Վերջին տարիներին Հայաստանը շատ օտարերկրացիների համար զբոսաշրջության առումով ցանկալի ուղղություն է դարձել:
ՀՀ զբոսաշրջության կոմիտեի վերջին տվյալների համաձայն՝ 2023 թվականի առաջին հինգ ամիսներին Հայաստան այցելած զբոսաշրջիկների թիվը կազմել է 806 հազար 4, ինչը շատ ավելի բարձր է 2021 թվականի ցուցանիշից (464 հազար 231)։
Պայմանավորված ռուս-ուկրաինական վերջին իրադարձություններով՝ նրանց ընդհանուր թվի ավելի քան կեսը, նախորդ տարվանից սկսած, շարունակում են մնալ հենց Ռուսաստանից՝ (52% կամ 417 հազար մարդ): Երկրորդ տեղում Վրաստանն է (12 տոկոս կամ 94 հազար մարդ), երրորդ տեղում էլ Իրանն է (6 տոկոս կամ 45 հազար մարդ)։
Ոլորտի ներկայացուցիչների կարծիքով՝ մեր երկրում այս տարի զբոսաշրջիկների թիվը կարող է գերազանցել 2 միլիոնը։ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանն էլ հույս էր հայտնել, որ մինչև 2026 թվականը Կառավարությունը կկարողանա հասնել սահմանած նպատակին՝ 2,5 մլն զբոսաշրջիկի։
Զբոսավարների ասոցիացիայի նախագահ Յաշա Սոլոմոնյանը ևս փաստում է տուրիստական ակտիվությունը։ Ըստ նրա՝ այս շրջանում այն այնքան ակտիվ է, որ նույն արդյունքը կանխատեսում են մինչև ձմեռ։ Նրա խոսքով՝ համավարակից հետո զբոսաշրջային տարիքը փոխվել է. Հայաստան են գալիս են մեծ թվով երիտասարդներ։
«Պասիվ շրջանը հիմնականում սկսվում է նոյեմբեր-դեկտեմբեր ամիսներին, բայց եթե տարածաշրջանն ու երկիրը խաղաղ լինեն, ակտիվությունը ձմռանն էլ կպահպանվի։ Գալիս են տարբեր երկրներից՝ ԱՄՆ, Իրան, Գերմանիա։ Սովորաբար գրավում են այստեղի բնությունը, ավանդական մշակույթը, արշավները, խոհանոցը, մարդիկ։ Այցելող օտարերկրյա զբոսաշրջիկների համար վերջին տարիներին գրեթե չի փոխվում նախընտրելի վայրերի ցանկը: Ինչպես նախկինում, այսօր էլ Գառնի-Գեղարդը, Խոր Վիրապը, Կոտայքը, Երևանը, Գյումրին ու Էջմիածինը շարունակում են մնալ թոփ ամենավաճառվող ուղղությունները»,- «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում ասում է նա:
Միևնույն ժամանակ Սոլոմոնյանը նկատում է՝ ցավոք, Եվրոպայի զբոսաշրջիկների ակտիվությունը դեպի Հայաստանի հարավային մասեր նվազել է՝ պայմանավորված 2022 թվականին ադրբեջանական կողմի իրականացրած ագրեսիայով: Ըստ նրա՝ այդ ուղղությունները ակտիվ են մնացել ռուս զբոսաշրջիկների համար։
Հայաստան գալով՝ երբեմն փոխվում է զբոսաշրջիկի տպավորությունը երկրից, ասում է Զբոսավարների ասոցիացիայի նախագահը, սովորաբար պատկերացնում են հետխորհրդային բռնապետ երկիր, սակայն հասնելով տեղ՝ զարմանում են ազատությունից։
«Արդեն ուսումնասիրած գալիս են երկիր, բայց երբեմն էլ նման համոզմունքով են գալիս, որը առաջին օրից ի չիք է դառնում։ Հիմնականում բավարարված ու շատ լավ տպավորություններով են հեռանում մեր երկրից։ Զբոսաշրջային ծառայությունները մեզ մոտ բարձրակարգ որակով են մատուցվում, բայց որոշ տուրիստական վայրերում միջավայրը վերածվել է շուկայական վիճակի, օրինակ՝ Խոր Վիրապի տարածքում ինչ-որ բաներ են վաճառում և այլն։ Ճիշտ է, զբոսաշրջիկին հետաքրքրում է ամեն ինչ, բայց այդ իրավիճակը հաճելի չէ»,- նշում է նա։
Սոլոմոնյանի խոսքով՝ հավասարաչափ զարգացած են թե՛ մարզային, թե՛ մայրաքաղաքային զբոսաշրջային կենտրոններն ու ծառայություն մատուցողները։ Հաճախ լինում է, որ որևէ մարզում մատուցված ծառայությունն ավելի որակյալ է լինում, քան Երևանի ինչ-որ կետում:
«Բարձրակարգ ու թանկարժեք հյուրանոցներ ունենք թե՛ մարզերում, թե՛ քաղաքում, որոնք նույնպես զբոսաշրջիկները նախընտրում են։ Ավելի թանկարժեք համարներ կան, որտեղ մեկ գիշերը սկսվում է 1000 եվրոյից, օրինակ՝ Գյումրիում, Դիլիջանում։ Այլ մարզերում նույնպես կան նման հյուրանոցներ։ Տուրի գները կախված են, թե ինչ է ցանկանում զբոսաշրջիկը։ Լինում է, որ նախապես ամրագրելու դեպքում, հաշված այդ թվում ինքնաթիռի տոմսերն ու փաթեթը, ծախսը հասնում է 800-ից մի քանի հազար եվրոյի։ Մեկ տուրիստը մեզ մոտ լիարժեք հանգստի համար օրական սպառում է 80-500 եվրո»,- ասում է նա:
Ըստ Զբոսաշրջության ասոցիացիայի նախագահի՝ երկրում տիրող գնաճի հետ կապված բարձրացել են նաև զբոսաշրջային ապրանքների գները․ «Գների բարձրացմանը դրամի արժևորումը ևս նպաստում է, որի հետևանքով եվրոն արժեզրկվում է։ Հայկական զբոսաշրջային պրոդուկտը 50 տոկոսով թանկանում է։ Դրան է նպաստել նաև Էկոնոմիկայի նախարարության նախաձեռնած վերջին փոփոխությունը, ըստ որի՝ միկրոձեռնարկատրերը անցել են շրջհարկի դաշտ, որի հետևանքով ավելացել են թե՛ գործարքների, թե՛ կանխիկացման արժեքները։ Դժվար է առանձնացնել, թե կոնկրետ ինչն է թանկացել, բոլոր զբոսաշրջային ենթակառուցվածքները, տրանսպորտը, վառելիքը, հյուրատները»,- մանրամասնում է զրուցակիցը:
Նկատենք, որ, ՀՀ զբոսաշրջության կոմիտեի հրապարակած տվյալների համաձայն, ամենից հաճախ զբոսաշրջիկները Հայաստան են գալիս օդային ճանապարհով, ամենաքիչը օգտվում ցամաքային ճանապարհի «Գոգավան» և «Այրում» անցակետերից:
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
