Քաղաքագետ Մանվել Սարգսյանը Facebook-ի իր էջում գրառում է արել, որում ասվում է.
«#turqakentron Իմ վերջին ստատուսի տակ քննարկումը ցույց է տալիս, որ իմաստ ունի ևս մեկ անգամ անդրադառնալ շահերի և ուժերի դասավորությանը, որը ձևավորվել է Հայաստանի շուրջ։ Իմ կածիքով, հայ հանրության ներկայիս գնահատականները չափազանց սուբյեկտիվ են և չեն կարող ռացիոնալ պատկերացում կազմել այն ամենի մասին, ինչ կատարվում է մեզ հետ և մեր շուրջը։ Կփորձեմ համոզիչ փաստարկներ բերել։ Սկսենք Ռուսաստանից։
Շատ հայեր ավանդաբար նույնացնում են հայ ժողովրդի և Հայաստանի շահերը Ռուսաստանի շահերի հետ։ Ավելին, առաջնահերթություն է տրվում Ռուսաստանի էքսպանսիոնիստական քաղաքականությունը։ Համարվում է, որ ռուսական էքսպանսիան միշտ օգուտ է բերում հայերին։ Նույնքան մեծ թվով հայեր կարծում են, որ Ռուսաստանը հայ ժողովրդի թշնամին է։ Իրենց տեսակետը հիմնավորելու համար նրանք վկայակոչում են Ռուսաստանի համագործակցության փաստերը Թուրքիայի հետ, որը ագրեսիվ է տրամադրված հայերի նկատմամբ։ Կարծիք կա նույնիսկ, որ Օսմանյան կայսրությունում Հայոց ցեղասպանությունը կազմակերպվել է Ռուսաստանի կողմից՝ ինչ-որ հեռուն գնացող նպատակներով։
Հասկանալի է, որ պատմության ներկայիս ծայրահեղ հակասական պահին, երբ Ռուսաստանը բացահայտ անտեսում է Հայաստանի շահերը, բավականին դժվար է բացատրել Ռուսաստանի նման պահվածքի պատճառները։ Հասկանալի է, որ Ռուսաստանին թշնամի համարող մարդիկ պարզապես կասեն, որ «այստեղ կա հստակ փաստարկ, որը հաստատում է մեր տեսակետը»։ Իսկ մարդիկ, ովքեր Ռուսաստանին իրենց պաշտպանն են համարում, կարող են միայն այլ գործոններով արդարացնել Ռուսաստանի պահվածքը։ Ասենք՝ կարելի է կարծիքներ լսել, որ Հայաստանն արժանի է դրան, քանի որ աջակցում է Ռուսաստանի թշնամիներին Արևմուտքում։ Կամ՝ մենք պետք է լսեինք Ռուսաստանին, երբ նա մեզ համար ձեռնտու ծրագիր էր առաջարկում ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման համար (Լավրովի պլանը)։
Հայաստանի անվտանգության հարցում ռուսական գործոնի նման գնահատականները մեզ զրկում են Հայաստանի շուրջ տեղի ունեցող գործընթացների նկատմամբ մեր դիրքորոշումը զարգացնելու հնարավորությունից։ Մարդկանց ողջ ակտիվությունը Հայաստանում հանգում է «բարեկամներ-թշնամիներ» երկընտրանքի շուրջ վեճերի, որոնց դերում է կամ Ռուսաստանը, կամ հավաքական Արևմուտքը։ Թուրք հարևանների հետ հարաբերությունները կարգավորելու գաղափարը, որը երբեմն ներառվում է այս բանավեճում, ընկալվում է որպես անզորության ճիչ, քանի որ վեճի երկու կողմերն էլ թուրքերին կապում են կամ Ռուսաստանի, կամ Արևմուտքի հետ։ Իսկ թուրքերն իրենք էլ իրենց պահվածքով պաշտպանում են այս կարծիքը։
Ի՞նչ անել այդ դեպքում: Սկսելու համար, վերանայենք մեր տեսակետները մեր և աշխարհի, մասնավորապես Ռուսաստանի և մեր տարածաշրջանի վերաբերյալ: Այս դեպքում պարզ կդառնա, որ միջազգային հարաբերություններում չկան ընկեր, հարևան, հովանավոր, փրկիչ և այլն հասկացություններ։ Պարզ կդառնա նաև, որ սուբյեկտների միջև չկան կայուն հարաբերություններ՝ այսօր կարող են դաշնակցել, վաղը կարող են. թշնամական լինել. Միջազգային հարաբերությունների սուբյեկտները ունեն միայն իրենց շահեր պաշտպանելու ցանկություններ, այն ել, ուրիշների հաշվին։
Այս մասին հաջորդ անգամ առանձին կխոսենք»:
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
