fbpx
Իրավական

2018թ. օպերատիվ-ծառայողական գործունեության արդյունքների մասին․ ոստիկանություն

2018թ. ընթացքում, ունենալով ներքաղաքական գործընթացներով պայմանավորված ծանրաբեռնված օրակարգ, ՀՀ ոստիկանությունը, ընդհանուր առմամբ, կատարել է իր առջև դրված խնդիրները, օրենքով վերապահված լիազորությունների շրջանակներում ձեռնարկված միջոցառումների շնորհիվ վերահսկվել է օպերատիվ իրավիճակը:

Ապրիլ-մայիս ամիսներին ՀՀ ոստիկանության գրեթե բոլոր ստորաբաժանումները ներգրավված են եղել ներքաղաքական զարգացումների ընթացքում հասարակական կարգի պահպանության և հասարակական անվտանգության ապահովման աշխատանքներին: Բացի այդ, տարին հագեցած էր մի շարք համապետական նշանակության միջոցառումներով, ինչպիսիք էին Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության գագաթնաժողովը, Հայաստանի Առաջին հանրապետության հռչակման 100-ամյակի և Էրեբունի-Երևանի հիմնադրման 2800-ամյակին նվիրված միջոցառումները, ինչպես նաև ՀՀ ԱԺ արտահերթ, Երևանի ավագանու և տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրությունները, որոնց պատշաճ կազմակերպումն ու անցկացումը պայմանավորված էր նաև ՀՀ ոստիկանության մեծաքանակ ծառայողների և միջոցների ներգրավվածությամբ:

Անդրադառնալով ՀՀ-ում արձանագրված հանցագործությունների շարժընթացին, հարկ է նշել, որ 2018թ. ընթացքում հանրապետությունում գրանցված հանցագործությունների ընդհանուր թվաքանակն աճել է 11,2%-ով կամ 2267 դեպքով (2017թ.` 20.284, 2018թ.` 22.551), ինչը հիմնականում պայմանավորված է սեփականության դեմ ուղղված և առավել լատենտային համարվող՝ կոռուպցիոն բնույթի հանցագործությունների թվի աճով:

Դեպքերի աճը կարելի է պայմանավորել նաև այն հանգամանքով, որ նախորդ տարվա ընթացքում, կապված իրավիճակի փոփոխության հետ, բարձրացել է ՀՀ քաղաքացիների վստահությունը ոստիկանության գործունեության նկատմամբ, և վերջիններս չեն խուսափում դիմել ոստիկանություն (եթե 2017թ. ընթացքում ՀՀ ոստիկանության ստորաբաժանումներ ստացվել է 32.321 առերևույթ հանցագործության մասին հաղորդում, ապա 2018թ. դրանց թիվն աճել է 9145-ով կամ 28,3%-ով՝ կազմելով 41.466):

Հանցագործությունների ընդհանուր թվաքանակի աճի պարագայում, բնականաբար, աճել է նաև հանցավորության գործակիցը: Հաշվետու ժամանակահատվածում 100 հազար բնակչին բաժին ընկնող հանցագործությունների թիվը հանրապետությունում կազմել է 693 (2017թ.` 550): Հանցավորության գործակիցը միջինից բարձր է Երևանում (1014), իսկ առավել ցածր՝ Գեղարքունիքի (365), Սյունիքի (420) և Վայոց ձորի (444) մարզերում:

Հանցավորության ընդհանուր կառուցվածքում նվազել են մարդու դեմ ուղղված (24,0%-ից 21,3%), հասարակական կարգի ու անվտանգության, բնակչության առողջության դեմ ուղղված (18,0%-ից 15,6%) և պետական իշխանության, ծառայության ու կառավարման կարգի դեմ ուղղված (14,6%-ից 14,4%) հանցագործությունների տեսակարար կշիռները:

Փոխարենը նկատելիորեն աճել է սեփականության (39,9%-ից 44,8%) և որոշակիորեն նաև՝ տնտեսական գործունեության դեմ ուղղված (2,7%-ից 2,8%) հանցագործությունների մասնաբաժինը:
2018թ. ընթացքում առանձնապես ծանր հանցագործությունների թիվն աճել է 60-ով կամ 36,6%-ով (164-224), ինչը հիմնականում պայմանավորված է լատենտային համարվող՝ առանձնապես խոշոր չափերի թմրամիջոցների իրացման և կաշառքի դեպքերի թվի աճով:

Ծանր հանցագործությունների թիվն աճել է 909-ով կամ 33,3%-ով (2729-3638), ինչն առավելապես պայմանավորված է բնակարանային գողությունների թվի աճով:

Ըստ հիմնական հանցատեսակների 14-ով կամ 28,6%-ով նվազել է սպանության (49-35), 90-ով՝ կամ 8,1%-ով դիտավորությամբ առողջությանը վնաս պատճառելու (1113-1023), այդ թվում` 3-ով կամ 1,5%-ով՝ ծանր վնաս պատճառելու (194-191), 18-ով կամ 17,6%-ով՝ սեռական անձեռնմխելիության դեմ ուղղված (102-84) և 16-ով կամ 23,9%-ով՝ համակարգչային տեխնիկայի միջոցով կատարված հափշտակությունների (67-51) դեպքերի թիվը:

Միևնույն ժամանակ, 1135-ով կամ 19,0%-ով աճել են գողության (5963-7098), 56-ով կամ 30,6%-ով՝ կողոպուտի (183-239), 1-ով կամ 2,2%-ով՝ ավազակության (46-47), 372-ով կամ 34,3%-ով՝ խարդախության (1083-1455), 251-ով կամ 87,2%-ով՝ յուրացման կամ վատնման (288-539), 4-ով կամ 9,1%-ով՝ տրանսպորտային միջոց փախցնելու (44-48), 311-ով կամ 32,0%-ով՝ ճանապարհային երթևեկության կանոնները խախտելու (972-1283) և 32-ով կամ 15,8%-ով՝ խուլիգանության (202-234) դեպքերը:

Հանցագործությունների ընդհանուր թվաքանակի նման աճի պարագայում հանրապետությունում 3,6%-ով աճել է քրեական պատասխանատվության ենթարկված անձանց թիվը (11.918-12.343)։

Հաշվետու ժամանակահատվածում 51-ով կամ 10,4%-ով նվազել է խմբերի կողմից կատարված հանցագործությունների թիվը (488-437):

Հանցավորության ընդհանուր աճի պարագայում 44 դեպքով նվազել է նաև անչափահասների կողմից կատարված հանցագործությունների թիվը (403-359): Ընդ որում, 2018թ. հանցագործություն է կատարել 324 անչափահաս՝ 2017թ. 341-ի դիմաց:

2018թ. հունվարի 30-ին ուժի մեջ մտած «Ընտանիքում բռնության կանխարգելման մասին» օրենքի դրույթների համաձայն՝ ՀՀ ոստիկանության իրավասու ստորաբաժանումների ծառայողները 2018թ. հունիսի 30-ից անցել են իրենց գործառույթների իրականացմանը՝ համագործակցելով ՄԱԿ-ի բնակչության հիմնադրամի, Եվրոպայի խորհրդի երևանյան գրասենյակի, ՀՀ-ում ԱՄՆ դեսպանատան և մի շարք տեղական հասարակական կազմակերպությունների հետ:

Մարտ ամսին ՀՀ ոստիկանության պետի հրամանով ՀՀ ոստիկանության ՔՀԳ վարչությունում ստեղծվել է մասնագիտացված բաժին, իսկ ոստիկանության տարածքային ստորաբաժանումներում անչափահասների գործերով բաժանմունքները /խմբերը/ դարձել են մասնագիտացված ստորաբաժանումներ, որոնց ծառայողներն անցել են վերապատրաստում և հանձնել ստուգարքներ: Մշակվել են համապատասխան ձեռնարկներ և ուղեցույցներ:

Միայն 2018թ. 2-րդ կիսամյակի ընթացքում գրանցվել է ընտանիքում բռնության վերաբերյալ 990 դեպք, որից 413-ով բռնություն գործադրած անձի նկատմամբ կայացվել է նախազգուշացում, իսկ 128 դեպքով կայացվել են անհետաձգելի միջամտության որոշումներ: Բռնարարների նկատմամբ կազմվել է 541 հաշվառման քարտ, որոնց հետ իրականացվում են կանխարգելիչ բնույթի աշխատանքներ:

Հարկ է նշել, որ 2018թ. 2-րդ կիսամյակից սկսած՝ ՀՀ ոստիկանությունում բացահայտման աշխատանքները հաշվվել են ոչ թե հաշվետու ժամանակահատվածում գրանցված հանցագործությունների թվից, այլ վարույթում առկա քրեական գործերով կամ նյութերով, որոնցում ընդգրկված են նաև չկասեցված և նախորդ տարվանից փոխանցված գործերը:

Բացահայտումները վարույթով հաշվելը հնարավորություն տվեց առավել օբյեկտիվ գնահատել տարածքային մարմինների աշխատանքը և հաշվետվություններում արտացոլել նաև վերջիններիս կողմից կատարված նախորդ տարում հարուցված և չկասեցված գործերի բացահայտման աշխատանքները, ինչը նախկինում դուրս էր մնում թե´ հաշվետու, թե´ նախորդ տարվա հաշվետվություններից:

Բացի այդ, 2018թ. 2-րդ կիսամյակից սկսած, բացահայտված են համարվում միայն այն դեպքերը, երբ անձը քրեական գործով ներգրավվել է որպես մեղադրյալ, ինչը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածում իրականացվել է այլ կերպ՝ բացահայտված են հաշվվել նաև այն հանցագործության դեպքերը, որոնցով ի սկզբանե հայտնի է եղել ենթադրյալ հանցանք կատարած անձը:

Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ, կապված հաշվման մեթոդաբանության փոփոխությունների հետ, 2018թ. բացահայտման ցուցանիշները համադրելի չեն նախորդ տարվա ցուցանիշների հետ, ուստի հանցագործությունների բացահայտման ուղղությամբ ՀՀ ոստիկանության մարմինների կողմից կատարված աշխատանքները կներկայացվեն առանց համեմատականի՝ չարտացոլելով նախորդ տարվա համեմատական ցուցանիշների տոկոսային պատկերը:

Հաշվետու ժամանակահատվածում վարույթում քննվող քրեական գործերով (նյութերով) անցնող 26.781 հանցագործության դեպքերից 62,9%-ով առկա է որպես մեղադրյալ ներգրավված անձ, ծանր՝ 4633 հանցագործություններով՝ 38,0%, առանձնապես ծանր՝ 313 հանցագործություններով՝ 59,7%:

Ըստ առանձին հանցատեսակների, բացահայտման աշխատանքների արդյունավետության պատկերը հետևյալն է. սպանություններով՝ 74,6%, ավազակություններով՝ 66,7%, տրանսպորտային միջոց փախցնելու դեպքերով՝ 93,4%, սպանության փորձերով՝ 74,4%, դիտավորությամբ առողջությանը վնաս պատճառելու դեպքերով՝ 87,0%, այդ թվում՝ ծանր՝ 71,2%, բռնաբարության ու բռնաբարության փորձի՝ 72,7%, ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտման՝ 88,9%, այդ թվում՝ մահվան ելքով՝ 73,0%, խուլիգանության՝ 59,2%, կողոպուտներով՝ 57,1%, գողություններով՝ 39,6%, այդ թվում՝ բնակարանային՝ 20,6%, խարդախություններով՝ 66,0%, յուրացման կամ վատնման դեպքերով՝ 61,8% և այլն:

Հաշվետու ժամանակահատվածում 499-ով (976-1475) աճել է նախկին տարիներին կասեցված քրեական գործերով հանցագործությունների բացահայտման աշխատանքների արդյունավետությունը:

400-ով կամ 35,1%-ով նվազել է թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության դեպքերի թիվը (1138-738):

2018թ. ընթացքում ՀՀ-ում գրանցվել է մարդկանց թրաֆիքինգի 6 (2017թ.՝ 5) դեպք: Գրանցված դեպքերից 1-ը՝ սեռական (շահագործումն իրականացվել է Թուրքիայում), 5-ը՝ աշխատանքային շահագործման դեպքեր են, որոնցից 1-ն՝ արտագնա (շահագործումն իրականացվել է ՌԴ-ում):

Իրականացված լայնածավալ աշխատանքների արդյունքում, օրվա հրամայական դարձած կոռուպցիոն բնույթի հանցագործությունների հայտնաբերման աշխատանքներում աննախադեպ աճ է արձանագրվել. եթե 2017թ. արձանագրվել էր կոռուպցիոն բնույթի 634 դեպք, ապա 2018թ. դրանց թիվն աճել է մոտ 2,5 անգամ կամ 719-ով՝ կազմելով 1353:

Հարկ է նշել, որ հայտնաբերված դեպքերից 760-ը կամ 56,2%-ն ի հայտ է բերվել ոստիկանության մարմինների կողմից:
Կոռուպցիոն հանցագործություններից 461-ը (2017թ.՝ 163) կաշառակերության դեպքեր են, 263-ը (52)՝ պաշտոնեական դիրքն օգտագործելով յուրացման, 137-ը (2017թ.՝ 85)՝ պաշտոնեական կեղծիքի, 165-ը (2017թ.՝ 115)՝ պաշտոնեական լիազորությունները չարաշահելու, 75-ը (2017թ.՝ 35)՝ պաշտոնեական լիազորություններն անցնելու և այլն:

Դեպքերի աճին զուգընթաց, 2018թ. ընթացքում աճել է նաև հետաքննության ապարատի ծանրաբեռնվածությունը: ՀՀ ոստիկանության հետաքննության մարմինների կողմից նախապատրաստվել է ընդհանուր 203.539 (2017թ.՝ 155.355) նյութ: Հանցա¬գործությունների վերաբերյալ հաղորդումներով, ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 180-181-րդ հոդվածների կարգով, ոստիկանության հետաքննության մարմինների կողմից նախապատրաստվել է 41.466 (2017թ.՝ 32.321) նյութ: Հարուցվել է 10.481 (2017թ.՝ 7155) քրեական գործ:

Հասարակական կարգի պահպանումն ու հասարակական անվտանգության ապահովումը պատշաճ կազմակերպելու նպատակով 2018թ. ընթացքում ոստիկանության ստորաբաժանումները հասարակական կարգի պահպանություն և հասարակական անվտանգություն են ապահովել Հայաստանի Հանրապետությունում՝ սեպտեմբերի 23-ին Երևան քաղաքի ավագանու, դեկտեմբերի 9-ին՝ ՀՀ Ազգային ժողովի արտահերթ, մարտի 11-ին, հունիսի 10-ին և հոկտեմբերի 21-ին ՀՀ մարզերում՝ համայնքի ղեկավարի և ավագանու անդամների ընտրությունների ժամանակ, ինչպես նաև հանրապետությունում անցկացված 5767 (2017թ.՝ 5430) զանգվածային միջոցառումների ընթացքում, ընդ որում՝ նշված միջոցառումներում ոչ մի արտառոց դեպք չի գրանցվել:

2018թ. օգոստոս ամսից ՀՀ ոստիկանության զորքերի ուժերով և միջոցներով իրականացվում է ՀՀ պետական սահմանի պահպանություն՝ մարտական հերթապահություն:

Հասարակական անվտանգության ապահովման գործում կարևոր է նաև ՀՀ ոստիկանության պետական պահպանության գլխավոր վարչության ստորաբաժանումների դերը:

2018թ. ընթացքում ՊՊԳՎ ստորաբաժանումների կողմից պայմանագրային հիմունքներով իրականացվել է 4404 (2017թ.՝ 4380) օբյեկտների պահպանություն, որոնցից 383-ը (2017թ.՝ 416) քաղաքացիներին պատկանող բնակարաններ են:

Բնակչության շրջանում ոստիկանության նկատմամբ վստահության բարձրացման առումով ՀՀ ոստիկանության ղեկավարությունը խիստ կարևորում է նաև յուրաքանչյուր ծառայողի կողմից օրինականության պահպանման խնդիրը:
2018թ. ընթացքում ոստիկանության ծառայողների նկատմամբ կատարվել է 1712 (2017թ.՝ 1559) ծառայողական քննություն, որի արդյունքում կարգապահական տույժի է ենթարկվել 843 (2017թ.՝ 937) ծառայող:

Ամփոփելով նախորդ տարվա ընթացքում կատարված աշխատանքները՝ ՀՀ ոստիկանության ղեկավարությունը 2019 թվականին ակնկալում է ՀՀ ոստիկանության ծառայությունների և տարածքային մարմինների ղեկավարների շարունակական և հետևողական աշխատանքը՝ ոստիկանության առջև դրված խնդիրների պատշաճ իրականացման, հանցավորության դեմ պայքարն առավել արդյունավետ կազմակերպելու, կատարողական և ծառայողական կարգապահությունն ամրապնդելու ուղղությամբ:

Հայտնում է ՀՀ ոստիկանության պաշտոնական կայքը։

ԱՄԵՆԱԴԻՏՎԱԾՆԵՐԸ

ՎԵՐ