Apple Քարտեզներում հայտնվել է «Ամերիկայի ծոց»՝ Թրամփի հրամանագրից հետո
Apple-ի վերջին թարմացումը բուռն քննարկումների առիթ է դարձել, քանի որ դրա Քարտեզներ հավելվածում այժմ Մեքսիկական ծոցը նշված է որպես «Ամերիկայի ծոց»։ Այս փոփոխությունը կատարվել է ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի ստորագրած գործադիր հրամանագրի հիման վրա, որը նպատակ ունի ամրապնդել ամերիկյան ինքնությունը աշխարհագրական անվանումներում։ Ոմանք դա դիտարկում են որպես ազգային ինքնության խթանման միջոց, մինչդեռ մյուսները քննադատում են այն՝ համարելով քաղաքական միջամտություն աշխարհագրական տերմինաբանության մեջ։
Google Քարտեզները նույնպես սկսում են կիրառել անվանափոխությունը
Apple-ի որոշումից հետո Google Քարտեզները նույնպես սկսել են ԱՄՆ տարածքում «Ամերիկայի ծոց» անվանումն օգտագործել, մինչդեռ միջազգային տարբերակներում դեռևս մնում է «Մեքսիկական ծոց» տարբերակը։ Bing Քարտեզները և OpenStreetMap-ը դեռ չեն իրականացրել փոփոխությունը։ Այս քայլն առաջացրել է հարցեր այն մասին, թե արդյոք թվային քարտեզները պետք է արտացոլեն կառավարական որոշումները, թե մնան օբյեկտիվ աշխարհագրական տվյալների հիման վրա։
Թրամփի հիմնավորումը՝ ազգային ինքնության ուժեղացում
2025 թվականի հունվարի 20-ին ստորագրված գործադիր հրամանագրում Թրամփը նշել է, որ ծոցի անվանափոխությունը նպատակ ունի «մեծարել Ամերիկայի ծովային պատմությունը և արտահայտել նրա ազդեցությունը տարածաշրջանում»։ Թրամփի կողմնակիցները սա դիտարկում են որպես ամերիկյան ինքնության ամրապնդման քայլ, մինչդեռ ընդդիմախոսները պնդում են, որ նման աշխարհագրական փոփոխությունները չեն բխում գիտական կամ պատմական հիմնավորումներից։
ԱՄՆ պետական գերատեսչությունների արձագանքը
ԱՄՆ Ներքին գործերի նախարարությունը պաշտոնապես ընդունել է «Ամերիկայի ծոց» անվանումը պետական փաստաթղթերում։ Ազգային Օվկիանոսագրության և Մթնոլորտաբանության վարչությունը (NOAA) ստացել է հրահանգ՝ անցում կատարելու նոր անվանման, սակայն դրա իրականացումը դեռևս գործընթացում է։ Միևնույն ժամանակ, ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը դեռևս չի հաստատել, թե արդյոք այս տերմինը կօգտագործվի դիվանագիտական հարաբերություններում։
Մեքսիկայի կտրուկ մերժումը՝ աշխարհագրական սահմանների խեղաթյուրո՞ւմ
Մեքսիկայի կառավարությունը կոշտ արձագանք է հայտնել անվանափոխությանը, նախագահ Կլաուդիա Շեյնբաումը հայտարարել է, որ «սա պատմության վերաշարադրման փորձ է»։ Մեքսիկայի պաշտոնյաները նշել են, որ իրենց բոլոր պետական փաստաթղթերում շարունակում են օգտագործել «Մեքսիկական ծոց» անվանումը։ ՄԱԿ-ը և Միջազգային հիդրոգրաֆիկ կազմակերպությունը (IHO) դեռ չեն ընդունել այս փոփոխությունը՝ այն դիտարկելով որպես միայն ԱՄՆ-ի ներսում կիրառվող որոշում։
Հասարակական կարծիքը պառակտված է՝ անվանափոխությունը մնում է վիճահարույց
Reuters/Ipsos-ի վերջին հարցումը ցույց է տալիս, որ ամերիկացիների 70%-ը դեմ է այս անվանափոխությանը, մինչդեռ միայն 25%-ն է այն աջակցում։ Կրիտիկները պնդում են, որ սա պատմական անվան արհեստական փոփոխություն է քաղաքական նպատակներով, մինչդեռ որոշ պահպանողական խմբեր և ազգայնական կազմակերպություններ ողջունում են այն՝ տեսնելով որպես ինքնիշխանության արտահայտություն։
Ինչ ազդեցություն կունենա անվանափոխությունը կրթության, քարտեզների և միջազգային հարաբերությունների վրա
Այս անվանափոխությունը կարող է ունենալ երկարատև հետևանքներ՝ սկսած կրթական ծրագրերից մինչև զբոսաշրջային նյութերի թարմացում։ Բացի այդ, այն կարող է նախադեպ դառնալ աշխարհագրական անվանումների քաղաքականացման համար։ Եթե «Ամերիկայի ծոց» անվանումը լայնորեն տարածվի, ապա այլ կառավարություններ նույնպես կարող են փորձել ազդեցություն ունենալ աշխարհագրական անվանումների վրա։
Մեքսիկական ծոցի «Ամերիկայի ծոց» անվանափոխությունը մնում է հակասական, քանի որ այն պաշտոնապես ճանաչված է միայն ԱՄՆ-ի ներսում։ Թեև Apple և Google քարտեզները սկսել են օգտագործել այս անվանումը, միջազգային հանրությունը, ներառյալ Մեքսիկան և գլոբալ քարտեզագրական կազմակերպությունները, հրաժարվում են այն ընդունել։ Որոշումն ապագայում կարող է վերանայվել՝ կախված քաղաքական զարգացումներից և հասարակական արձագանքներից։
