Եվրախորհրդարանի պատգամավորները քննադատում են Ադրբեջանին, Թուրքիային Ցեղասպանության տարելիցին

Եվրախորհրդարանի պատգամավորները Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցի համատեքստում քննադատում են Ադրբեջանին, Թուրքիային – 2025

Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցի համատեքստում Եվրոպական խորհրդարանի երկու անդամ հանրային քննադատություններ են արտահայտել՝ կապված տարածաշրջանային դինամիկայի և պատմական հիշողության հետ։ Ֆրանսիացի Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Նատալի Լուազոն անդրադարձել է ԵՄ բարձրաստիճան պաշտոնյայի նախատեսվող ուղևորությանը, մինչդեռ կիպրացի Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Գեադիս Գեադին մտորումներ է ներկայացրել Ցեղասպանության և Թուրքիայի պատմական անցյալի վերաբերյալ։ Նրանց հայտարարությունները, որոնք հրապարակվել են սոցիալական մեդիա հարթակներում, հավելյալ եվրոպական խորհրդարանական տեսակետներ են ավելացրել տարելիցի և Հարավային Կովկասում տիրող իրավիճակի շուրջ քննարկումներին։

Ֆրանսիացի Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Նատալի Լուազոն քննադատում է ԵՄ նախատեսվող այցը Ադրբեջան՝ առանց Հայաստանի

Նատալի Լուազոն՝ Ֆրանսիան ներկայացնող Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավորը, հստակ քննադատություն է հայտնել Եվրոպական միության արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության հարցերով բարձր ներկայացուցիչ Կայա Կալասի նախատեսվող այցելության երթուղու վերաբերյալ։ Օգտագործելով իր X միկրոբլոգը որպես հարթակ՝ Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Լուազոն իր ուժեղ դժգոհությունն է հայտնել Ադրբեջան այցելելու որոշման վերաբերյալ՝ առանց միաժամանակ Հայաստան այցելություն պլանավորելու։ Հաղորդման համաձայն՝ Լուազոն մասնավորապես ընդգծել է իր համոզմունքը, որ Կալասի «Բաքու պլանավորված այցը սխալ քայլ է»։ Ֆրանսիացի Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավորի այս քննադատությունը ընդգծում է Եվրոպական խորհրդարանում առկա մտահոգությունները ԵՄ դիվանագիտական շփումների հավասարակշռության և նպատակահարմարության վերաբերյալ տարածաշրջանում, հատկապես Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ տարբեր մոտեցումների առումով։

Ադրբեջանին որպես բռնապետական և Հայաստանին սպառնացող բնութագրելը

Իր քննադատության մեջ Նատալի Լուազոն տարբերակիչ բնութագրեր է տվել թե՛ Ադրբեջանին, թե՛ Հայաստանին։ Նա նշել է, որ Կայա Կալասը սխալ է գործում՝ այցելելով «բռնապետական Ադրբեջան»։ Ադրբեջանին «բռնապետական» անվանելով՝ Լուազոն վերաբերում է դրա քաղաքական համակարգի բնույթին՝ ենթադրելով ժողովրդավարական ազատությունների և կառավարման բացակայություն։ Նա այս բնութագրումը կապել է նաև Ադրբեջանի գործողությունների հետ իր հարևանի նկատմամբ՝ նշելով, որ այն «շարունակում է սպառնալ Հայաստանին»։ Սա ենթադրում է տեսակետ, որ Ադրբեջանը շարունակական անվտանգության ռիսկ է ներկայացնում Հայաստանի համար։ Ի հակադրություն, Լուազոն Հայաստանը բնութագրել է որպես «ժողովրդավարական» և ընդգծել, որ այն երկիր է, որը «նայում է Եվրոպայի ուղղությամբ»։ Այս նկարագրությունը ընդգծում է Հայաստանի քաղաքական կողմնորոշումը դեպի ժողովրդավարական արժեքները և նրա ձգտումները՝ ունենալ ավելի սերտ կապեր եվրոպական կառույցների հետ։ Լուազոյի հակադրական բնութագրումները նախատեսվող այցը ներկայացնում են որպես քայլ, որը կարծես թե նպաստում է բռնապետական պետությանը՝ սպառնալիքների առաջ կանգնած ժողովրդավարականի փոխարեն։

Բաքվի ենթադրյալ գործողությունները. միջամտություն և դիրքորոշումը Ռուսաստանի կողքին

Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Լուազոն նաև կոնկրետ պնդումներ է արել՝ կապված Բաքվին վերագրվող գործողությունների հետ։ Նա նշել է, որ Բաքուն «չարամտորեն միջամտել է ԵՄ անդամ երկրի ներքին գործերին»։ Աղբյուրը տրամադրում է խմբագրական նշում, որում հստակեցվում է, որ Լուազոն այս համատեքստում նկատի ունի Ֆրանսիան։ Այս լուրջ մեղադրանքը ենթադրում է Ադրբեջանի կողմից դիտավորյալ փորձ՝ բացասաբար ազդելու ԵՄ անդամ երկրի ներքին գործերի վրա։ Ավելին, Լուազոն պնդել է, որ Բաքուն «կանգնել է Ռուսաստանի կողքին»։ Այս հայտարարությունը, որը արվել է այն համատեքստում, երբ ժողովրդավարական Հայաստանը նկարագրվում է որպես Եվրոպայի կողմ նայող, Ադրբեջանին դիրքավորում է Ռուսաստանի կողքին, որը ներկայումս հակամարտության մեջ է Ուկրաինայի հետ և բախվում է լայնածավալ միջազգային դատապարտման Եվրոպական պետությունների կողմից։ Այսպիսով, Լուազոյի դիտարկումները քննադատական պատկեր են ներկայացնում Ադրբեջանի միջազգային դաշինքի և ԵՄ շահերի ու անդամ պետությունների դեմ նրա ենթադրյալ գործողությունների վերաբերյալ։

Կիպրացի Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Գեադիս Գեադին անդրադառնում է Հայոց ցեղասպանության տարելիցին

Առանձին հանրային հայտարարությամբ Կիպրոսը ներկայացնող Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Գեադիս Գեադին անդրադարձել է Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցի հանդիսավոր առիթին։ Օգտագործելով իր Facebook-ի էջը որպես հարթակ՝ Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Գեադին կիսվել է իր մտքերով պատմական ոճրագործության և դրա մշտական նշանակության վերաբերյալ։ Նրա հայտարարությունը Եվրոպական խորհրդարանից ևս մեկ ձայն է հավելել համաշխարհային ոգեկոչումներին և 2025 թվականի ապրիլի 24-ին Ցեղասպանության շուրջ քննարկումներին։

Աղբյուր՝ Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Նատալի Լուազո՝ X-ի միջոցով, Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Գեադիս Գեադի՝ Facebook-ի միջոցով

Ցեղասպանությունը. հանցագործություն, որը չպետք է մոռացվի

Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Գեադիի մտորումները Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ ներառել են հստակ ուղերձ հիշատակման անհրաժեշտության մասին։ Նա նշել է. «110 տարի է անցել Հայոց ցեղասպանությունից. հանցագործություն, որը չպետք է մոռացվի»։ Այս հայտարարությունը ընդգծում է ոճրագործության սկզբից անցած ժամանակահատվածը՝ միաժամանակ պնդելով, որ դրա պատմական իրականությունը և զոհերի հիշատակը պետք է ակտիվորեն պահպանվեն։ Ցեղասպանությունը որակելով որպես «հանցագործություն, որը չպետք է մոռացվի»՝ ընդգծում է իրադարձությունը հիշելու բարոյական պարտավորությունը՝ ոչ միայն որպես պատմական փաստ, այլև որպես զգուշացում ապագա ոճրագործությունների դեմ և կոչ՝ շարունակական զգոնության։ Նրա հայտարարությունը համահունչ է ավելի լայն միջազգային ջանքերին՝ ապահովելու, որ Հայոց ցեղասպանության դասերը քաղվեն, և որ նման հանցագործությունները կանխարգելվեն ապագայում։

Թուրքիայի՝ արյան մեջ թաթախված անցյալը չի կարող ջնջվել

Գեադիս Գեադին իր հայտարարությամբ նաև ուղղակիորեն անդրադարձել է Թուրքիային՝ քննադատաբար մեկնաբանելով նրա պատմական անցյալը և պատմությունը ձևավորելու ակնհայտ փորձերը։ Նա նշել է. «Որքան էլ Թուրքիան պնդի, նրա՝ արյան մեջ թաթախված անցյալը չի կարող ջնջվել»։ «Արյան մեջ թաթախված անցյալ» արտահայտությունը Թուրքիայի պատմական գործողությունների, մասնավորապես՝ Հայոց ցեղասպանության և հնարավոր այլ հարակից իրադարձությունների հզոր և քննադատական բնութագրում է։ Նշելով, որ այս անցյալը «չի կարող ջնջվել», անկախ նրանից, թե որքան էլ Թուրքիան «պնդի», Գեադին ուղիղ մարտահրավեր է նետում Թուրքիայի ժխտման քաղաքականությանը և Ցեղասպանության ամբողջական ճանաչումը կանխելու նրա ջանքերին։ Նրա դիտարկումը ընդգծում է այն տեսակետը, որ պատմական փաստերը, հատկապես նրանք, որոնք ներառում են նման հսկայական տառապանք և կյանքերի կորուստ, չեն կարող պարզապես ցանկությամբ մոռացվել կամ ժխտվել անհիշության մեջ՝ անկախ պաշտոնական պետական քաղաքականությունից։ Կիպրացի Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավորի այս հայտարարությունը հատուկ նշանակություն ունի՝ հաշվի առնելով տարածաշրջանի պատմական համատեքստը։

Հայտարարություններ Եվրոպական խորհրդարանի անդամներից

Թե՛ Նատալի Լուազոն, թե՛ Գեադիս Գեադին Եվրոպական խորհրդարանի ընտրված անդամներ են։ Որպես Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավորներ՝ նրանք մասնակցում են ԵՄ օրենսդրական, բյուջետային և վերահսկողական գործառույթներին։ Նրանց հանրային հայտարարությունները այնպիսի հարցերի շուրջ, ինչպիսիք են Հայոց ցեղասպանությունը և ԵՄ արտաքին քաղաքականությունը Հարավային Կովկասում, արտացոլում են նրանց անհատական տեսակետները և նպաստում են Եվրոպական միության ներսում քաղաքական դիսկուրսին։ Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավորների հայտարարությունները կարող են ուշադրություն հրավիրել կոնկրետ հարցերի վրա, ազդել խորհրդարանում քննարկումների վրա և արտացոլել իրենց ընտրողների կամ քաղաքական խմբերի մտահոգությունները։ Նրանց որոշումը՝ արտահայտել այս տեսակետները սոցիալական մեդիա հարթակներում, ապահովում է նրանց ուղերձների լայն հանրային հասանելիություն։

Պատմական հիշողության կապը արդի քաղաքական հարցերի հետ

Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավորներ Լուազոյի և Գեադիի հայտարարությունները, թեև անդրադառնում են տարբեր կոնկրետ կետերի, միասին ընդգծում են պատմական հիշողության և արդի քաղաքական հարցերի փոխկապակցվածությունը Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցի համատեքստում։ Լուազոյի քննադատությունը պատմական իրողությունները՝ սպառնալիքների առաջ կանգնած ժողովրդավարական Հայաստանը, կապում է ԵՄ արտաքին քաղաքականության ընթացիկ որոշումների հետ՝ կապված տարածաշրջան այցելությունների հետ և շոշափում է միջամտության և աշխարհաքաղաքական դաշինքների վերաբերյալ մեղադրանքները։ Գեադիի մտորումներն ուղղակիորեն անդրադառնում են Ցեղասպանության պատմական ոճրագործությանը և բախվում են ժխտման հարցին՝ հստակորեն հիշատակելով Թուրքիայի անցյալը։ Երկու հայտարարություններն էլ, յուրովի, ցույց են տալիս, թե ինչպես են 1915 թվականի պատմական իրադարձությունները շարունակում ազդել ներկայիս քաղաքական տեսակետների, դիվանագիտական նկատառումների և պատմական ճշմարտության ու հաշվետվողականության շուրջ մտորումների վրա Եվրոպական խորհրդարանի ներսում։

Եվրոպական ձայները մտահոգություններ են հայտնում տարելիցի կապակցությամբ

Եզրափակելով, Հայոց ցեղասպանության 110-րդ տարելիցի օրը կամ դրա շուրջ Եվրոպական խորհրդարանի երկու անդամ՝ ֆրանսիացի Նատալի Լուազոն և կիպրացի Գեադիս Գեադին, հանրային հայտարարություններ են արել՝ անդրադառնալով համապատասխան հարցերի։ Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Լուազոն քննադատել է ԵՄ բարձր ներկայացուցիչ Կայա Կալասի նախատեսվող այցը Ադրբեջան՝ առանց Հայաստան այցելելու՝ Ադրբեջանը բնութագրելով որպես բռնապետական և սպառնացող, իսկ Հայաստանը՝ որպես ժողովրդավարական և դեպի Եվրոպա նայող, միաժամանակ մեղադրելով Բաքվին ԵՄ անդամ երկրի գործերին միջամտելու և Ռուսաստանի հետ դաշինք կազմելու մեջ։ Առանձին, Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավոր Գեադին մտորել է Հայոց ցեղասպանության շուրջ՝ նշելով, որ 110 տարի է անցել այս անմոռանալի հանցագործությունից և հաստատելով, որ Թուրքիայի՝ արյան մեջ թաթախված անցյալը չի կարող ջնջվել՝ անկախ նրա պնդումներից։ Եվրոպական խորհրդարանի պատգամավորների այս հայտարարությունները ընդգծում են Եվրոպական քաղաքական շրջանակների շարունակական մտահոգությունները Հայոց ցեղասպանության պատմական ճշմարտության, հիշատակման կարևորության և Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում քաղաքական դինամիկայի բարդությունների վերաբերյալ։