Հայաստանի կառավարությունը պատրաստվում է փոփոխություններ կատարել էլեկտրամոբիլների ներմուծման քաղաքականության մեջ՝ սահմանափակելով ԱԱՀ-ից ազատման արտոնությունը միայն նոր թողարկված մեքենաների համար։ Այս քայլը առաջացնում է մի շարք հիմնավոր հարցադրումներ, քանի որ նոր կանոնները կարող են անհամապատասխանություններ առաջացնել արդեն իսկ ներմուծված մեքենաների սեփականատերերի համար։ ԱԺ քննարկումներն այս թեմայի շուրջ պարզեցին որոշակի կողմնորոշումներ և հնարավոր խնդիրներ։
Հարկ է նշել, որ նոր առաջարկված կանոնները կարող են դառնալ «անկանխատեսելի շրջադարձ» նրանց համար, ովքեր արդեն իսկ ձեռք են բերել էլեկտրամոբիլներ։ Կանոնների փոփոխությունը ճանապարհի կեսից անորոշություն է առաջացնում և խախտում է բիզնեսի և քաղաքացիների վստահությունը՝ պետական քաղաքականության կանխատեսելիության և հետևողականության նկատմամբ։ Անկանխատեսելի քաղաքականությունը հաճախ կարող է ստիպել ներմուծողներին և գնորդներին վերանայել իրենց ներդրումները և պլանները։ Այդպիսի փոփոխությունները խթան չեն հանդիսանում կայուն և երկարաժամկետ ներդրումների համար, ինչը կարող է վնասել էլեկտրական շարժիչով մեքենաների շուկայի զարգացմանը Հայաստանում։
Ըստ կառավարության ներկայացուցիչների, նպատակը նոր թողարկված մեքենաների ներմուծման խրախուսումն է՝ նախապաշտպանելու Հայաստանը հին մեքենաների կուտակումից։ Սա, թեև տրամաբանական է, բայց ունի նաև բացասական կողմեր, քանի որ սահմանափակումները կարող են բարձրացնել ներմուծվող մեքենաների գինը՝ դժվարացնելով դրանք հասանելի դարձնել լայն սպառողական խմբերի համար։ Թեև նոր մեքենաների ներմուծումը նվազեցնում է արտանետումների և էներգախնայողության խնդիրները, սակայն այս մոտեցումը պետք է լինի կշռադատված, քանի որ այլընտրանքային լուծում կարող են հանդիսանալ ավելի մատչելի, բայց լավ վիճակում գտնվող օգտագործված էլեկտրամոբիլների ներմուծումը։
Այս փոփոխության կողմնակիցների բարձրացված մեկ այլ կարևոր մոտեցում է՝ էլեկտրամոբիլների ծախսային արդյունավետության հարցը։ Արդյոք դրանք երկարաժամկետ հատվածում ավելի կայուն են տնտեսապես, քան ավանդական մեքենաները՝ հաշվի առնելով արտադրության և սպասարկման ծախսերը։ Ըստ նրանց, խնդիրն ունի բազմաթիվ նրբություններ և կպահանջի երկարաժամկետ քաղաքականության գնահատում։ Հարցի լուծումը կարևոր է, քանի որ որոշիչ է լինելու այն քաղաքականության ձևավորման համար, որը ուղղված է Հայաստանում էլեկտրամոբիլների աճին։ Պետք է հստակ գնահատել նաև էլեկտրամոբիլների տնտեսական ազդեցությունը, դրանց սպասարկման ծախսերը և արդյոք հնարավոր է հանրային լայն շերտերին հասանելի դարձնել այդ մեքենաները։
Առաջիկայում ԱԺ-ում կքննարկվի համաշխարհային փորձը՝ էլեկտրական մեքենաների օգտագործման և ներմուծման ոլորտում։ Սա կարող է կարևոր քայլ լինել, եթե ուսումնասիրվի այնպիսի երկրների փորձերը, որոնք հաջողությամբ կարողացել են ներդնել էլեկտրամոբիլների լայնածավալ ներմուծման կամ արտադրության քաղաքականություն։ Համաշխարհային փորձի ուսումնասիրությունը կարող է նպաստել այնպիսի քաղաքականության մշակմանը, որը ոչ միայն խրախուսում են նորարարությունը, այլև չի խաթարում պետական քաղաքականության կանխատեսելիությունը և աջակցում է քաղաքացիների համար հասանելի լուծումների ձևավորմանը։
Եվ ուրեմն, Հայաստանի կառավարության՝ էլեկտրամոբիլների ներմուծման կանոններում նախատեսվող փոփոխությունները ռիսկեր ու քննադատելի կողմեր ունեն։ Թեև նոր մեքենաների խրախուսումը կարող է ապահովել երկարաժամկետ կայունություն, փոփոխությունները կարող են լուրջ անհամապատասխանություններ առաջացնել նրանց համար, ովքեր արդեն ներդրումներ են կատարել էլեկտրամոբիլների շուկայում։ Ապագայի քաղաքականությունը պետք է ապահովի առավելագույն կանխատեսելիություն և աջակցի երկարաժամկետ կայուն զարգացմանը՝ հաշվի առնելով համաշխարհային փորձը և տեղական հնարավորությունները։
Հիմք ընդունելով այս մարտահրավերները՝ կարևոր է մշակել նպատակային մոտեցում, որը կպաշտպանի ինչպես ներդրողներին, այնպես էլ քաղաքացիների շահերը՝ ապահովելով էլեկտրամոբիլների շուկայի կայուն զարգացումը Հայաստանում։
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
