Թերթերը պատմության ընթացքում տեղի ունեցած նշանակալից իրադարձությունների հիմնական ապացույցն են։ Ժամանակի ընթացքում լուրերն անկասկած կարող են կորցնել իրենց ենթատեքստը, բայց թերթերը փաստերը պարզաբանելու միջոց են: Թերթերի մի քանի վերնագրեր այնքան հիշարժան են, որ մենք չենք կարող մոռանալ նույնիսկ դարեր անց: Ահա թերթերի տասը վերնագրեր, որոնք հսկայական հետք են թողել պատմության մեջ։
1. Տիտանիկը խորտակվում է այսբերգին հարվածելուց չորս ժամ անց. New York Times
RMS Titanic-ը բրիտանական մարդատար նավ էր, որը պատկանում էր White Star Line-ին: Այն խորտակվել է Հյուսիսային Ատլանտյան օվկիանոսում 1912 թվականի ապրիլի 15-ին՝ բախվելով այսբերգին, երբ իր առաջին ճանապարհորդության ժամանակ Սաութհեմփթոնից գնում էր Նյու Յորք։ Ավելի քան 1500 մարդ զոհվել է ընդհանուր 2224 մարդկանցից։ Աղետը, որը հետագայում գրավեց հասարակության մեծ ուշադրությունը, այդ ժամանակվանից դարձել է պատմական մեծ իրադարձություն:
Սա այն քիչ ճշգրիտ վերնագրերից մեկն էր, որը հայտնվեց «Տիտանիկի» խորտակման հաջորդ օրը New York Times-ի էջում՝ «Տիտանիկը խորտակվում է այսբերգին հարվածելուց չորս ժամ անց»։ Այլ լրագրողները դեռ հերքում էին, որ նավը, որը ենթադրաբար անխորտակելի էր, կարող էր այդքան վատթարանալ: The Daily Mirror-ը գրել է՝ «Բոլորն ապահով են», իսկ Daily Mail-ը՝ «Ոչ մի կորուստ»:
2. Խաղաղություն, բոլոր ժամանակների ամենամեծ պատերազմը. Times Leader
Մեծ պատերազմն ավարտվեց 1918 թվականի 11-րդ ամսվա 11-րդ օրվա առավոտյան ժամը 11-ին: Գերմանիան, որը զրկված էր աշխատուժից և պաշարներից և կանգնած էր ներխուժման առջև, դաշնակիցների հետ զինադադարի պայմանագիր կնքեց երկաթուղային վագոնում՝ Ֆրանսիայի Կոմպիեն քաղաքից դուրս, առավոտյան ժամը 5-ին:
Առաջին համաշխարհային պատերազմում զոհվեց ինը միլիոն զինվոր, վիրավորվեց 21 միլիոնը։ Գերմանիան, Ռուսաստանը, Ավստրո-Հունգարիան, Ֆրանսիան և Միացյալ Թագավորությունը յուրաքանչյուրը կորցրել է մոտ մեկ միլիոն և ավելի կյանք: Ընդհանուր առմամբ հինգ միլիոն քաղաքացի է մահացել հիվանդության, սովի կամ վարակվելու հետևանքով։
3. Ատոմային ռումբը հարվածում է Ճապոնիային. The Greenville News
1945 թվականի օգոստոսի 6-ին և 9-ին ԱՄՆ-ը երկու միջուկային ռումբ նետեց ճապոնական Հիրոսիմա և Նագասակի քաղաքների վրա։ Երկու ռմբակոծությունների հետևանքով զոհվել է 129,000-ից մինչև 226,000 մարդ, որոնց մեծամասնությունը խաղաղ բնակիչներ էին: Սա դեռևս մնում է միակ դեպքը, երբ միջուկային զենքն օգտագործվել է պատերազմում:
4. Հաղթանակի օր Եվրոպայում․ ամեն ինչ ավարտված է. The Daily Mail
1945 թվականի մայիսի 7-ին Գերմանիայի բարձրագույն հրամանատարությունը, գեներալ Ալֆրեդ Ժոդլը, Ֆրանսիայի հյուսիս-արևելքում գտնվող Ռեյմս քաղաքում ստորագրեց բոլոր գերմանական ուժերի՝ Արևելքի և Արևմուտքի անվերապահ հանձնումը: Այն նշանավորեց պատերազմի ավարտը և Ադոլֆ Հիտլերի Երրորդ Ռեյխը:
5. Դոկտոր Էյնշտեյնը մահացել է. The Washington Daily News
Ալբերտ Էյնշտեյնը մահացել է 1955 թվականի ապրիլին որովայնի աորտայի անևրիզմայից: Նա խնդրել էր դիակիզել իր մարմինը: Այնուամենայնիվ, իր դիահերձման ժամանակ Փրինսթոնի պաթոլոգ Թոմաս Հարվին վերցրեց նրա հայտնի ուղեղը և պահպանեց այն՝ հույս ունենալով բացահայտելու իր հանճարի առեղծվածները:
1905 թվականին Էյնշտեյնը մաթեմատիկորեն ապացուցեց ատոմների գոյությունը և այդպիսով օգնեց հեղափոխել բոլոր գիտությունները՝ օգտագործելով վիճակագրությունը և հավանականությունը: Նա ատոմային ռումբի հիմնական ուղեղներից մեկն էր:
6. Մարդասպանը սպանում է Քենեդիին. Լինդոն Ջոնսոնը երդվել է. Chicago Tribune
Տեխաս նահանգի Դալլաս քաղաքում սպանվել է ԱՄՆ 35-րդ նախագահ Ջոն Քենեդին։ Նրա եղբայրը՝ Ռոբերտ Քենեդին, հինգ տարի անց սպանվեց Լոս Անջելեսի հյուրանոցներից մեկում։ Դեպքից հետո Daily Mirror-ի վերնագրում գրված էր. «Փառք քեզ, Աստված: Ոչ այս անգամ!”
1963թ. նոյեմբերի 23-ի շաբաթ օրը՝ Նյուարք Սթար-Լեջերի վերջին հրատարակությունը, օգտագործեց իր ամենամեծ տառատեսակը, հաղորդելու այն, ինչ արդեն գիտեր ամբողջ աշխարհը. Նախագահ Ջոն Քենեդին սպանվել էր, և Լինդոն Բ. Ջոնսոնը երդվել էր Միացյալ Նահանգների նախագահի պաշտոնում: Ամբողջ երկրի թերթերը նույն վերնագիրն էին կրում։
7. Առաջին քայլ. Evening Standard
1969 թվականի հուլիսի 20-ին Նիլ Արմսթրոնգը դարձավ առաջին մարդը, ով ոտք դրեց Լուսնի վրա։ Հպվելով գետնին, նա հայտարարեց. «Սա մեկ փոքր քայլ է մարդու համար, մեկ հսկա թռիչք մարդկության համար»:
Նա և Օլդրինը երեք ժամ շրջեցին։ Նրանք փորձարկումներ արեցին: Նրանք լուսնի վրա դրեցին ԱՄՆ դրոշը: Նրանք նաև նշան են թողել լուսնի վրա։ Երկու տիեզերագնացները վերադարձան ուղեծիր՝ միանալով Քոլլինսին:
8. Նիքսոնը հրաժարական է տալիս. The New York Times
Նախագահ Ռիչարդ Նիքսոնը 1974 թվականի օգոստոսի 8-ին Օվալաձև գրասենյակից դիմեց ամերիկյան հանրությանը և հայտարարեց իր հրաժարականի մասին նախագահի պաշտոնից Ուոթերգեյթի սկանդալի պատճառով։ Նիքսոնի հրաժարականը գագաթնակետն էր այն բանի, ինչ նա իր ելույթում անվանեց «Ուոթերգեյթի երկար և դժվար ժամանակաշրջան»:
«Կատարելով այս գործողությունը,- ասաց նա Օվալաձև գրասենյակի հանդիսավոր ուղերձում,- հուսով եմ, որ ես կարագացնեմ բուժման գործընթացի մեկնարկը, որն այնքան խիստ անհրաժեշտ է Ամերիկայում»:
Նիքսոնը դարձավ միակ նախագահը, ով երբևէ հրաժարական տվեց:
9. Բիթլ Ջոն Լենոն Սլեյն. Los Angeles Times
1980թ. դեկտեմբերի 8-ին, երեկոյան ժամը 22:49-ին, այս վերնագրի հրապարակմանը նախորդող օրը, անգլիացի երգիչ Ջոն Լենոնին, որը նախկինում եղել է Beatles-ի անդամ, չորս անգամ Մարկ Դեյվիդ Չեփմեն կրակել է թիկունքից։ Նա ամերիկացի բիթլսի երկրպագու էր Հավայան կղզիներից, որը հետապնդում էր նրան 3 ամիս շարունակ։
Չեփմենը պնդում էր, որ Լենոնի ապրելակերպը և հրապարակային արտահայտությունները զայրացրել են իրեն, հատկապես նրա հայտնի արտահայտությունն այն մասին, որ Beatles-ն «ավելի հայտնի է, քան Հիսուսը», և նրա հետագա «God» և «Imagine» երգերի բառերը:
10․ Արքայադուստր Դիանան սպանվել է Փարիզում ավտովթարից․ Los Angeles Times
1997 թվականի օգոստոսի 31-ի վաղ առավոտյան Ուելսի արքայադուստր Դիանան մահացավ Փարիզում Pont de l’Alma թունելում ավտովթարից ստացած վնասվածքներից։ Դոդի Ֆայեդը, նրա զուգընկերը և Հենրի Փոլը՝ Mercedes-Benz W140 S-Class-ի վարորդը, երկուսն էլ տեղում մահացել են:
1999 թվականին ֆրանսիական հետաքննությունը պարզեց, որ Փոլը լիովին պատասխանատու է աղետի համար։ Նա ոչ սթափ վիճակում և դեղատոմսով դեղերի ազդեցության տակ մեծ արագությամբ կորցրել է մեքենայի կառավարումը։
Աղբյուրը՝ inquicksticks.com
Թարգմանությունը՝ Հովեյան Վիկտորյա