Ջուր խմելը կարող է լինել ապահով, պարզ և արդյունավետ միջոց՝ ուշագնացությունը կանխելու համար։
Մի քանի բաժակ ջուր խմելուց (մարմնի քաշի 12 մլ/կգ) հետո, երեք րոպեի ընթացքում մեր արյան մեջ մակերիկամի հորմոն նորադրենալինի մակարդակը կարող է բարձրանալ 60 տոկոսով։
Երբ հետազոտողները մարդկանց խմեցրել են երկու բաժակ (500 մլ) ջուր՝ ոտքերին էլեկտրոդներ տեղադրելով, 20 րոպեի ընթացքում արձանագրվել է «պայքարի կամ փախուստի» նյարդային ակտիվության պոռթկումների մոտ 40 տոկոս աճ։
Եթե խմեք երկու կամ երեք բաժակ (մարմնի քաշի 11 մլ/կգ) ջուր, արյան հոսքը նվազում է ձեր բազուկներում և սրունքներում՝ գրեթե կիսով չափ սեղմվելով, քանի որ վերջույթների և մաշկի զարկերակները սեղմվում են՝ արյունը դեպի միջուկ ուղղորդելու համար։ Ահա թե ինչու ջուր խմելը կարող է լինել այդքան ապահով, պարզ և արդյունավետ միջոց ուշագնացությունը կանխելու համար, որը բժշկական տեսանկյունից հայտնի է որպես սինկոպե։
Ուշագնացությունը «գիտակցության հանկարծակի կարճատև կորուստն է՝ պայմանավորված ուղեղային արյան հոսքի նվազմամբ»։ Մարդկանց մոտ մեկ հինգերորդն այն առնվազն մեկ անգամ զգացել է, իսկ մոտ մեկ տասներորդը կարող է ունենալ կրկնվող էպիզոդներ։ Դա տարեկան միլիոնավոր շտապ օգնության այցելությունների և հոսպիտալացումների պատճառ է։ Թեև ուշագնացությունը կարող է պայմանավորված լինել սրտի խնդիրներով, այն հաճախ առաջանում է երկարատև կանգնելու (քանի որ արյունը կուտակվում է մեր ոտքերում) կամ ուժեղ հույզերի պատճառով, որոնք կարող են հանգեցնել արյան ճնշման կտրուկ անկման։
Մոտավորապես 25 մարդուց մեկն ունի այսպես կոչված արյուն-վնասվածք-ներարկման ֆոբիա, երբ, օրինակ, ասեղի խայթոցը կարող է ուշագնացության պատճառ դառնալ։ Ավելի քան 150,000 մարդ տարեկան ուշագնացության կամ նախաուշագնացության նոպաներ է ունենում արյուն հանձնելիս։ Գլխապտույտից խուսափելու համար փորձեք խմել երկու բաժակ ջուր (500 մլ) ասեղով խայթելուց հինգ րոպե առաջ։
Գաղտնիքը ձեր ընդհանուր արյան ծավալը մեծացնելու մեջ չէ։ Եթե խմեք երկու բաժակ ջուր կամ նույնիսկ մեկ քառորդ (500-ից 1000 մլ), ձեր արյան ծավալը չի փոխվի 1 կամ 2 տոկոսից ավելի։ Ավելի շուտ, դա պայմանավորված է արյան բաշխման տեղաշարժով դեպի ձեր կենտրոն՝ նորադրենալինով պայմանավորված պերիֆերիկ զարկերակների սեղմման պատճառով։
Ջուր խմելը խթանում է նորադրենալինի արտազատումն այնքան, որքան երկու բաժակ սուրճ խմելը կամ երկու չֆիլտրված ծխախոտ ծխելը։ Եթե ջուր խմելու պարզ գործողությունն առաջացնում է պայքարի կամ փախուստի այդպիսի խորը ռեակցիա, ինչու՞ չի առաջացնում մեր սրտի բաբախյուն և արյան ճնշման կտրուկ բարձրացում։ Դա նման է սուզման ռեֆլեքսին։ Երբ մենք ջուր ենք խմում, մեր օրգանիզմը միաժամանակ ազդանշաններ է ուղարկում մեր սրտին՝ այն դանդաղեցնելու համար։
Դուք կարող եք փորձել տանը. չափեք ձեր սրտի զարկերի հաճախականությունը երկու բաժակ (500 մլ) ջուր խմելուց առաջ և հետո։ Տասը րոպեի ընթացքում ձեր սրտի զարկերի հաճախականությունը պետք է դանդաղի մոտ չորս զարկով րոպեում։ 15 րոպե անց դուք պետք է իջնեք վեց կամ յոթ զարկով։
Գիտնականները դա պարզել են՝ ուսումնասիրելով սրտի փոխպատվաստում անցած հիվանդներին։ Երբ սիրտը մի մարդուց տեղափոխում եք մյուսին, պետք է կտրեք բոլոր կպած նյարդերը։ Զարմանալիորեն, նյարդերի մի մասը վերաճում է։ Բայց և այնպես, եթե առողջացած սրտի փոխպատվաստում անցած հիվանդներին տաք երկու բաժակ ջուր, նրանց արյան ճնշումը կարող է բարձրանալ մինչև 29 կետով։ Օրգանիզմը չի կարողանում բավարար չափով մեղմել նորադրենալինի այդ պոռթկման ազդեցությունը։
Որոշ մարդիկ ունեն մի վիճակ, որը հայտնի է որպես ավտոնոմ անբավարարություն, որի դեպքում արյան ճնշման կարգավորման նյարդերը պատշաճ չեն աշխատում, և նրանց ճնշումը կարող է վտանգավոր կերպով բարձրանալ ավելի քան 100 կետով՝ մոտ երկու բաժակ (480 մլ) ջուր խմելուց հետո։ Ահա թե որքան հզոր կարող է լինել ջուր խմելու պարզ գործողության ազդեցությունը։ Միակ պատճառը, որ դա չի պատահում մեզ բոլորիս հետ, այն է, որ մենք ունենք նույնիսկ ավելի հզոր հակազդեցություն՝ մեր սրտերը վերահսկելու համար։
Այս նշանակալի ջրային էֆեկտը կարող է օգտակար լինել ավտոնոմ անբավարարության ավելի մեղմ ձևերից տառապող մարդկանց համար, ինչպիսին է օրթոստատիկ հիպոտենզիան, երբ մարդիկ գլխապտույտ են ունենում հանկարծակի կանգնելուց հետո։ Առավոտյան անկողնուց վեր կենալուց առաջ մի քիչ ջուր խմելը կարող է մեծ օգնություն լինել։ Իսկ ի՞նչ կասեք այդ մետաբոլիկ խթանման մասին։ Այդքան շատ նորադրենալինի արտազատման և ձեր մակերիկամային գեղձի հորմոնների գերակտիվության պայմաններում, արդյո՞ք մի քանի բաժակ ջուր խմելը կարող է ստիպել ձեզ ավելի շատ մարմնի ճարպ այրել։ Կարո՞ղ է ծորակի ջուրը լինել էֆեդրայի անվտանգ ձև՝ տալով մեզ քաշի կորստի ամբողջ օգուտը, բայց մեր սրտի զարկերի հաճախականության հաճելի դանդաղեցմամբ։ Հետազոտողները որոշեցին փորձարկել այն։
Աղբյուր՝ https://nutritionfacts.org/
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
