Նորովիրուսի բռնկումը ԱՄՆ-ում․ վերջին տասնամյակի ամենախոշոր դեպքը
ԱՄՆ-ում նորովիրուսի բռնկումը հասել է վերջին տասնամյակի ամենաբարձր մակարդակին՝ ստիպելով առողջապահական մարմիններին ուժեղացնել զգուշացումները և կանխարգելման միջոցառումները։ Կենտրոնական Հիվանդությունների Վերահսկման և Կանխարգելման Կենտրոնի (CDC) տվյալներով՝ միայն դեկտեմբերի 5-ի շաբաթվա ընթացքում գրանցվել է 91 բռնկում, ինչը զգալի աճ է նախորդ շաբաթվա 69 բռնկումների համեմատ։ Այս ալիքը հանգեցրել է միլիոնավոր սուր գաստրոէնտերիտի դեպքերի, լուրջ ճնշում գործադրելով առողջապահական համակարգի վրա։
Նորովիրուսը, լինելով սննդով փոխանցվող հիվանդությունների հիմնական պատճառը ԱՄՆ-ում, տարեկան առաջացնում է մոտ 21 միլիոն գաստրոէնտերիտի դեպք, որոնք ուղեկցվում են 100,000-ից ավել հոսպիտալացումներով և մոտ 900 մահերով։ Վիրուսը հատկապես վտանգավոր է խոցելի խմբերի՝ երեխաների, տարեցների և թույլ իմունային համակարգ ունեցող անձանց համար։
Ընթացիկ բռնկումը հատկապես ծանր է Միջին Արևմուտքում, մինչդեռ ավելի վաղ վիրուսի տարածումն ազդել էր Նյու Յորքի տարածքի վրա։ Վերլուծաբանները իրավիճակի սրման պատճառներից համարում են պանդեմիայի սահմանափակումների ավարտից հետո սոցիալական շփումների ակտիվացումն ու մոնիտորինգի ընդլայնումը։ Այնուամենայնիվ, վիրուսի արագ տարածման պատճառներից մնում են վարակված սնունդը, ջուրը, մակերեսները և անձանց միջև անմիջական շփումը։
Նորովիրուսի ախտանշանները սովորաբար հայտնվում են վարակվելուց 12-ից 48 ժամ հետո։ Դրանք ներառում են հանկարծակի առաջացող փսխում, լուծ, սրտխառնոց, ստամոքսի ցավեր, գլխացավ, և մարմնի ցավեր։ Ախտանշանները սովորաբար տևում են մեկից երեք օր, բայց հատկապես խոցելի խմբերում կարող են հանգեցնել լուրջ ջրազրկման։ Բժիշկները կարևոր են համարում ուշադրություն դարձնել ջրազրկման նշաններին, ինչպիսիք են բերանի չորությունը, միզելու հաճախականության նվազումը, գլխապտույտը, և երեխաների մոտ ավելացված դյուրագրգռությունը կամ լացը։
Չնայած վիրուսի դեմ հատուկ հակավիրուսային բուժում չկա, ջրազրկման կանխարգելումը մնում է բուժման հիմնական ուղին։ Խորհուրդ է տրվում խմել հեղուկներ, ինչպիսիք են էլեկտրոլիտային լուծույթները, և սկսել սննդակարգը թեթև ուտեստներով։ Հակաբիոտիկները անարդյունավետ են, քանի որ նորովիրուսը վիրուս է, ոչ թե բակտերիա։ Ծանր դեպքերում կարող է անհրաժեշտ լինել ներերակային հեղուկներ։
Կանխարգելման միջոցառումները առավել արդյունավետ են նորովիրուսի դեմ։ CDC-ն հորդորում է հաճախակի լվանալ ձեռքերը օճառով և տաք ջրով առնվազն 20 վայրկյան, քանի որ սպիրտային հիմքով մաքրիչները վիրուսի դեմ անարդյունավետ են։ Մակերեսների ախտահանման համար օգտագործեք քլորային հիմքով լուծույթներ։ Բացի այդ, վարակվածները պետք է խուսափեն հասարակական վայրերից և սնունդ պատրաստելուց՝ մինչ ախտանշանների ավարտից առնվազն 48 ժամ։
Այս բռնկումը կրկին բարձրացրել է նորովիրուսի պատվաստանյութի մշակման կարևորության հարցը։ Moderna ընկերությունը սկսել է փորձարկումները, ինչը հույս է ներշնչում ապագա պաշտպանական միջոցների մշակման համար։ Մինչ այդ առողջապահական մարմինները շեշտադրում են կանխարգելման միջոցների կարևորությունը, հատկապես խիտ բնակեցված վայրերում, ինչպիսիք են դպրոցները, նավարկային նավերը և բուժական հաստատությունները։
Վարակիչ հիվանդությունների մասնագետ Դոկտոր Ուիլյամ Շաֆները նշում է, որ նորովիրուսը հաճախ կոչվում է «ձմեռային փսխման հիվանդություն» կամ «նավարկային նավի վիրուս»՝ իր արագ տարածման պատճառով։ Այս տեսակետները արձագանքում են լայնամասշտաբ հանրային առողջապահական մտահոգություններին՝ ընդգծելով համայնքային զգոնության և կանխարգելման միջոցառումների պահպանումը։
