Ադրբեջանի գազալվացման դերը եվրոպական էներգետիկ շուկայում որպես Ռուսաստանի այլընտրանք, ընդգծում է այն հնարավորությունները, որոնց միջոցով Մոսկվան շարունակում է օգտվել իրավիճակից՝ շեշտադրում է Politico-ի վերլուծությունը։
Եվրոպան, ձգտելով նվազեցնել իր կախվածությունը ռուսական էներգիայից, սկսել է նոր գազային համաձայնագրեր կնքել Ադրբեջանի հետ։ Սակայն, գազի արտադրության սահմանափակ հզորությունները Ադրբեջանին ստիպում են մեծացնել գազի ներմուծումը հենց Ռուսաստանից: Այս ներմուծումները, որոշ փորձագետների կարծիքով, կարող են վերապիտակավորվել և ուղարկվել Եվրոպա, ինչը խարխլում է ԵՄ-ի՝ Ռուսաստանից անկախանալու ջանքերը։ Չնայած կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարի նպատակներին, Եվրոպան շարունակում է հենվել հանածո վառելիքի մատակարարների վրա, ինչպիսին Ադրբեջանն է։ SOCAR-ի՝ գազի արտադրության ավելացման ծրագրերը հակասում են գլոբալ կլիմայական ջանքերին՝ խթանելով հանածո վառելիքի արտադրությունը։
Ադրբեջանի կողմից «Գազպրոմ»-ից մեծածավալ ներմուծումները նշանակում են, որ Մոսկվան, ի վերջո, շարունակում է ստանալ ֆինանսական շահույթ եվրոպական շուկայից, նույնիսկ անուղղակիորեն: Այս իրավիճակը կարող է ներկայացվել որպես «ռուսական գազի լվացում», ինչը թույլ է տալիս Ռուսաստանին շրջանցել արևմտյան պատժամիջոցներն ու պահպանել ազդեցությունը։ COP29 գագաթնաժողովի շրջանակներում Ադրբեջանի և եվրոպական երկրների միջև կնքված գործարքները ընդգծում են այն մարտահրավերները, որոնք ծագում են կլիմայական նպատակների և էներգետիկ անվտանգության պահանջների բախման հետևանքով։
ԵՄ-ի՝ Ադրբեջանից գազ ներմուծելու փորձերը վկայում են էներգետիկ անվտանգության գերակայության մասին, բայց նաև ընդգծում են փոխարինող ռազմավարությունների սահմանափակ արդյունավետությունը։ Ռուսական գազի անուղղակի ներմուծումը կարող է սահմանափակել ԵՄ-ի էներգետիկ դիվերսիֆիկացման ջանքերի հաջողությունը։ Ադրբեջանը շահարկում է իր աշխարհագրական դիրքն ու էներգետիկ ռեսուրսները՝ ամրապնդելով իր դիրքերը որպես ռազմավարական գործընկեր։ Սակայն նրա կախվածությունը ռուսական գազից հարցեր է առաջացնում էներգետիկ անկախության և երկարաժամկետ ռազմավարությունների վերաբերյալ։ SOCAR-ի հզորությունների ավելացումը խախտում է հանածո վառելիքի արտադրության կրճատման վերաբերյալ գլոբալ պարտավորությունները։ Սա ցույց է տալիս, որ կլիմայական նպատակներն անտեսվում են էներգետիկ պահանջների համար։
Ադրբեջանի՝ որպես ռուսական գազի «մաքրման» գործառույթը վկայում է Եվրոպայի էներգետիկ դիվերսիֆիկացման քաղաքականության բարդությունների մասին։ Չնայած ԵՄ-ի փորձերին՝ հեռու մնալ Մոսկվայից, ռուսական գազի անուղղակի ներմուծումը շարունակաբար խարխլում է այդ ջանքերը։ Այս իրավիճակը ընդգծում է էներգետիկ անվտանգության, կլիմայական նպատակների և տարածաշրջանային քաղաքական շահերի միջև առկա բարդ փոխկապակցվածությունը։
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
