Ֆրանսիայի կառավարությունը կործանման եզրին՝ բյուջեի վստահության քվեի պատճառով

Սեպտեմբերի 8-ին Ֆրանսիայի վարչապետ Ֆրանսուա Բայրուն կանգնելու է Ազգային ժողովի վստահության քվեի առջև, որը կարող է որոշիչ լինել նրա կառավարության ապագայի համար։ Այս բարձր ռիսկի քաղաքական խաղադրույքը գալիս է այն բանից հետո, երբ Բայրուն առաջ է քաշում խիստ բյուջետային կրճատումներ՝ նպատակ ունենալով լուծել երկրի աճող պարտքը, ինչը առաջացրել է ընդդիմադիր կուսակցությունների վրդովմունքն ու ֆինանսական շուկաների անորոշությունը։

Խաղադրույքը. վստահության քվե, որը կարող է տապալել կառավարությունը

Ֆրանսուա Բայրուի փոքրամասնության կառավարությունը նախաձեռնել է վստահության քվե՝ աջակցելու իր 2026 թվականի բյուջետային ծրագրին, որը ներառում է 44 միլիարդ եվրոյի խնայողությունների փաթեթ։ Հիմնական միջոցառումները ներառում են երկու պետական տոների չեղարկում, սոցիալական ապահովության ծախսերի սառեցում և հարկային սանդղակների պահպանում 2025 թվականի մակարդակով՝ առանց գնաճի հետ հարմարեցման։ Բայրուն այս քվեն նկարագրել է որպես անհրաժեշտ ռիսկ՝ Ֆրանսիայի դեֆիցիտը լուծելու համար, որը անցյալ տարի կազմել է ՀՆԱ-ի 5.8%-ը՝ գրեթե կրկնապատիկ ԵՄ-ի 3% սահմանաչափի։

Այնուամենայնիվ, ընդդիմությունը խիստ է։ Ազգային ճակատ կուսակցությունը, Կանաչները և «Չխոնարհվող Ֆրանսիան» արդեն հայտարարել են, որ կքվեարկեն կառավարության դեմ։ Նույնիսկ Սոցիալիստները, որոնց ձայները կարևոր են Բայրուի գոյատևման համար, կասկած են հայտնել։ Սոցիալիստ պատգամավոր Արթյուր Դելապորտը մեղադրել է Բայրուին «ֆրանսիացիների պահանջներին խուլ լինելու» մեջ և ակնարկել, որ իրենց աջակցությունը կպահանջի բյուջետային առաջարկի էական փոփոխություններ։

Ըստ Reuters-ի, եթե Բայրուն կորցնի վստահության քվեն, նրա կառավարությունը կընկնի։ Նախագահ Էմանուել Մակրոնը ստիպված կլինի ընտրություն կատարել. նշանակել նոր վարչապետ, պահել Բայրուին որպես ժամանակավոր կառավարող կամ հայտարարել արտահերթ ընտրություններ։ Այս անկայուն իրավիճակը արդեն անհանգստացրել է ներդրողներին. ֆրանսիական պարտատոմսերի եկամտաբերությունը բարձրացել է, իսկ CAC-40 ինդեքսը նվազել է 1.6%-ով։

Հանրային արձագանքը. բողոքի ցույցեր և «Դեղին բաճկոններ» շարժման համեմատություններ

Առաջարկվող բյուջետային կրճատումները զայրացրել են հանրությանը, և արհմիությունները և ձախակողմյան կուսակցությունները կոչ են արել սեպտեմբերի 10-ին կազմակերպել համազգային բողոքի ցույցեր՝ վստահության քվեից ընդամենը երկու օր անց։ Համեմատություններ են անցկացվում 2018 թվականի «Դեղին բաճկոններ» շարժման հետ, որը սկսվեց որպես բողոք վառելիքի գների բարձրացման դեմ, բայց վերաճեց ավելի լայն քննադատության Մակրոնի տնտեսական քաղաքականության նկատմամբ։ Վերլուծաբանները վախենում են, որ նմանատիպ դժգոհության ալիք կարող է կրկին բռնկվել, եթե կառավարությունը չլուծի հանրային խնդիրները։

Բայրուն, սակայն, մնում է աննկուն։ «Այո, դա ռիսկային է, բայց ավելի ռիսկային է ոչինչ չանել», – նշել է նա մամուլի ասուլիսում։ Նա փորձել է հանրային աջակցություն ձեռք բերել YouTube-ի նման հարթակների միջոցով՝ բացատրելով բյուջետային կրճատումների անհրաժեշտությունը Ֆրանսիայի տնտեսությունը կայունացնելու համար։ Սակայն նրա ջանքերը լայնածավալ թերահավատության են հանդիպել։

Պատմական համատեքստ. քաղաքական անկայունության օրինաչափություն

Ֆրանսիայի ներկայիս քաղաքական ճգնաժամը մեկուսացված դեպք չէ։ Անցյալ տարի նախագահ Մակրոնը կորցրեց իր այն ժամանակվա վարչապետ Միշել Բարնյեին՝ բյուջեի հարցով անվստահության քվեի պատճառով, որը հաջորդեց ընդամենը մի քանի ամիս առաջ տեղի ունեցած արտահերթ ընտրություններին։ Այս կրկնվող անկայունությունը ընդգծում է կոտրված խորհրդարանի պայմաններում կառավարման դժվարությունները, որտեղ կոալիցիաները թույլ են, իսկ ընդդիմադիր ուժերը՝ ուժեղ։

Բայրուի կառավարությունը, ինչպես իր նախորդները, կանգնած է Ֆրանսիայի տնտեսական խնդիրներին լուծում տալու և խորապես բաժանված քաղաքական դաշտը հաղթահարելու երկակի մարտահրավերի առջև։ Ինչպես նշում է Investing.com-ը, նույնիսկ վստահության քվեի հաղթանակը կերաշխավորի միայն բյուջեի ընդհանուր շրջանակի աջակցությունը, մինչդեռ բուն բյուջեի քվեարկությունը դեռ առջևում է տարվա ընթացքում։

Միջազգային ազդեցություններ և ներդրողների մտահոգություններ

Ֆրանսիայի քաղաքական անորոշությունը նաև միջազգային ուշադրության կենտրոնում է։ Ֆինանսական շուկաները բացասական են արձագանքել. ֆրանսիական և գերմանական պարտատոմսերի տարբերությունը մեծացել է։ Վերլուծաբանները նախազգուշացնում են, որ երկարատև անկայունությունը կարող է խարխլել ներդրողների վստահությունը Ֆրանսիայի պարտքի կառավարման կարողության նկատմամբ՝ հնարավոր է ազդելով նրա դիրքորոշման վրա Եվրամիության ներսում։

Բայրուի առաջարկած միջոցառումները, մասնավորապես՝ պետական տոների չեղարկումը, նաև բանավեճեր են առաջացրել դրանց երկարաժամկետ ազդեցության վերաբերյալ Ֆրանսիայի արտադրողականության և սոցիալական կառուցվածքի վրա։ Քննադատները պնդում են, որ նման խնայողությունները հիմնականում ազդում են ցածր եկամուտ ունեցող քաղաքացիների վրա՝ խորացնելով անհավասարությունը և սոցիալական դժգոհությունը։

Քանի որ սեպտեմբերի 8-ի քվեարկությունը մոտենում է, բոլոր հայացքները ուղղված են Ֆրանսիային։ Արդյունքը ոչ միայն կորոշի Բայրուի կառավարության ապագան, այլև ցույց կտա երկրի կարողությունը՝ դիմակայելու իր տնտեսական մարտահրավերներին՝ առանց խորանալով քաղաքական քաոսի մեջ։

Հաջորդ շաբաթները վճռորոշ կլինեն Ֆրանսիայի համար, քանի որ նրա կառավարությունը պայքարում է քաղաքական, տնտեսական և սոցիալական ճնշումների հետ, որոնք կարող են ձևավորել երկրի ուղին առաջիկա տարիների համար։