Եվրախորհրդարանում հրատապ քննարկում՝ Ադրբեջանում ապօրինի կալանավորված հայ պատանդների շուրջ

Եվրախորհրդարանում հրատապ քննարկում է կենտրոնացած Ադրբեջանում ապօրինի կալանավորված հայ պատանդների հարցի շուրջ

• Ուղենիշեր.
  • Եվրախորհրդարանում հրատապ քննարկում է անցկացվել Ադրբեջանի կողմից ապօրինի կալանավորված հայ պատանդների շուրջ։
  • Քննարկումը կենտրոնացել է կեղծ դատավարությունների և անմարդկային վերաբերմունքի վրա, ներառյալ Լեռնային Ղարաբաղի պաշտոնյաների նկատմամբ։
  • Եվրոպատգամավորները կոչ են անում անհապաղ ազատ արձակել, պատժամիջոցներ սահմանել ադրբեջանցի պաշտոնյաների նկատմամբ և պաշտպանել հայկական ժառանգությունը Լեռնային Ղարաբաղում։
  • Ազատ արձակում պահանջող բանաձևը դրվելու է քվեարկության, ինչը ցույց է տալիս միջազգային մեծ մտահոգություն։

Եվրախորհրդարանը Ստրասբուրգում հրատապ քննարկում է անցկացրել «Ադրբեջանի կողմից հայ պատանդների, այդ թվում՝ Լեռնային Ղարաբաղի բարձրաստիճան քաղաքական ներկայացուցիչների ապօրինի կալանավորումն ու շինծու դատավարությունները» թեմայով։ Երևանի ժամանակով ուշ գիշերին կայացած նիստը ընդգծեց տարածաշրջանում վերջին լարվածության սրացումից հետո գերված հայերի նկատմամբ Ադրբեջանի վերաբերմունքի նկատմամբ միջազգային աճող ուշադրությունը։ Այս կարևոր հարցի վերաբերյալ «Հատուկ անհետաձգելի թեմաներով բանաձևը» (Resolution on Special Topical Subjects) այսօր՝ մարտի 13-ին, ժամը 15:00-ից 17:00-ն ընկած ժամանակահատվածում կդրվի քվեարկության։

Եվրոպացի օրենսդիրները խիստ մտահոգություններ են հայտնել և անհապաղ ազատ արձակելու կոչեր են արել

Ելույթ ունեցած ավելի քան տասը եվրոպատգամավորներ իրենց խոսքում չեն վարանել պահանջել Բաքվում պահվող հայ հայրենակիցների անհապաղ ազատ արձակումը։ Նրանց հայտարարություններում հնչել են Հայաստանին աջակցելու, ադրբեջանցի պաշտոնյաների նկատմամբ պատժամիջոցներ սահմանելու և Արցախում (Լեռնային Ղարաբաղ) հայկական պատմամշակութային ժառանգությունը պաշտպանելու ջանքերի կոչեր։

Ֆրանսիացի եվրոպատգամավոր Նատալի Լուազոն, ով ակնհայտորեն կրում էր Հայաստանի դրոշը իր բաճկոնին, ընդգծել է Հայաստանի ձգտումը դեպի խաղաղություն՝ միաժամանակ պնդելով, որ հարևան Ադրբեջանը շարունակում է սպառնալիք հանդիսանալ այդ ձգտմանը։ Նա նաև նշել է Բաքվի ագրեսիվ դիրքորոշումը իր երկրի՝ Ֆրանսիայի նկատմամբ։ Լուազոն կտրուկ համեմատություն է անցկացրել Բաքվում ընթացող դատավարությունների և ստալինյան դատավարությունների միջև՝ ընդգծելով հայ բանտարկյալների նկատմամբ արդար վերաբերմունքի բացակայությունը։

Համեմատություններ ագրեսոր պետությունների հետ և պատժամիջոցների կոչեր

Մի քանի եվրոպատգամավորներ զուգահեռներ են անցկացրել Ռուսաստանի և Ադրբեջանի միջև՝ երկուսին էլ անվանելով ագրեսոր պետություններ։ Իսպանացի եվրոպատգամավոր Պերնանդո Բարենա Արսան, օրինակ, հարցրել է նիստին բացակայող ԵՄ դիվանագիտության ղեկավար Կայա Կալասին, թե արդյոք Եվրահանձնաժողովը կկիրառի պատժամիջոցներ Իլհամ Ալիևի դեմ, ինչպես դա արվել է Վլադիմիր Պուտինի դեմ։ Սա արտացոլում է եվրոպական մարմնում Ադրբեջանի գործողությունների նկատմամբ ավելի կոշտ դիրքորոշման ձևավորվող տրամադրությունը։

Առաջարկվող բանաձևում դատապարտվում է «Ադրբեջանի կողմից հայ բանտարկյալների, այդ թվում՝ Լեռնային Ղարաբաղի բարձրաստիճան քաղաքական ներկայացուցիչների անհիմն կալանավորումը, անմարդկային վերաբերմունքը և անարդար դատավարությունները» և պահանջվում է «նրանց անհապաղ և անվերապահ ազատ արձակումը»։ Այս կոշտ ձևակերպումը ցույց է տալիս Եվրախորհրդարանի կողմից Ադրբեջանի վարքագծի կոլեկտիվ դժգոհությունը և մարդու իրավունքների և օրենքի գերակայության պահպանման նկատմամբ նրա հանձնառությունը։

ԵՄ պաշտոնյան ընդհանուր մտահոգություններ է հայտնել, բայց ազատ արձակելու հստակ պահանջ չի ներկայացրել

Եվրոպատգամավորների կրքոտ կոչերին ի պատասխան՝ ԵՄ հանձնակատար Յորգենսենը իր դիտողությունները սահմանափակել է ընդհանուր մտահոգություններ հայտնելով։ Նա հայտարարել է. «Ադրբեջանը պարտավոր է հարգել արդար դատավարության և արժանապատիվ ու անվտանգ պայմանների ապահովման իրավունքները», և կոչ է արել Հայաստանի և Ադրբեջանի կառավարություններին առաջ մղել խաղաղությանն ուղղված բանակցությունները։ Հատկանշական է, որ նա հայ պատանդներին ազատ արձակելու որևէ հստակ պահանջ չի հնչեցրել։

Յորգենսենը ընդունել է «կալանավորների խոշտանգումների» վերաբերյալ տեղեկությունները, սակայն չի մանրամասնել, թե ԵՄ-ն կոնկրետ ինչ քայլեր կձեռնարկի իրավիճակին հետևելուց բացի։ ԵՄ ներկայացուցչի այս զուսպ արձագանքը կտրուկ հակադրվում է մի քանի եվրոպատգամավորների կողմից հնչեցված կոշտ պահանջներին՝ ընդգծելով հարցի լուծման ուղղությամբ մոտեցումների հնարավոր տարբերությունները։

Առաջիկայում. Բանաձևի Քվեարկություն և Միջազգային Ճնշում

Եվրախորհրդարանում կայացած հրատապ քննարկումը միջազգային հանրության շրջանում Ադրբեջանի կողմից պահվող հայ պատանդների ճակատագրի վերաբերյալ մտահոգության բարձրացման նշան է։ Մինչ բանաձևը դրվելու է քվեարկության, դրա արդյունքը, ամենայն հավանականությամբ, կարտացոլի գերակշռող տրամադրությունը և կարող է պոտենցիալ ազդել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև շարունակվող լարվածության հետ կապված Եվրոպական միության կողմից ձեռնարկվելիք հետագա դիվանագիտական և քաղաքական գործողությունների վրա։