Հայ-ամերիկացի տնտեսագետ Դարոն Աճեմօղլուն արժանացել է 2024 թվականի Տնտեսագիտության Նոբելյան մրցանակին՝ Սայմոն Ջոնսոնի և Ջեյմս Ա. Ռոբինսոնի հետ միասին, «հաստատությունների ձևավորման և բարգավաճման վրա դրանց ազդեցության ուսումնասիրությունների համար»:
1967 թվականին Ստամբուլում ծնված Աճեմօղլուն Մասաչուսեթսի Տեխնոլոգիական Ինստիտուտի պրոֆեսոր է: Նրա հեղափոխական հետազոտությունը՝ իր համալաուրեատների հետ միասին, լույս է սփռել այն հարցի վրա, թե ինչու են որոշ երկրներ բարգավաճում, մինչդեռ մյուսները տնտեսական դժվարություններ են ունենում:
Եռյակի աշխատանքը ցույց է տալիս, որ երկրի հաստատությունները վճռորոշ դեր են խաղում տնտեսական զարգացման մեջ: Նրանք պնդում են, որ ներառական հաստատությունները նպաստում են աճին, մինչդեռ էքստրակտիվները խոչընդոտում են այն: Նրանց հետազոտությունը բացատրում է նաև, թե ինչպես են գաղութային ժառանգությունները ձևավորել ազգերի միջև ժամանակակից տնտեսական անհավասարությունները:
Աճեմօղլուն և նրա գործընկերները արժեքավոր գաղափարներ են տվել ժողովրդավարացման մեխանիզմների և արմատացած իշխանական կառույցներ ունեցող երկրներում տնտեսական բարեփոխումների մարտահրավերների վերաբերյալ:
Այս հեղինակավոր մրցանակը ոչ միայն ճանաչում է Աճեմօղլուի նշանակալի ներդրումը տնտեսական տեսության մեջ, այլև ընդգծում է հայկական մտավոր տաղանդի գլոբալ ազդեցությունը հասարակության կարևորագույն մարտահրավերների լուծման գործում:
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
