.am-ի միջոցով։
Տնտեսվարողներին կոչ է արվում, որ 2025 թվականի մարտի 1-ից ոչ ուշ դիմեն իրենց EORI համարը տրամադրած ԵՄ անդամ պետության Ազգային սպասարկման գրասենյակ (National Service Desk)՝ պահանջվող գրանցումն ավարտելու համար։
Բիզնեսները, որոնք դեռ չեն կարողանում հարմարվել ICS2-ի նոր պահանջներին, կարող են դիմել տեղակայման պատուհանի (Deployment Window) տրամադրման համար, որը կտրամադրվի անհատական դիմումների հիման վրա։ ICS2-ի վերաբերյալ մանրամասն տեղեկություններ կարելի է ներբեռնել պաշտոնական տեղեկատվական աղբյուրներից, որոնք հասանելի են ԵՄ համապատասխան պորտալում։
Որպես անցման գործընթացի մաս, Եվրոպական հանձնաժողովը կազմակերպում է ամսական վեբինարներ (անգլերեն լեզվով), որտեղ տնտեսվարողները կարող են ստանալ պատասխաններ ICS2-ի տեխնիկական և գործառնական հարցերի վերաբերյալ։ Հաջորդ վեբինարը նախատեսված է փետրվարի 5-ին, իսկ մանրամասները հասանելի են պաշտոնական աղբյուրներում։
ICS2-ի պահանջները չեն տարածվում միայն երկաթուղային և ավտոմոբիլային փոխադրումների վրա․ փոստային և էքսպրես փոխադրողները, լոգիստիկ մատակարարները և մատակարարման շղթայի այլ դերակատարները նույնպես պետք է ապահովեն համապատասխանություն։ Որոշ դեպքերում, ԵՄ-ում վերջնական առաքման ենթակա բեռներն էլ պետք է ներկայացվեն ICS2 համակարգին։
Այս պահանջները արդեն ուժի մեջ են օդային, ծովային և ներքին ջրային փոխադրումների համար։
Լրացուցիչ մանրամասների համար կարելի է հարցում ուղարկել անգլերեն կամ ԵՄ պաշտոնական լեզուներից մեկով՝ taxud-ics2-project-team@ec.europa.eu հասցեով։
Այս փոփոխությունները ուղղակիորեն կազդեն հայաստանյան արտահանողների վրա, որոնք զբաղվում են ԵՄ հետ առևտրով։ Ընկերությունները պետք է ապահովեն, որ ունեն անհրաժեշտ թվային ենթակառուցվածք՝ ICS2-ի պահանջներին համապատասխանելու համար, որպեսզի խուսափեն հնարավոր ուշացումների և լրացուցիչ ծախսերի ավելացումից։ Հայտնի է, որ նոր համակարգը կխստացնի ստուգումները, ուստի հայաստանյան արտահանողներին խորհուրդ է տրվում նախապես պատրաստվել, մասնակցել ԵՄ վեբինարներին և հաստատել կապ ԵՄ մաքսային մարմինների հետ, որպեսզի գործընթացը հնարավորինս սահուն անցնի։