Պուտինը առաջարկում է ուղիղ բանակցություններ Ուկրաինայի հետ Ստամբուլում
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը առաջարկել է Ուկրաինայի հետ ուղիղ բանակցություններ անցկացնել Ստամբուլում՝ մայիսի 15-ին՝ նշելով, որ դրանք պետք է անցկացվեն առանց նախապայմանների և ուղղված լինեն կայուն խաղաղության հաստատմանը։ Այս հայտարարությունը հնչել է Կրեմլից ուշ գիշերային հեռուստատեսային ելույթի ժամանակ՝ միջազգային ճնշման պայմաններում։
Արևմտյան առաջնորդների պահանջները հրադադարի համար
Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը, Գերմանիայի կանցլեր Ֆրիդրիխ Մերցը, Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Սըր Քիեր Սթարմերը և Լեհաստանի վարչապետ Դոնալդ Տուսկը հանդիպել են Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու հետ Կիևում։ Նրանք միասին կոչ են արել Ռուսաստանին հաստատել 30-օրյա անպայման հրադադար՝ սպառնալով խիստ պատժամիջոցներով։ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը նույնպես աջակցել է այս պահանջին՝ ընդգծելով հակամարտության հումանիտար լուծման անհրաժեշտությունը։
Ուկրաինայի դիրքորոշումը
Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին ողջունել է բանակցությունների գաղափարը, սակայն պնդել է, որ հրադադարը պետք է լինի առաջին քայլը։ «Ցանկացած պատերազմի իրական ավարտի առաջին քայլը հրադադարն է», – նշել է Զելենսկին՝ ընդգծելով Ուկրաինայի պատրաստակամությունը բանակցություններին, եթե Ռուսաստանը հաստատի իր պարտավորությունները։
Կրեմլի խառը ազդանշանները
Չնայած Պուտինի պատրաստակամությանը՝ Կրեմլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը պահպանել է զգուշավոր դիրքորոշում։ Պեսկովը զգուշացրել է, որ արտաքին ճնշումը Ռուսաստանի վրա անարդյունավետ է և նշել է, որ հրադադարի հաստատումից առաջ անհրաժեշտ է լուծել չլուծված հարցերը։ Նա նաև քննադատել է եվրոպական առաջնորդներին՝ նրանց դիրքորոշումը որակելով որպես հակամարտության սրման միտում։
Պատմական համատեքստ և մարտահրավերներ
Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև հակամարտությունը սկսվել է 2022 թվականին՝ Մոսկվայի ներխուժումից հետո։ Խաղաղության հաստատման ջանքերը բազմիցս ձախողվել են, քանի որ կողմերը միմյանց մեղադրել են ժամանակավոր հրադադարների խախտման մեջ։ Պուտինի վերջին առաջարկը հղում է անում 2022 թվականի Ստամբուլի բանակցություններին՝ առաջարկելով վերանայել նախորդ շրջանակները։
Միջազգային արձագանքները
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը այս զարգացումը որակել է որպես «հնարավոր մեծ օր Ռուսաստանի և Ուկրաինայի համար»՝ ընդգծելով կյանքերի փրկության հնարավորությունը։ Սակայն Թրամփը նաև զգուշացրել է լրացուցիչ պատժամիջոցների մասին, եթե Ռուսաստանը չհաստատի հրադադարը։ Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը զգուշավոր լավատեսություն է հայտնել՝ նշելով, որ Պուտինի առաջարկը քայլ է առաջ, սակայն անբավարար է առանց կոնկրետ գործողությունների։
Ստամբուլում առաջարկվող բանակցությունները կարող են նշանակալից շրջադարձային կետ դառնալ, եթե կողմերը ցույց տան իրական նվիրվածություն խաղաղությանը։ Սակայն հաստատված հրադադարի բացակայությունը և փոխադարձ անվստահությունը լուրջ խոչընդոտներ են ստեղծում։ Միջազգային միջնորդները, այդ թվում՝ Թուրքիան, ԱՄՆ-ը և եվրոպական երկրները, շարունակում են ջանքեր գործադրել՝ հակամարտության կայուն լուծում գտնելու ուղղությամբ։
Աղբյուրներ՝ CNN, Reuters, BBC