Թբիլիսիում ընթացող բողոքի ակցիաները՝ կապված հոկտեմբերի 26-ի վիճահարույց ընտրությունների հետ, արտացոլում են Վրաստանի քաղաքական լանդշաֆտում աճող լարվածությունը։ Ոստիկանական ճնշումներն ու ընդդիմության դիմադրությունը ընդգծում են ժողովրդավարական կառավարման, խաղաղ հավաքների ազատության և լրատվամիջոցների իրավունքների հարցերի հրատապությունը։
Բողոքի ցույցերը ցրելու համար ոստիկանության կողմից պարբերաբար ուժի կիրարկումը հարցականի տակ է դնում պետության ժողովրդավարական սկզբունքներին հավատարիմ մնալը։ Վրանների ապամոնտաժումն ու ցուցարարների վրա հարձակումները վկայում են խաղաղ հավաքների հանդեպ անհանդուրժողականության մասին։ ԳՅԼԱ-ի (Վրաստանի երիտասարդ իրավաբանների ասոցիացիա) և իրավապաշտպան խմբերի հայտարարությունները այս գործողությունները որակում են որպես սահմանադրական ազատությունների խախտում։
Լրագրողների, այդ թվում՝ «Մթավարի» հեռուստաընկերության օպերատոր Սերգի Բարամիձեի, ձերբակալություններն ու բռնությունները լուրջ մտահոգություն են առաջացնում։ Լրատվական դիտորդներն ու Մեդիայի օմբուդսմենը դատապարտում են այս գործողությունները՝ նշելով, որ դրանք խարխլում են մամուլի ազատությունն ու թափանցիկությունը։
Ընդդիմադիր խմբերի, այդ թվում՝ Փոփոխության կոալիցիայի և Միասնություն-Ազգային շարժման, կողմից ցուցարարների մոբիլիզացումը կարևոր դեր է խաղում։ Զուրաբ Ջափարիձեի կոչն «նոր ձևաչափով բողոքի անցկացման» և Գիորգի Վաշաձեի առաջնորդությունը ցույց են տալիս ընդդիմության մարտավարության զարգացումը՝ ոստիկանական ճնշումներին դիմակայելու համար։
Նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլու և 30 պատգամավորների կողմից Սահմանադրական դատարանին դիմելը վկայում է ընտրությունների արդյունքներին դիմադրության ինստիտուցիոնալ մակարդակի մասին։ Սա բողոքների կողքին ստեղծում է մի այլ ուղղություն՝ կառավարող կուսակցության գործողությունները կասկածի տակ դնելու համար։
Մայիսի ուսանողական շարժման՝ Թբիլիսիի պետական համալսարանի ռեկտորի հրաժարականի պահանջը ցույց է տալիս ակադեմիական ազատության և քաղաքական ակտիվության կապը։ Շարժումը ռեկտորին և համալսարանի ղեկավարությանը մեղադրում է իշխող կուսակցության շահերը պաշտպանելու մեջ։
Թբիլիսիի այս իրադարձությունները Վրաստանի ժողովրդավարության և կառավարման չափանիշների փորձաքար են։ Միջազգային հանրությունը կարող է այս իրավիճակը դիտարկել որպես երկրի քաղաքական կայունության և ժողովրդավարական սկզբունքներին նվիրվածության ցուցանիշ։
Թբիլիսիի բողոքի ակցիաները բացահայտում են Վրաստանում խորացող քաղաքական բաժանումներն ու կառավարման խնդիրները։ Հանրային ցույցերի, իրավական մարտերի և ընդդիմության ռազմավարությունների համակցումը վկայում է երկրի ժողովրդավարական միջավայրի մարտահրավերների մասին։ Առաջիկա օրերը կորոշեն, թե արդյոք կառավարությունը կարող է այս լարված իրավիճակը կարգավորել՝ չվնասելով ժողովրդավարական սկզբունքները։
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
