- Գրենլանդիայում խորհրդարանական ընտրություններում անսպասելի հաղթել է կենտրոնաաջ «Դեմոկրաատիտ» կուսակցությունը։
- Երկրորդ տեղում «Նալերակն» է՝ մոտ 25%-ով։
- Ընտրությունները կրկին բարձրացրեցին Դանիայից անկախանալու քննարկումները։
- ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի հայտարարություններն ավելի թեժացրեցին իրավիճակը։
- «Դեմոկրաատիտը» հաղթել է՝ շեշտը դնելով առողջապահության և կրթության հարցերի վրա։
Թրամփի ուլտիմատումը Համասին և դրա հնարավոր հետևանքները
ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի վերջին հայտարարությունները Համասի հանդեպ կտրուկ վերաբերմունք են ձևավորել՝ միաժամանակ մտահոգության ալիք առաջացնելով Գազայի խաղաղ բնակիչների շրջանում։ Թրամփը, ով նախկինում իր արտաքին քաղաքականությունը ներկայացրել է որպես խաղաղարար նախաձեռնություն, այժմ հանդես է եկել առավել կոշտ և նույնիսկ սպառնալիք պարունակող հայտարարություններով, որոնք նոր լարվածություն են ստեղծել Մերձավոր Արևելքում։
Ինչու է Թրամփը խստացրել դիրքորոշումը Համասի նկատմամբ
Փետրվարի վերջին, ԱՄՆ նախագահը հայտարարեց, որ Համասն անհապաղ պետք է ազատ արձակի բոլոր պատանդներին և վերադարձնի սպանված իսրայելցիների մարմինները։ Հակառակ դեպքում՝ նա խոստացավ ռազմական ամենախիստ աջակցություն ցուցաբերել Իսրայելին՝ հստակեցնելով, որ «ոչ մի Համասի անդամ չի կարողանա անվտանգ զգալ»։ Նրա արտահայտությունները թեև ուղղված էին Համասի առաջնորդներին, սակայն նրանց մեջ սպառնալիքներ կային նաև Գազայի խաղաղ բնակիչների հանդեպ, ինչը լուրջ մտահոգություններ առաջացրեց մարդու իրավունքների պաշտպանների շրջանում։
Թրամփի հայտարարությունների ազդեցությունը հակամարտության զարգացման վրա
Թրամփի ուլտիմատումը դիտարկվում է որպես նոր փուլ Իսրայել-Համաս հակամարտությունում։ Նրա կոշտ դիրքորոշումն արդեն սկսել է առաջացնել միջազգային քննարկումներ՝ վերականգնելով մտահոգությունները Մերձավոր Արևելքի նոր էսկալացիայի հնարավորության մասին։ Մինչև այժմ, Թրամփի վարչակազմն ավելի շատ կենտրոնացել էր խաղաղարարական միջնորդության և պատանդների ազատ արձակման դիվանագիտական միջոցների վրա։
Այժմ իրավիճակը փոխվում է․ միջազգային հանրությունը կանգնել է մի փաստի առջև, երբ ԱՄՆ-ի ղեկավարն ուղղակիորեն սպառնում է ռազմական գործողություններով՝ եթե Համասը չկատարի իր պահանջները։
Ուլտիմատում և սպառնալիք՝ քաղաքական արձագանքներ
Թրամփի այս հայտարարությունն արագորեն հայտնվեց միջազգային ուշադրության կենտրոնում։ Քաղաքական և իրավապաշտպան շրջանակները քննադատեցին այն՝ նշելով, որ նման հայտարարությունները կարող են հանգեցնել քաղաքացիական մեծ կորուստների։ Հատկապես ուշադրություն են գրավել այն հայտարարությունները, որոնցում նա բացահայտ սպառնացել է նաև Գազայի խաղաղ բնակչությանը, նշելով՝ «խելացի որոշում կայացրեք, հակառակ դեպքում՝ հետևանքները սարսափելի կլինեն»։
Քննադատողները նշում են, որ այս հռետորաբանությունը հակասում է խաղաղարար քաղաքականության հիմնարար սկզբունքներին և կարող է մեծացնել խաղաղ բնակչության շրջանում զոհերի թիվը։ Մյուս կողմից, նրա աջակիցները պնդում են, որ նման խիստ դիրքորոշումը միակ ճանապարհն է՝ պատանդների ազատ արձակումը արագացնելու համար։
Մարդասիրական ռիսկերը և միջազգային համայնքի արձագանքը
Թրամփի ուլտիմատումն ուղղակիորեն ազդում է Գազայի խաղաղ բնակչության անվտանգության վրա, ինչն առաջացրել է միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունների մտահոգությունը։ Amnesty International-ն ու Human Rights Watch-ը արդեն զգուշացրել են, որ նման հայտարարությունները կարող են մեծացնել խաղաղ բնակչության շրջանում զոհերի հավանականությունը։
ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի գրասենյակը ևս արձագանքել է՝ կոչ անելով ԱՄՆ-ին և Իսրայելին՝ հարգել միջազգային մարդասիրական իրավունքի սկզբունքները և զերծ մնալ խաղաղ բնակիչներին ուղղված սպառնալիքներից։
Թրամփի ուլտիմատումը նոր և լուրջ շրջադարձ է Մերձավոր Արևելքի հակամարտության մեջ՝ ներուժ ունենալով ազդելու ինչպես անմիջական ռազմական իրավիճակի, այնպես էլ տարածաշրջանի երկարաժամկետ կայունության վրա։ Նրա հայտարարությունների հետևանքները դեռ պարզ չեն, սակայն արդեն իսկ զգացվում է լարվածության աճ, որն առաջացնում է մտահոգություններ հետագա էսկալացիայի հնարավորության վերաբերյալ։ Միջազգային համայնքի արձագանքը և դիվանագիտական միջամտությունը կարող են դառնալ վճռորոշ գործոններ այս ճգնաժամի հաղթահարման հարցում։