ՄԱԿ-ի COP29 կլիմայական համաժողովում Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը պաշտպանեց նավթն ու գազը՝ դրանք անվանելով «աստծո պարգև» և քննադատելով այն, ինչ նա անվանեց «արևմտյան կեղծ լուրեր»՝ կապված Ադրբեջանի արտանետումների հետ։ Ալիևը պնդեց, որ երկրները չպետք է մեղադրվեն օրգանական հանածո վառելիքների պաշարների համար՝ հայտարարելով, որ Ադրբեջանը նախատեսում է գազի արտադրության ընդլայնում՝ մինչև մեկ երրորդով առաջիկա տասնամյակում։
Ալիևի հայտարարություններից անմիջապես հետո ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշը համաժողովում ելույթ ունեցավ՝ անվանելով օրգանական հանածո վառելիքների օգտագործման աճը անհեթեթ է՝ ընդգծելով «մաքուր էներգիայի հեղափոխության» անարգել ընթացքը։ Նա շեշտեց գլոբալ ջերմաստիճանը 1.5 աստիճանի սահմաններում պահելու անհրաժեշտությունը՝ 2024 թվականը բնութագրելով որպես «կլիմայական ավերածությունների վարպետության դաս»:
Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Սըր Քիեր Սթարմերն ավելացրեց քննարկմանը՝ խոստանալով 2035 թվականի համար 81% արտանետումների նվազեցման նոր նպատակ՝ կոչ անելով մյուս երկրներին որդեգրել նման նպատակներ։ Սթարմերը ընդգծեց, որ կարևոր է լինել մաքուր էներգիայի գլոբալ անցման առաջնորդ՝ տնտեսական մրցունակության համար։
COP29-ի անցկացումը Ադրբեջանում մտահոգություն է առաջացրել բնապահպանների մոտ՝ կապված երկրի հզոր կախվածությունը օրգանական հանածո վառելիքներից։ Ադրբեջանի էկոլոգիայի նախարարը, նախկինում SOCAR պետական նավթագազային ընկերության գործադիր, համաժողովի նախագահ է, ինչը մեծացնում է մտահոգությունը, որ համաժողովը կարող է օգտագործվել երկրի նավթագազային ոլորտում ներդրումներ ներգրավելու նպատակով։
Ադրբեջանի նախագահ Ալիևը պաշտպանեց իր երկիրը կանաչ լվացքի մեղադրանքներից՝ պնդելով, որ Ադրբեջանի արտանետումները կազմում են միայն 0.1% համաշխարհային ցուցանիշը։ «Նավթ, գազ, քամի, արև, ոսկի, արծաթ, պղինձ՝ բոլորը բնական ռեսուրսներ են, և երկրները չպետք է մեղադրվեն դրանց համար»,- նշեց Ալիևը։
Համաժողովում Գուտերեշը ընդգծեց, որ զարգացած երկրները պարտավոր են ֆինանսավորել կլիմայական ջանքերը, իսկ զարգացող երկրները պահանջում են մինչև 1 տրիլիոն դոլարի աջակցություն՝ կլիմայական դիմադրողականության համար։ Գուտերեշը նախազգուշացրեց, որ 2024 թվականը կլինի ամենատաք տարին, քանի որ կլիմայական աղետները մեծանում են ուժգնությամբ։
Կլիմայական ֆինանսավորման կոչերի ֆոնին, կլիմայական փոփոխություններից ծանր տուժած երկրների ղեկավարները, ներառյալ Բուրկինա Ֆասոյի և Իսպանիայի ներկայացուցիչները, հորդորել են հարուստ երկրներին ապահովել ֆինանսական աջակցություն։ Բուրկինա Ֆասոյի շրջակա միջավայրի նախարար Ռոջեր Բարոն մատնանշեց Սահելի շրջանում տեղի ունեցող ծայրահեղ երաշտը, ջրհեղեղները և հիվանդությունների բռնկումները, որոնք սրված են կլիմայական փոփոխությունների պատճառով։
Իսպանիայի վարչապետ Պեդրո Սանչեսը կոչ արեց հրատապ դեկարբոնիզացիայի և ադապտացիայի միջոցների իրականացմանը՝ հիշատակելով Իսպանիայում վերջերս տեղի ունեցած մահացու ջրհեղեղները, որոնց պատճառը մասնագետները կապում են կլիմայական փոփոխությունների հետ։
COP29-ը, որը նախատեսված է ավարտվել նոյեմբերի 22-ին, բախվում է կլիմայական ֆինանսավորման և արտանետումների նպատակների շուրջ համաձայնության հասնելու ճնշումներին։ Սակայն օրակարգում ընդգրկված բարդ խնդիրները և ազգային շահերի միջև մրցակցությունը կարող են բարդացնել բանակցությունները։
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
