Այսօր չորացրած մրգերի սպառումը լայնորեն տարածված է: Վաճառվող չրերի գրեթե կեսը չամիչն է, որին հաջորդում են արմավենիները, սալորաչրը, թուզը, ծիրանը, դեղձերը, խնձորն ու տանձը:
Չրերը պահպանում են թարմ մրգերի սննդային արժեքի մեծ մասը։
Միացյալ Նահանգներում ամերիկացիները տարեկան սպառում էին միջինը 1 կգ (2,18 ֆունտ):
Չրերը հիշատակվում են դեռևս մ.թ.ա. մոտ 1500 թվականով թվագրվող միջագետքյան տախտակներում, որոնք պարունակում են հավանաբար ամենահին հայտնի գրավոր բաղադրատոմսերը:
Մրգերի չորացման տեխնիկան պատահաբար է հայտնաբերվել։ Կարելի է ենթադրել, նախնադարում մարդիկ գտել են ընկած պտուղը, որը չորացել էր արևի տակ և ճաշակելուց հետո հայտնաբերել դրա քաղցրությունը։
Ավանդական կամ սովորական չորացրած մրգերը մրգերի տեսակներն են, որոնք կամ չորանում են արևի տակ, ինչպիսիք են չամիչը և թուզը, կամ ջրազրկվում են հողմային թունելներում և այլ չորանոցներում, ինչպիսիք են չոր սալորը (սալորաչիր), ծիրանը, դեղձը և խուրման:
Ավանդական չորացրած մրգերը հազարամյակներ շարունակ եղել են միջերկրածովյան սննդակարգի հիմնական մասը:
Պատմության մեծագույն ռազմական առաջնորդներից մեկը՝ կարթագենացի գեներալ Հաննիբալը Երկրորդ Պունիկյան պատերազմի ժամանակ բռնում է հռոմեացիներին՝ անցնելով Ալպերը չամիչով սնվող զորքերով:
Քրիստոֆեր Կոլումբոսը և շատ այլ հայտնի ծովային ճանապարհորդներ հայտնաբերում են չամիչի երկարակեցությունը և այն տեղափոխում իրենց նավերով:
«Չամիչ» բառը լատիներեն racemus բառից է, որը նշանակում է խաղողի կամ հատապտուղների ողկույզ:
450 գ (1 ֆունտ) չամիչ պատրաստելու համար պահանջվում է ավելի քան 1,8 կգ (4 ֆունտ) թարմ խաղող:
Չորացրած թուզը տարածված էր Հռոմում։ Դրանք հավասար են հացին և կազմում էին գյուղացիների ձմեռային սննդի հիմնական մասը։ Չորացրած թուզը պատում էին համեմունքներով, ինչպիսիք են չաման, անիսոն և
սամիթի սերմեր կամ տապակած քունջութ, փաթաթված թզի տերևների մեջ և պահվում բանկաների մեջ։
Արմավենին, հավանաբար, աշխարհի ամենահին ծառն է: Այն մշակվել է Հյուսիսային Աֆրիկայում և Մերձավոր Արևելքում առնվազն 5000 տարի։
Խուրմայի պտուղը կշռով ավելի քան 50 տոկոս շաքար է պարունակում։
Չամիչին և այլ չոր մրգերին ավելացնելով հացի փշրանքներ, ոգելից խմիչքներ և ձու «ֆրիմենտի» ձևով, ծնվում է անգլիական ավանդական Սուրբ Ծննդյան պուդինգը: Ավելի հարավ, Իսպանիան կատարելագործում է չամիչից չոր և քաղցր գինիների պատրաստումը:
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
