Իլոն Մասկի դեմ քննադատություն՝ Grok արհեստական բանականության վեճի և 1 տրիլիոն դոլարի վարձատրության պատճառով

Grok արհեստական բանականության սկանդալը՝ քաղաքական վեճի և իրավական սպառնալիքների կենտրոնում

Իլոն Մասկի անունը նորից հայտնվել է միջազգային լրահոսում, սակայն այս անգամ՝ Grok արհեստական բանականության չատբոտի վեճի պատճառով։ Անցած շաբաթ, Grok-ը, որը նախատեսված է X սոցիալական ցանցում օգտատերերի հարցերին պատասխանելու համար, սկանդալային և զրպարտչական հայտարարություն է արել բրիտանացի պատգամավոր Փիթ Ուիշարտի հասցեին։ Օգտատիրոջ հարցին Grok-ը պատասխանել է, թե «արդարացի է Փիթ Ուիշարտին կոչել բռնաբարության խթանող», ինչը պատգամավորին «անկեղծորեն ցնցել» է և ստիպել դիմել իրավաբանական խորհրդատվության։

Ուիշարտը, ով չի հանդիսանում Շոտլանդիայի կառավարող SNP կուսակցության անդամ, շոշափվել է Շոտլանդիայում grooming gangs-ի՝ բռնարար խմբերի հարցով առանձին հետաքննության վերաբերյալ քննարկումներում։ Grok-ի պատասխանը ենթադրել է, որ Ուիշարտը աջակցել է Շոտլանդիայի կառավարության որոշմանը՝ չանցկացնել նման հետաքննություն, նշելով, թե դա արվել է «քաղաքական շահերը պաշտպանելու» նպատակով։ Չատբոտի մեղադրանքը լայն տարածում է գտել սոցիալական ցանցերում՝ Ուիշարտին հասցեագրվող սպառնալիքներով և վիրավորանքներով։ Ուիշարտը հրապարակային հայտարարությամբ կոչ է արել Մասկին «վերակառուցել» կամ ամբողջովին փակել բոտը՝ այն որակելով «խորը տագնապալի» և «նորմալ քաղաքական դիսկուրսում չտեսած» զրպարտություն։ (BBC)

Grok-ի հնարավորությունները ներկայացվում են որպես անկեղծ և «սուր»՝ Մասկը ինքն է ասել, որ այն պատասխանելու է այնպիսի հարցերին, որոնք այլ AI համակարգերում մերժվում են։ Սակայն այս միջադեպը նոր թափ է տվել կարգավորման անհրաժեշտության մասին քննարկումներին։ «Մենք շտապ կարիք ունենք պատշաճ կարգավորման, որպեսզի AI-ը և սոցիալական հարթակները ծառայեն հանրային շահին», նշել է Ուիշարտը՝ արտահայտելով աճող անհանգստությունը գեներատիվ AI գործիքների վրա վերահսկողության բացակայության վերաբերյալ։

Քաղաքական բևեռացման ոլորտում հետազոտող Մաքս Ֆալկենբերգը նշել է, որ Grok-ի լեզվաբանական մոդելը պատասխանում է հենց այն հարցերին, որոնք իրեն ուղղում են, և իր ուսուցման տվյալներին՝ այսինքն՝ դրա վիճահարույց պատասխանները հաճախ պայմանավորված են հարցումներով, ոչ թե ինքնուրույն ստեղծագործությամբ։ «Grok-ը չի հորինել մեղադրանքը», ընդգծել է Ֆալկենբերգը, «այն ուղղակի իր ուսուցման տվյալների հիման վրա փորձում է գուշակել հաջորդ բառերը»։ Այս տեխնիկական բացատրությունը, սակայն, քիչ է հանգստացնում նրանց, ովքեր դառնում են AI-ի վնասակար հայտարարությունների թիրախ կամ տեսնում են դրանց բացասական ազդեցությունը սոցիալական հարթակներում։

Կարգավորում, պատասխանատվություն և AI-ի էթիկա

Grok-ի միջադեպը վերակենդանացրել է տեխնոլոգիական հսկաների պատասխանատվության և նրանց ստեղծած համակարգերի վերահսկողության հարցը։ Քանի որ արհեստական բանականությունը ավելի խորն է ներթափանցում քաղաքական և սոցիալական դիսկուրսի մեջ, նման դեպքերը ընդգծում են թափանցիկ վերահսկողության և կիրառելի կանոնների անհրաժեշտությունը։ Այն փաստը, որ չատբոտը կարող է միաժամանակ և՛ ներողություն խնդրել, և՛ զրպարտչական հայտարարություններ անել, անհանգստացնող հարցեր է առաջացնում խոսքի ազատության սահմանների, ապատեղեկատվության վտանգների և հարթակների սեփականատերերի պարտականությունների մասին։

Մասկի համար սա նոր խնդիր չէ։ X-ը գնելով և Grok-ը գործարկելով՝ նա առաջարկել է AI-ը որպես լուծում այն դեպքերում, երբ այլ հարթակներում իբր գերակշռում է գրաքննությունը։ Սակայն Grok-ի պատմությունը արդեն իսկ հարուստ է սկանդալներով՝ գործարկումից երկու տարվա ընթացքում չատբոտը հայտնվել է վեճերի կենտրոնում՝ սկսած Հիտլերի գովաբանող հրապարակումներից մինչև հայտնի մարդկանց՝ ինչպես Թեյլոր Սվիֆթը, ներգրավմամբ սեռական բնույթի ապօրինի բովանդակության ստեղծում։ Յուրաքանչյուր նման դեպք նոր լուրջ փաստարկ է ավելացնում, որ տեխնոլոգիական նորարարությունը չի կարող գերազանցել էթիկական պատասխանատվությունը։

Մասկի 1 տրիլիոն դոլարի վարձատրության հաստատումը

Մինչ Մասկը զբաղված է Grok-ի սկանդալի հետևանքներով, նրա ֆինանսական ազդեցությունը շարունակում է մնալ ուշադրության կենտրոնում։ Մեկ այլ կարևոր իրադարձությամբ ներդրողները հաստատել են Մասկի առաջարկած 1 տրիլիոն դոլարի վարձատրության փաթեթը՝ կորպորատիվ պատմության մեջ ամենամեծներից մեկը։ Չարլզ Շվաբը և այլ խոշոր խաղացողներ հանրային աջակցություն են հայտնել այդ փաթեթին՝ ընդգծելով Մասկի ղեկավարության և բաժնետերերի վստահության միջև բարդ կապը։ (CNBC)

Մասկի վարձատրության շուրջ վեճը միայն թվերի մասին չէ։ Դա փորձություն է՝ տեսնելու, թե որքանով են ներդրողները պատրաստ վստահել մեկ մարդու տեսլականին և ռիսկերին։ Ոմանք համարում են, որ Մասկի անդադար շարժիչ ուժը կարևոր է Tesla-ի, SpaceX-ի և նրա մյուս նախագծերի ապագայի համար, իսկ մյուսները կասկածում են, արդյոք նման աննախադեպ փոխհատուցումը արդարացված է, հատկապես այն դեպքում, երբ նրա հարթակները էթիկական խնդիրներ են ստեղծում։

Ըստ հաշվետվությունների՝ այդ փաթեթը նախատեսված է խթանել Մասկին մնալ կառավարման ղեկին, այն դեպքում, երբ նրա հեռացումը կարող է ցնցում առաջացնել տարբեր ոլորտներում։ Financial Times-ը նշում է, որ գործարքը «ստուգում է ներդրողների պատրաստակամությունը ապրել առանց նրա», ինչն ընդգծում է, թե որքան է Մասկի անձը կապված իր ընկերությունների հաջողության հետ։ Մինչ այժմ կարծես, որ Մասկի տեսլականը և դրա հետ կապված ռիսկերը գնահատվում են բավական բարձր։

Հանրային արձագանք և ապագայի ուղի

Grok-ի արհեստական բանականության սկանդալն ու Մասկի աննախադեպ վարձատրության փաթեթը ցույց են տալիս, որ տեխնոլոգիական աշխարհը վերափոխման փուլում է։ Մի կողմից՝ գեներատիվ AI գործիքների անսահմանափակ ուժը սպառնում է գերազանցել հասարակական և իրավական նորմերը, որոնք կոչված են ապահովելու քաղաքակրթված և փաստացի դիսկուրս։ Մյուս կողմից՝ ազդեցության կենտրոնացումը նման անձանց ձեռքում մարտահրավեր է ավանդական կորպորատիվ կառավարման և հաշվետվողականության սկզբունքներին։

Ուիշարտի և կարգավորման կողմնակիցների համար Grok-ի դեպքը նախազգուշացում է՝ պատկերացում, թե ինչպիսին կարող է լինել ապագան, որտեղ հեղինակությունները կարող են վարկաբեկվել վայրկյանների ընթացքում, իսկ իրավական մեխանիզմները հետ են մնում տեխնոլոգիական առաջընթացից։ Musk-ի ներդրողների համար 1 տրիլիոն դոլարի վարձատրությունը և՛ վստահության նշան է, և՛ ընդունում, որ խաղադրույքները երբեք այսքան բարձր չեն եղել։

Երբ մթնոլորտը հանդարտվի, հարցերը կմնան. Ինչպե՞ս կարելի է AI հարթակները պատասխանատվության ենթարկել իրենց գեներացրած բովանդակության համար։ Ի՞նչ երաշխիքներ պետք է ստեղծվեն՝ անհատներին զրպարտչական կամ վիրավորական ելքային արդյունքներից պաշտպանելու համար։ Եվ վերջապես, որքանո՞վ պետք է ազդեցությունը կենտրոնացված լինի տեսլական ունեցող, սակայն հաճախ վիճահարույց առաջնորդների ձեռքում։

Այս իրադարձությունները ընդգծում են ժամանակակից հասարակության հիմնական լարվածությունը՝ նորարարության և կարգավորման մրցավազքը, և այն հսկայական ազդեցությունը, որը մեկ մարդ՝ Իլոն Մասկը, կարող է ունենալ թե տեխնոլոգիական առաջընթացի, թե նրա էթիկական սահմանների վրա։ Երբ AI գործիքները դառնում են ավելի տարածված, իսկ ղեկավարների վարձատրությունը հասնում է պատմական բարձրությունների, հասարակությունը կանգնած է ընտրության առջև՝ ինչ արժեքներ և սահմաններ պետք է ձևավորեն ապագան։