Վառելիքի գների վերջին աճը Իրանի մաքսակետերում՝ ուղղված օտարերկրյա համարանիշներով, այդ թվում՝ հայկական բեռնատարներին, ընդգծում է սահմանային առևտրի բարդությունները և կանոնակարգման խնդիրները։ Տվյալ իրավիճակը, որն արդեն հանգեցրել է բողոքի ցույցերի «Ագարակ» մաքսակետի մոտ, տնտեսական և գործառնական մտահոգությունների վառ օրինակ է։
Վառելիքի գնի կտրուկ աճը՝ հասնելով մինչև 9,000 դրամի՝ 7,300-7,500 դրամի դիմաց Հայաստանում, ծանրացնում է հայկական տրանսպորտային ընկերությունների ֆինանսական վիճակը՝ նվազեցնելով շահութաբերությունը։ Որոշ վարորդներ վառելիք ներմուծում են Հայաստան՝ վերավաճառքի նպատակով, ինչն ազդում է շուկայի կայունության վրա։ Սա խստացրած մաքսային վերահսկողության հիմնական պատճառն է։ Անօրինական ներմուծված վառելիքը շրջանցում է հարկումը՝ խաթարելով Հայաստանի էներգետիկ շուկայի անվտանգությունն ու պետական եկամուտները։
ՀՀ արտգործնախարարը հարցը քննարկել է իր իրանցի գործընկերոջ հետ։ Երկու երկրներն աշխատում են ստեղծել այնպիսի մեխանիզմներ, որոնք կպահպանեն սահմանային առևտրի հոսունությունը՝ կանխելով խախտումները։ ՀՀ ԱԳՆ-ի շեշտադրումը արագ լուծման վրա ընդգծում է խնդրի ռազմավարական կարևորությունը։ ՀՀ և Իրանի մաքսային մարմինների սերտ համագործակցությունը կարեւոր է՝ առևտրային գործարքները հեշտացնելու և անօրինական գործողությունները կանխելու համար։
Թվային մաքսային համակարգերի և վառելիքի ավտոմատացված հսկողության ներդրումը կարող են ապահովել թափանցիկություն։ Վարորդների կրթումը մաքսային խախտումների հետևանքների մասին կարող է երկարաժամկետ կարգապահություն ձևավորել։ Պահանջվում է խիստ վերահսկողություն, սակայն միաժամանակ անհրաժեշտ է ապահովել, որ օրինական գործունեությունը խոչընդոտների չհանդիպի։
Վառելիքի գների խնդիրն Իրանի մաքսակետերում արտացոլում է տնտեսական քաղաքականության, կանոնակարգման և դիվանագիտական հարաբերությունների փոխկապվածությունը։ Այս մարտահրավերի լուծումը պահանջում է տեխնոլոգիական նորարարությունների, երկկողմանի քննարկումների և խիստ, բայց արդար կանոնակարգման համադրություն։ Ուժեղացված համագործակցությունը կարող է նպաստել կայուն և թափանցիկ սահմանային առևտրի զարգացմանը։