- 2010 թվականին Թայվանի ափերի մոտ գտնված ծնոտը հայտնի է որպես Պենգհու 1։
- Սպիտակուցների անալիզը հաստատել է, որ այն պատկանել է դենիսովյան տղամարդու։
- Սա դենիսովյանների բնակության երրորդ հաստատված վայրն է Ասիայում։
- Դենիսովյանները ապրել են տարբեր միջավայրերում՝ Սիբիրից մինչև ենթարևադարձային շրջաններ։
- Հայտնագործությունը ընդգծում է պալեոպրոտեոմիկայի դերը հին մարդկանց ուսումնասիրություններում։
Դենիսովյան ծնոտը գտնվել է Թայվանի ափերի մոտ
2010 թվականին Թայվանի ափերի մոտ ձկնորսական ցանցերով հայտնաբերված ծնոտը գիտնականների շրջանում մեծ հետաքրքրություն առաջացրեց։ Պենգհու 1 անունով հայտնի ծնոտը սկզբում դժվար էր դասակարգել մարդկային էվոլյուցիոն ծառի մեջ։ Սակայն պալեոպրոտեոմիկայի՝ հին սպիտակուցների ուսումնասիրության, նորագույն մեթոդների շնորհիվ գիտնականները հաստատեցին, որ ծնոտը պատկանել է դենիսովյան տղամարդու՝ հին և անհետացած մարդկային ազգակից խմբի։
Ովքե՞ր էին դենիսովյանները
Դենիսովյանները հին մարդկանց խորհրդավոր խումբ են, որոնց գոյությունը առաջին անգամ հաստատվել է 2010 թվականին Սիբիրի Ալթայի լեռներում գտնվող Դենիսովյան քարանձավում հայտնաբերված մատի ոսկորի ԴՆԹ-ի վերլուծության միջոցով։ Գենետիկ հետազոտությունները ցույց են տվել, որ դենիսովյանները խառնվել են վաղ ժամանակակից մարդկանց հետ՝ թողնելով իրենց ԴՆԹ-ի հետքերը Ասիայի, Պապուա Նոր Գվինեայի և Ավստրալիայի բնակչության մեջ։
Պենգհու 1-ի գաղտնիքը
Պենգհու 1 ծնոտը գտնվել է Թայվանի ափերի մոտ՝ այն ժամանակվա ցամաքային կամրջի տարածքում, որը միացնում էր Թայվանը և Չինաստանը։ Սկզբում գիտնականները չէին կարողանում ԴՆԹ ստանալ ծնոտից, ինչը դժվարացնում էր դրա ծագման պարզաբանումը։ Սակայն վերջերս Science ամսագրում հրապարակված հետազոտությունը սպիտակուցների վերլուծությամբ հաստատեց, որ այն պատկանել է դենիսովյան տղամարդու։
Պալեոպրոտեոմիկայի դերը հայտնագործության մեջ
Պալեոպրոտեոմիկան՝ հին սպիտակուցների ուսումնասիրությունը, դարձել է պալեոանտրոպոլոգիայի հզոր գործիք։ Սպիտակուցները ավելի դիմացկուն են, քան ԴՆԹ-ն, ինչը թույլ է տալիս վերլուծել հազարավոր տարիների վաղեմության նմուշներ։ Պենգհու 1-ի դեպքում գիտնականները ծնոտի ատամներից ստացան սպիտակուցներ։ Երկու ամինաթթվային հաջորդականություններ համընկնում էին դենիսովյան գենոմի հետ, հաստատելով գտածոյի ինքնությունը։
Դենիսովյանների բնակությունը Ասիայում
Պենգհու 1-ի հայտնաբերումը դենիսովյանների բնակության երրորդ հաստատված վայրն է՝ Սիբիրի և Տիբեթյան սարահարթի կողքին։ Այս հայտնագործությունը ցույց է տալիս դենիսովյանների հարմարվողականությունը՝ տարբեր միջավայրերում, ներառյալ սառը բարձրադիր շրջանները և խոնավ ենթարևադարձային տարածքները։
Հետազոտության ապագա ուղղությունները
Թայվանի Բնության ազգային թանգարանի paleontology-ի բաժնի վարիչ Չուն-Սյան Չանը նախատեսում է թանգարանի մեծածավալ հավաքածուն ուսումնասիրել՝ այլ հնարավոր դենիսովյան մնացորդներ հայտնաբերելու համար։ «Գուցե իմ հավաքածուում կա գանձ, որի մասին մենք դեռ չգիտենք», – ասաց Չանը։
Պենգհու 1-ի դենիսովյան ծնոտի հայտնաբերումը կարևոր քայլ է մարդկային էվոլյուցիայի ուսումնասիրության մեջ։ Այն ոչ միայն ընդլայնում է դենիսովյանների բնակության հայտնի տարածքները, այլև ցույց է տալիս ժամանակակից գիտական մեթոդների ուժը անցյալի գաղտնիքները բացահայտելու գործում։