Արագ Ընթերցում
- Գերմանիան դադարեցրել է զենքի արտահանումը Իսրայել՝ Գազայում օգտագործման համար, կապված Գազայի քաղաքը գրավելու ծրագրի հետ։
- Կանցլեր Ֆրիդրիխ Մերցը շեշտել է հումանիտար հասանելիության անհրաժեշտությունը և կոչ արել զերծ մնալ Արևմտյան ափի բռնակցումից։
- Որոշումը նշանակալի քաղաքական փոփոխություն է Գերմանիայի համար, որը ավանդաբար եղել է Իսրայելի ուժեղագույն դաշնակիցներից մեկը։
- Իսրայելը քննադատել է քայլը, իսկ վարչապետ Նեթանյահուն հայտարարել է «հիասթափություն» և մեղադրել Գերմանիային Համասին աջակցելու մեջ։
Գերմանիան կարևոր և հակասական քայլ է կատարել՝ դադարեցնելով որոշ զինատեսակների արտահանումը Իսրայել, կապված Գազայի քաղաքը գրավելու Իսրայելի կառավարության ծրագրի հետ: Այս որոշումը ընդունվել է միջազգային արձագանքների ֆոնին, որտեղ քննադատում են Իսրայելի գործողությունները՝ դրանք դիտարկելով որպես հումանիտար ճգնաժամի խորացում տարածաշրջանում։
Գերմանիայի քաղաքականության փոփոխությունը՝ պատմական դաշնակցի դիրքորոշում
Գերմանիայի կանցլեր Ֆրիդրիխ Մերցը օգոստոսի 8-ին հայտարարեց, որ դադարեցվում է Գազայում օգտագործման համար պիտանի զինատեսակների արտահանումը: «Իսրայելի բանակի կողմից Գազայի հատվածում ավելի կոշտ ռազմական գործողությունները դժվարացնում են նպատակների իրականացման ուղիները հասկանալու գործընթացը», – նշեց Մերցը մամուլի ասուլիսի ժամանակ: Կանցլերը ընդգծեց Իսրայելի ինքնապաշտպանության իրավունքը, բայց նաև կարևորեց դիվանագիտական լուծումների անհրաժեշտությունը: DW-ի հաղորդմամբ, Մերցը նաև կոչ է արել ապահովել հումանիտար հասանելիություն և խուսափել այնպիսի քայլերից, որոնք կարող են հանգեցնել Արևմտյան ափի բռնակցմանը։
Գերմանիան, որն ավանդաբար համարվում է Իսրայելի ամենահավատարիմ դաշնակիցներից մեկը, երկար ժամանակ աջակցել է Իսրայելին՝ որպես Հոլոքոստի ժառանգության պարտավորություն: Այնուամենայնիվ, Մերցի հայտարարությունը արտացոլում է աճող լարվածությունը Գերմանիայի պատմական պարտավորությունների և Գազայում բռնությունների սրման վերաբերյալ միջազգային արձագանքների միջև: Որոշման քննադատները, այդ թվում՝ Գերմանիայի հրեական համայնքի ներկայացուցիչներ, պնդում են, որ այդ քայլը խաթարում է Իսրայելի հետ համերաշխությունը կարևոր պահին։ Գերմանա-իսրայելական ընկերակցության նախագահ Վոլկեր Բեքը որոշումը բնութագրել է որպես «Համասի համար քարոզչական հաղթանակ», հաղորդում է FDD-ը։
Միջազգային արձագանքներ և լայնամասշտաբ հետևանքներ
Գերմանիայի որոշումը համահունչ է Իսրայելի անվտանգության կաբինետի կողմից Գազայի քաղաքը գրավելու ծրագրի վերաբերյալ միջազգային քննադատության ալիքին: Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Քիեր Սթարմերը որոշումը «սխալ» է անվանել և կոչ արել երկու կողմերին զերծ մնալ իրավիճակի սրացումից: Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը, իր հերթին, հայտարարել է Պաղեստինի պետության ճանաչման ծրագրերի մասին՝ նշելով եվրոպական դիվանագիտության դիրքորոշման փոփոխությունը։
Իսրայելի արձագանքը Գերմանիայի որոշմանը անհապաղ և կտրուկ էր: Վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուն հայտնել է «հիասթափություն» Մերցի հետ հեռախոսազրույցում, իսկ նրա գրասենյակը մեղադրել է Գերմանիային՝ «Համասի ահաբեկչությանն աջակցելու» մեջ։ Իսրայելի կառավարությունը շարունակում է պնդել, որ իր ռազմական գործողությունները նպատակ ունեն ոչնչացնել Համասը և ազատել Գազայում պահվող պատանդներին, սակայն միջազգային դիտորդները կասկածի տակ են դնում այդ նպատակների իրագործելիությունը։
Հումանիտար ճգնաժամի խնդիրներ
Կանցլեր Մերցի հայտարարությունը նաև ընդգծել է Գազայում հումանիտար վիճակի վատթարացումը, որը զգալիորեն սրվել է հակամարտության սրման հետևանքով։ «Իսրայելի կառավարությունը կրում է ավելի մեծ պատասխանատվություն՝ պաղեստինյան տարածքի քաղաքացիական բնակչությանն օգնություն տրամադրելու հարցում», – նշել է Մերցը՝ կոչ անելով ապահովել ՄԱԿ-ի կազմակերպությունների և այլ հումանիտար խմբերի անխափան հասանելիությունը։
Time-ի հաղորդմամբ, գերմանացի հասարակության շրջանում աճում է մտահոգությունը պաղեստինցի խաղաղ բնակիչների վիճակի վերաբերյալ, և վերջին հարցումների համաձայն՝ մեծամասնությունը աջակցում է Իսրայելի վրա դիվանագիտական ճնշման ուժեղացմանը։ Այս հասարակական տրամադրությունները, ինչպես նաև միջազգային հրադադարի կոչերը, հավանաբար ազդել են Գերմանիայի որոշման վրա՝ ժամանակավորապես դադարեցնել զենքի արտահանումը Իսրայել։
Գերմանիա-Իսրայել հարաբերությունների ապագան
Զենքի արտահանման դադարեցումը նշանավորում է Գերմանիայի մոտեցման նշանակալի փոփոխությունը Իսրայելի հետ իր հարաբերությունների նկատմամբ։ Թեև որոշումը բախվել է քննադատությունների, այն նաև արտացոլում է Գերմանիայի արտաքին քաղաքական առաջնահերթությունների վերագնահատումը բարդ աշխարհաքաղաքական մարտահրավերների պայմաններում։ Իսրայելի համար այս որոշումը ավելացնում է միջազգային քննադատության արդեն գոյություն ունեցող ալիքը՝ բարձրացնելով հարցեր Գազայում իր ներկայիս ռազմավարության երկարաժամկետ կենսունակության վերաբերյալ։
*Քանի դեռ հակամարտությունը շարունակվում է, Գերմանիայի և Իսրայելի կայացրած որոշումները կունենան լայնածավալ հետևանքներ՝ ոչ միայն երկկողմ հարաբերությունների, այլև Մերձավոր Արևելքում խաղաղության և անվտանգության դինամիկայի համար։*