Վրաստանում գարնան գալուստը նշանավորվում է համազգային բողոքի ակցիաների շարունակությամբ, որոնք, թվում էր, դիմացան երկար և դժվար ձմռանը, մինչդեռ ճնշումներն ավելի են խստացել: Վրաստանը հայտնվել է միջազգային մեկուսացման մեջ իր ավանդական գործընկերներից: Եվրամիության, ԱՄՆ-ի և ավանդական դաշնակիցների հետ հարաբերությունները անկում են ապրում: «Վրացական երազանքը» միայնակ է մնացել խորհրդարանում, թեև նրա երկու ճյուղերը՝ «Ժողովրդական ուժը» և «Եվրոպական սոցիալիստները», փորձում են ընդդիմության տեսք ստեղծել: Խորհրդարանի, կառավարության և նոր նախագահի լեգիտիմությունը մեծապես վիճարկվում է: «Վրացական երազանքը» ներմուծել է մի շարք ճնշող օրենքներ, որոնք ուղղված են հետագայում ևս խեղդելու դժգոհությունը, անկախ լրատվամիջոցները և քաղաքացիական հասարակությունը: 49 ցուցարարներ դեռևս բանտում են՝ քրեական մեղադրանքներով, ինչպես նաև Batumelebi/Netgazeti-ի հիմնադիր և տնօրեն Մզիա Ամաղլոբելին: Դաժան ոստիկանական ճնշումներին չնայած՝ երկրի տարբեր քաղաքներում ցուցարարները շարունակում են պահանջել նոր ընտրություններ և իշխանությունների ճնշումների ժամանակ ապօրինի կալանքի տակ գտնվողների ազատ արձակումը:
100 օր դիմադրություն. Համազգային բողոքի ակցիաների մեկնարկը և համատեքստը։
Մարտի 7-ին Թբիլիսիի Ռուսթավելի պողոտայում հավաքված ցուցարարները նշում էին Վրաստանում բողոքի ակցիաների 100-րդ օրը: Անդադար բողոքի ակցիաները սկսվել են 2024 թվականի նոյեմբերի 28-ին՝ ի պատասխան «Վրացական երազանք» կուսակցության հայտարարությանը ԵՄ անդամակցության գործընթացը դադարեցնելու մասին և շարունակվում են՝ չնայած ոստիկանական դաժան միջոցներին և ճնշումներին: Ցուցարարները պահանջում են նոր ընտրություններ և ազատ արձակել նրանց, ովքեր, իրենց խոսքով, անարդարացիորեն բանտարկվել են: Բողոքի ակցիաների 100-րդ օրը համազգային մասշտաբ է ձեռք բերել, ընդգրկելով Վրաստանի խոշոր քաղաքները և տարբեր սոցիալական խմբեր։
Աճող ճնշումներ. Կառավարության կոշտ արձագանքը և ձերբակալությունները։
«Վրացական երազանք» կուսակցության կառավարությունը, փորձելով զսպել բողոքի ալիքը, դիմել է ճնշումների ուժեղացմանը։ Ներմուծվել են մի շարք օրենքներ, որոնք ուղղված են քննադատությունը լռեցնելուն, անկախ լրատվամիջոցների և քաղաքացիական ակտիվության դեմ պայքարին։ Արդյունքում, 49 ցուցարարներ մնում են կալանքի տակ՝ քրեական մեղադրանքներով։ Բացի այդ, կալանավորվել է Batumelebi/Netgazeti-ի հիմնադիր և տնօրեն Մզիա Ամաղլոբելին, ինչը վկայում է իշխանությունների թիրախավորման տակ լրագրողների եւ լրատվամիջոցների նկատմամբ։ Չնայած ճնշումներին՝ բողոքի ակցիաները չեն մարում, այլ ընդհակառակը, ավելի համառ բնույթ են ստանում։
Հիմնական պահանջները. Նոր ընտրություններ և քաղբանտարկյալների ազատ արձակում։
Բողոքի ակցիաների մասնակիցների հիմնական պահանջները մնում են անփոփոխ՝ նոր խորհրդարանական ընտրությունների անցկացում և բոլոր քաղբանտարկյալների անհապաղ ազատ արձակում։ Ցուցարարները պնդում են, որ գործող կառավարությունը և խորհրդարանը կորցրել են լեգիտիմությունը և չեն արտացոլում ժողովրդի կամքը: Նոր ընտրությունների պահանջը նպատակ ունի վերականգնել ժողովրդավարությունը և ապահովել իշխանության խաղաղ փոխանցումը: Քաղբանտարկյալների ազատ արձակման պահանջը կապված է մարդու իրավունքների պաշտպանության և քաղաքական հետապնդումների դադարեցման անհրաժեշտության հետ։
Միջազգային մեկուսացում. Վրաստանը կորցնում է արևմտյան գործընկերների աջակցությունը։
Վրաստանի ներքաղաքական ճգնաժամը խորանում է միջազգային մեկուսացման ֆոնին։ Եվրամիության, ԱՄՆ-ի և այլ արևմտյան երկրների հետ հարաբերությունները հասել են պատմականորեն ամենացածր մակարդակին։ ԵՄ-ի անդամակցության գործընթացի դադարեցումը և ժողովրդավարական արժեքներից հեռացումը հանգեցրել են Վրաստանի միջազգային հեղինակության անկմանը և արտաքին աջակցության կրճատմանը։ Միջազգային գործընկերների քննադատական դիրքորոշումը և մեկուսացումը էլ ավելի են խորացնում ներքաղաքական լարվածությունը և ստեղծում լրացուցիչ ճնշում կառավարության վրա։
Համազգային ցույցեր. Բողոքի ակցիաների աշխարհագրությունը և ժամանակացույցը։
«Դիմադրություն 2025»-ի 100-րդ օրը նշանավորվել է համազգային ցույցերով Վրաստանի տարբեր քաղաքներում։ Մարտի 7-ին ցույցեր են կազմակերպվել Թբիլիսիում, Քութայիսում, Բաթումում, Գորիում, Ախմետայում, Ախալցխայում, Զուգդիդիում, Թելավիում և Չխորոծկուում։ Ցույցերի ժամանակացույցը տարբեր է ըստ քաղաքների, սակայն բոլորի համար ընդհանուր են հիմնական պահանջները՝ նոր ընտրություններ և քաղբանտարկյալների ազատ արձակում։ Թբիլիսիում հիմնական ցույցը տեղի է ունեցել խորհրդարանի մոտ՝ «Մինչև վերջ» կարգախոսով, որին հաջորդել են հանրային քննարկումներ և դասախոսություններ։ Քութայիսի ցույցն անցել է «Բողոքի 100-րդ օրը» կարգախոսով, Բաթումում՝ «Հայրենիքին ծառայելով» խորագրով։ Համազգային ցույցերի համակարգված բնույթը վկայում է բողոքի շարժման լայն տարածման և համախմբվածության մասին։
Հասարակական տրամադրություններ և հեռանկարներ. Ի՞նչ է սպասվում Վրաստանին։
«Դիմադրություն 2025» համազգային բողոքի ակցիաների 100-օրյա փուլը վկայում է Վրաստանում խորը քաղաքական ճգնաժամի մասին։ Կառավարության կոշտ քաղաքականությունը և արևմտյան գործընկերներից մեկուսացումը չեն հանգեցրել իրավիճակի լիցքաթափմանը։ Հակառակը, բողոքի ալիքը շարունակում է մնալ ուժեղ և համառ։ Հասարակական տրամադրությունները մնում են լարված, և հասարակությունը բաժանված է երկու հակադիր ճամբարների։ Իրադարձությունների հետագա զարգացումը կախված կլինի կառավարության և բողոքի շարժման առաջնորդների փոխզիջման գնալու պատրաստակամությունից, ինչպես նաև միջազգային դերակատարների դիրքորոշումից։ Առաջիկա շաբաթները և ամիսները կարևոր նշանակություն կունենան Վրաստանի քաղաքական ճգնաժամի հանգուցալուծման համար։