Վերջերս NutritionFacts.org-ի հաղորդմամբ հրապարակված EPIC-Oxford հետազոտությունը քննարկումների առիթ է տվել առողջապահության և սննդի ոլորտում՝ վեգետարանական սննդակարգի հակասական ազդեցությունների շուրջ։ Թեև վեգետարական սննդակարգը ասոցացվում է սրտային հիվանդությունների ցածր ռիսկի հետ, հետազոտողները հայտնաբերել են, որ այն կարող է մեծացնել ինսուլտի ռիսկը։ Այս անսպասելի արդյունքը վերլուծության և քննարկման հիմք է տալիս մասնագետներին՝ հասկանալու համար հնարավոր գործոնները։
Առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձվում օմեգա-3 ճարպաթթուների, հատկապես EPA-ի և DHA-ի մակարդակներին, որոնք առկա են հիմնականում յուղային ձկներում և համարվում են օգտակար սրտանոթային առողջության համար։ Քանի որ վեգետարական և հատկապես վեգանական սննդակարգերը բնորոշվում են այս օմեգա-3-ների ցածր մակարդակով, հետազոտողները նախապես ենթադրում էին, որ այդ տարբերությունը կարող է ինսուլտի բարձր ռիսկի պատճառ լինել։ Սակայն հետագա հետազոտությունները, որոնք ներառում են 28 փորձարկման մեթաանալիզը, ցույց են տվել, որ ձկան յուղի հավելումները՝ օմեգա-3-ի պարունակությամբ, չեն նվազեցնում ինսուլտի ռիսկը կամ ընդհանուր մահացության մակարդակը։
Օմեգա-3-ի ազդեցության վերաբերյալ ավելորդ հարց է առաջացնում նաև սնդիկի ներկայությունը ձկներում։ Թեև ձկները օմեգա-3-ի աղբյուր են, դրանք կարող են նաև պարունակել սնդիկ, որը հայտնի է որպես նեյրոտոքսին և կարող է հակազդել սրտանոթային օգուտներին՝ ի վերջո ոչ մի ընդհանուր օգուտ չտալով ինսուլտի կանխարգելման հարցում։
Մասնագետներն ուսումնասիրում են նաև վեգետարական սննդակարգի որակը։ Վեգետարական սննդակարգը բազմազան կերպարանքներ է ենթադրում, և բոլոր սննդակարգերը հավասարապես օգտակար չեն։ Վեգետարական կենսակերպի ընդունման պատճառները տարբեր են. ոմանք սնվում են բարոյական նկատառումներով, իսկ մյուսները՝ առողջապահական նպատակներով։ Այս բազմազանությունը կարող է հանգեցնել սննդակարգի որակական տարբերությունների, քանի որ առողջապահական նպատակներով սնվող վեգետարացիները հաճախ ավելի շատ մրգեր և բանջարեղեն են ուտում և քիչ են սպառում վերամշակված սնունդ։
Սննդաբանները զգուշացնում են, որ միայն մսի բացառումը սննդակարգից չի երաշխավորում առողջ ապրելակերպ։ Վեգետարական սննդակարգը՝ հարուստ վերամշակված սննդամթերքներով, ռաֆինացված հացահատիկներով և շաքարերով, կարող է դառնալ առողջական խնդիրների պատճառ։ Ուստի մասնագետները շեշտում են ամբողջական սննդի վրա հիմնված բուսական սննդակարգի կարևորությունը։ Այս սննդակարգերը, որոնք ներառում են մրգեր, բանջարեղեն, ամբողջական հացահատիկներ, ընդեղեն, ընկուզեղեն և սերմեր, կապված են սրտանոթային հիվանդությունների ռիսկի նվազման հետ և կարող են օգնել նվազեցնել ինսուլտի ռիսկը։
Վեգետարական սննդակարգի և ինսուլտի ռիսկի հետազոտությունը կարեւոր է ընդգծելու այս սննդակարգերի ոչ միայն սննդային բաղադրիչները, այլև դրանց որակը։ Չնայած EPIC-Oxford հետազոտության բացահայտումները որոշակի առողջական հարց են առաջացնում, վեգետարական սննդակարգերի բազմազանության և ամբողջական սննդի վրա հիմնված սննդակարգի ուղղությամբ հետագա հետազոտությունները կարող են ներկայացնել ավելի պարզաբանում այս բարդ առողջապահական հանելուկի համար։
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
