COP29 կլիմայական գագաթնաժողովի ընթացքում, որը տեղի է ունեցել Բաքվում, Կոնգրեսի անդամ Ֆրենկ Պալոնեն (Դեմոկրատ, Նյու Ջերսի) բախվել է Ադրբեջանի կառավարության կազմակերպած բողոքի ակցիաներին և բացառվել է նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ կարևոր հանդիպումից։ Պալոնեն, ով մշտապես բարձրացրել է Ադրբեջանի ռազմական ագրեսիայի և Արցախի հայերի էթնիկ զտումների հարցը, իր զարմանքն է հայտնել Ալիևի կողմից Կոնգրեսի անդամներին լռեցնելու փորձերի մասին։
«Ալիևի կողմից ԱՄՆ Կոնգրեսի անդամներին լռեցնելու և մարդու իրավունքների ու արդարության հարցերով քննարկումներից խուսափելու փորձերը զարմացնում են, բայց միևնույն ժամանակ՝ խոսուն են։ Այս ամենը միայն ուժեղացնում է իմ հաստատակամությունը՝ պայքարելու պատասխանատվության, բարեփոխումների և նրանց արժանապատվության համար, ովքեր տուժել են Ադրբեջանի ռեժիմի ճնշումներից»,- ասել է Պալոնեն։
Պալոնեն կոչ է արել իր գործընկերներին, ովքեր մասնակցել են Ալիևի հետ հանդիպմանը, բարձրացնել Ադրբեջանի ագրեսիայի և Հայաստանի նկատմամբ հարձակումների հարցերը։ Պալոնեն ընդգծել է, որ ԱՄՆ-ը, անկախ քաղաքական կողմնորոշումներից, կողմնակից է տարածաշրջանում խաղաղ բանակցություններին և նոր հակամարտություններից խուսափելու դիրքորոշմանը։
Ավելի վաղ, Պալոնեն և սենատոր Մարքին քննադատել էին Ադրբեջանին COP29-ի հյուրընկալման համար՝ հաշվի առնելով երկրի կախվածությունը նավթի և գազի արտահանումից և մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումները։ Գագաթնաժողովի ընթացքում Մարքին ևս մեկ անգամ կոչ է արել Ադրբեջանին դադարեցնել էթնիկ հայերի նկատմամբ հարձակումները, ազատել բոլոր քաղաքական բանտարկյալներին և Հայաստանի հետ արդար ու խաղաղ համաձայնագիր կնքել։
Պալոնեն, լինելով Կոնգրեսի Հայկական հարցերով խմբի համանախագահ, հեղինակել է մի շարք օրինագծեր, այդ թվում՝ «Հայերին ագրեսիայից պաշտպանելու մասին» օրենքը։ Պալոնեի բացառումը COP29-ից և նրա դեմ ուղղված բողոքի ակցիաները վկայում են, որ Ադրբեջանը փորձում է խուսափել միջազգային քննադատությունից և վերահսկել իր շուրջ ձևավորվող պատմական նարատիվները։
Հոկտեմբերի 3-ին Պալոնեն և Մարքին նամակ էին հղել ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենին՝ կոչ անելով COP29-ի նախօրեին դիմել Ադրբեջանին մարդու իրավունքների խախտումների և բարեփոխումների անհրաժեշտության հարցերով։ Նրանք հույս ունեին, որ գագաթնաժողովը կդառնա հնարավորություն կառուցողական երկխոսության համար, սակայն Ալիևի գործողությունները խաթարեցին այդ ակնկալիքները։
Պալոնեի և Մարքիի համատեղ մամուլի ասուլիսը COP29-ի արդյունքների վերաբերյալ հասանելի է դիտման համար այստեղ:
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
