- Մյանմարի զինվորականները ժամանակավոր զինադադար են հայտարարել մինչև 2025թ. ապրիլի 22-ը՝ երկրաշարժի հետևանքների վերացման համար։
- 7.7 մագնիտուդ ունեցող երկրաշարժը հանգեցրել է ավելի քան 3000 մարդու մահվան և լայնածավալ ավերածությունների։
- Օգնության կազմակերպությունները նախազգուշացնում են բժշկական ճգնաժամի մասին՝ մաքուր ջրի և ռեսուրսների պակասի պատճառով։
- Զինադադարը հաջորդում է ապստամբ խմբերի միակողմանի դադարին։
- Միջազգային օգնության ջանքերն ընթանում են, սակայն մուտքը դժվարացած է։
Մյանմարի ժամանակավոր զինադադարի հայտարարություն
Մյանմարի զինվորական կառավարությունը հայտարարել է ժամանակավոր զինադադար զինված ընդդիմադիր խմբերի դեմ իր գործողություններում՝ 2025թ. մարտի 28-ին տեղի ունեցած 7.7 մագնիտուդ ունեցող աղետալի երկրաշարժի հետևանքների վերացման ջանքերը հեշտացնելու համար։ Զինադադարը, որը հայտարարվել է պետական MRTV-ի միջոցով, կգործի մինչև 2025թ. ապրիլի 22-ը։ Այս որոշումը նպատակ ունի ապահովել արդյունավետ փրկարարական գործողություններ և վերականգնում երկրաշարժի զոհերի համար, որի հետևանքով զոհվել է ավելի քան 3000 մարդ, իսկ հազարավորները տեղահանվել են։
Երկրաշարժի ազդեցությունը
Երկրաշարժը, որը տեղի է ունեցել Մանդալայից ոչ հեռու, հանգեցրել է լայնածավալ ավերածությունների Մյանմարում։ Միավորված ազգերի կազմակերպությունը հաղորդել է, որ Մանդալայ քաղաքը, որը ամենաշատ տուժած տարածքներից մեկն է, ամբողջությամբ կտրված է էլեկտրաէներգիայից և ջրամատակարարումից։ Օգնության կազմակերպությունները, այդ թվում՝ Médecins Sans Frontières (MSF), նախազգուշացրել են բժշկական ճգնաժամի մասին՝ պայմանավորված մաքուր ջրի պակասով։ MSF-ի դաշտային համակարգող Միխայել Դե Սոուզան նշել է, որ ջրի պակասը կարող է հանգեցնել համաճարակների, եթե այն ժամանակին չլուծվի։
Մարդասիրական ճգնաժամի սրում
Երկրաշարժը սրել է Մյանմարի գոյություն ունեցող մարդասիրական ճգնաժամը, որը շարունակվում է 2021թ. զինվորական հեղաշրջումից ի վեր։ Երկրի առողջապահական ենթակառուցվածքը, որը արդեն թուլացել է քաղաքացիական պատերազմի տարիների ընթացքում, անհամապատասխան է նման աղետը հաղթահարելու համար։ ՄԱԿ-ը հաղորդել է սուր լուծի և ջերմային հիվանդությունների դեպքերի աճ տեղահանման վայրերում։ Ջրի տանկերային գործողություններն սկսվել են Նայպիդոյում՝ սպասարկելով մոտ 45,000 մարդու, սակայն ավելի քան 300,000 մարդ դեռևս կարիք ունի նման աջակցության։
Ապստամբ խմբերի արձագանքը
Զինվորականների հայտարարությունից առաջ զինվորականների դեմ պայքարող ապստամբ խմբերը միակողմանիորեն հայտարարել են զինադադար՝ օգնելու փրկարարական ջանքերին։ Ազգային միասնության կառավարությունը (NUG), որը 2021թ. հեղաշրջման ժամանակ հեռացված օրենսդիրների ժառանգն է, հայտարարել է երկու շաբաթյա դադար հարձակողական ռազմական գործողություններում, բացառությամբ պաշտպանական գործողությունների, սկսած 2025թ. մարտի 30-ից։ Սակայն Amnesty International-ը հաղորդել է, որ զինվորականները շարունակել են օդային հարվածներ հասցնել երկրաշարժից հետո, ինչը բարդացրել է փրկարարական ջանքերը։
Միջազգային օգնության ջանքեր
Միջազգային օգնության կազմակերպություններն ու օտարերկրյա կառավարություններն ուղարկել են անձնակազմ և պաշարներ երկրաշարժից տուժած տարածքներ։ Մեծ Բրիտանիայի Քաղաքացիական պաշտպանության կոմիտեն (DEC) նախաձեռնել է դիմում՝ ապահովելու ապաստարան, դեղորայք, սնունդ, ջուր և դրամական աջակցություն տուժածներին։ Մեծ Բրիտանիայի կառավարությունը խոստացել է համապատասխանեցնել հանրային նվիրատվությունները մինչև 5 միլիոն ֆունտ ստերլինգ։ Սակայն օգնության աշխատողները բախվել են խնդիրների, այդ թվում՝ դեպքի, երբ Մյանմարի զինվորականները կրակ են բացել Չինաստանի Կարմիր խաչի կոնվոյի վրա, որը փոխադրում էր օգնության պաշարներ։
Տարածաշրջանային ազդեցություն և արձագանք
Երկրաշարժը զգացվել է նաև հարևան երկրներում, այդ թվում՝ Թաիլանդում, որտեղ զոհվել է առնվազն 22 մարդ, այդ թվում՝ 15-ը Բանգկոկում բարձրահարկ շենքի փլուզման հետևանքով։ Բանգկոկի փրկարարները հայտնաբերել են կենդանության նշաններ փլուզման վայրում, ինչը հույս է ներշնչել սիրելիների մասին տեղեկություն սպասող ընտանիքներին։ Միևնույն ժամանակ, Մյանմարի զինվորականների ղեկավար Մին Աունգ Հլայնը պատրաստվում է մասնակցել Թաիլանդում տեղի ունեցող տարածաշրջանային գագաթնաժողովին՝ քննարկելու երկրաշարժին արձագանքելու հարցերը։
Օգնության բաշխման մարտահրավերները
Չնայած զինադադարին, օգնության բաշխումը դեռևս լի է մարտահրավերներով։ Զինվորականները մեղադրվում են որոշ տարածքներ մուտքը արգելափակելու մեջ, իսկ զինվորականների և ապստամբ խմբերի միջև համակարգման պակասը խոչընդոտում է մարդասիրական ջանքերը։ ՄԱԿ-ը և այլ կազմակերպություններ կոչ են արել ապահովել անարգել մուտք տուժած տարածքներ՝ ապահովելու, որ օգնությունը հասնի կարիքավորներին։
Մյանմարում ժամանակավոր զինադադարը հույսի ճառագայթ է տալիս երկրաշարժի հետևանքների վերացման ջանքերին, սակայն մարդասիրական ճգնաժամը մնում է ծանր։ Հազարավոր զոհերով և շատերի կողմից հրատապ օգնության կարիք ունենալով՝ միջազգային օգնությունն ու համագործակցությունը կարևոր են։ Սակայն շարունակվող հակամարտությունը և լոգիստիկ մարտահրավերները շարունակում են բարդացնել օգնության ջանքերը՝ ընդգծելով համակարգված և կայուն արձագանքի անհրաժեշտությունը։