Monument Watch հարթակի հրապարակած վերջին զեկույցը վկայում է Ստեփանակերտի հուշահամալիրի նկատմամբ ադրբեջանական կողմի վտանգավոր գործողությունների մասին։ Տեսանյութերը, որոնք տարածվել են ադրբեջանական սոցիալական ցանցերում, փաստում են, որ հուշահամալիրը դեռևս կանգուն է, սակայն առկա են վնասվածքներ՝ հատկապես Արցախյան պատերազմի հերոսների շիրմաքարերին և Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին նվիրված հատվածներում։
Ադրբեջանական գործողությունները ներառում են հուշահամալիրի հայերեն գրությունների քերումը։ Սա վկայում է ոչ միայն մշակութային ժառանգության ֆիզիկական ոչնչացման, այլև դրա հայեցիության վերացման ուղղությամբ գործողությունների մասին։ Հատկապես նշվում է 2015 թվականին կառուցված զանգակատան պատից Պարույր Սևակի «Անլռելի զանգակատուն» պոեմից հատվածների ջնջումը։
Ադրբեջանական իշխանություններին մոտ կանգնած աղբյուրների և սոցիալական ցանցերում անհանդուրժողականությամբ աչքի ընկնող թելեգրամյան ալիքների կողմից հնչում են հուշարձանների ոչնչացման կոչեր։ Սա հուշում է պետական մակարդակի թշնամական վերաբերմունքի մասին՝ ուղղված հայկական մշակութային ժառանգությանը։
2020 թվականի պատերազմից հետո Ադրբեջանի գործողությունները կանոնավոր կերպով ուղղված են օկուպացված Արցախի տարածքում հայկական հուշարձանների ոչնչացմանը։ Հայոց ցեղասպանության և Արցախյան հերոսամարտերին նվիրված հուշարձանները դարձել են թիրախային։
Այս դեպքերը ընդգծում են միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունների և մշակութային ժառանգության պահպանման կառույցների անհապաղ ներգրավման կարևորությունը։ Միացյալ ազգերի կազմակերպությունների և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի պես կառույցների արձագանքը անհրաժեշտ է նման գործողությունների կանխման համար։
Ստեփանակերտի հուշահամալիրը կրկին հայտնվել է վտանգի տակ՝ մշակութային ժառանգության ոչնչացման ադրբեջանական քաղաքականության ֆոնին։ Հայաստանն ու միջազգային հանրությունը պետք է ձեռնարկեն կոնկրետ քայլեր՝ կանխելու համար մշակութային հուշարձանների շարունակական կործանումը։
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
