Արագ Ընթերցում
- Դոնալդ Թրամփը երկուշաբթի կզանգահարի Վլադիմիր Պուտինին և Վլադիմիր Զելենսկուն։
- Նպատակն է Ուկրաինայի պատերազմում հրադադարի հաստատումը։
- Ռուսաստանն ու Ուկրաինան վերջերս անցկացրեցին առաջին ուղիղ բանակցությունները երեք տարվա ընթացքում։
- Ռուսական դրոնային հարվածը Ուկրաինայում սպանել է 9 քաղաքացիական անձ։
- Կրեմլն ու ՆԱՏՕ-ի առաջնորդները ուշադրությամբ հետևում են նախատեսվող զանգերին։
Թրամփի նախատեսված զանգերը Պուտինին և Զելենսկուն
ԱՄՆ նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարեց, որ երկուշաբթի օրը նախատեսում է հեռախոսազրույցներ անցկացնել Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի և Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու հետ։ Այս զանգերի նպատակն է նպաստել Ուկրաինայի պատերազմում հրադադարի հաստատմանը, որը 2022 թվականից ի վեր պատճառել է մեծ կորուստներ և տեղահանություններ։ Թրամփը իր մտադրությունները հայտնել է Truth Social սոցիալական ցանցում՝ հույս հայտնելով, որ քննարկումները կլինեն արդյունավետ։
«Հուսով եմ, որ այս օրը կլինի արդյունավետ, հրադադար կկայանա, և այս շատ բռնի պատերազմը, որը երբեք չպետք է սկսվեր, կավարտվի», — գրել է Թրամփը։ Կրեմլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը հաստատել է, որ Պուտինի հետ նախատեսվող զանգի նախապատրաստական աշխատանքները արդեն սկսվել են։
Հակամարտության նախապատմությունը
Ուկրաինայում պատերազմը սկսվեց 2022 թվականի փետրվարին՝ Ռուսաստանի լայնածավալ ներխուժումից հետո։ Հակամարտությունը վերածվել է երկարատև պատերազմի, որի ընթացքում երկու կողմերն էլ կրել են մեծ ռազմական և քաղաքացիական կորուստներ։ Խաղաղության հաստատման փորձերը հիմնականում անհաջող են եղել, իսկ Ստամբուլում վերջերս անցկացված բանակցությունների փուլը նույնպես չհանգեցրեց հրադադարի համաձայնության։
Չնայած դժվարություններին՝ Թրամփի նախատեսված զանգերը նոր փորձ են հակամարտության կարգավորման ուղղությամբ։ Նրա մոտեցումը ներառում է ոչ միայն Պուտինի և Զելենսկու հետ քննարկումներ, այլև ՆԱՏՕ-ի առաջնորդների հետ խորհրդակցություններ՝ խաղաղության միասնական ռազմավարության շուրջ։
Վերջին զարգացումները Ուկրաինայում
Մինչ դիվանագիտական ջանքերը շարունակվում են, իրավիճակը տեղում մնում է ծանր։ Շաբաթ օրը ռուսական դրոնային հարվածը թիրախավորեց քաղաքացիական անձանց տարհանող ավտոբուսը Ուկրաինայի հյուսիսարևելյան Սումիի շրջանում։ Ըստ ուկրաինական պաշտոնյաների՝ հարվածի հետևանքով զոհվել է 9 մարդ, իսկ 7-ը վիրավորվել են։ Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին դատապարտել է հարձակումը՝ այն անվանելով «քաղաքացիական անձանց դիտավորյալ սպանություն» և կոչ արել ուժեղացնել միջազգային պատժամիջոցները Ռուսաստանի դեմ։
«Առանց ավելի ուժեղ ճնշման, Ռուսաստանը չի ձգտի իրական դիվանագիտության», — գրել է Զելենսկին X (նախկինում՝ Twitter) սոցիալական ցանցում։ Հարձակումը ընդգծում է հրադադարի անհետաձգելի անհրաժեշտությունը, քանի որ քաղաքացիական զոհերը շարունակում են աճել։
Հրադադարի բանակցությունների դժվարությունները
Հրադադարի հաստատման ճանապարհը լի է խոչընդոտներով։ Ըստ հաղորդումների՝ Ռուսաստանը մերժել է Ուկրաինայի առաջարկը ժամանակավոր հրադադարի մասին՝ որպես խաղաղության հաստատման առաջին քայլ։ Փոխարենը, Մոսկվան պահանջում է պահպանել վերահսկողությունը մի քանի ուկրաինական շրջանների նկատմամբ՝ որպես պատերազմի ավարտի պայման, ինչը Կիևն ու նրա արևմտյան դաշնակիցները համարում են անընդունելի։
Ստամբուլում վերջերս անցկացված բանակցությունները, չնայած հրադադարի հասնելու անհաջողությանը, հանգեցրին ռազմագերիների խոշոր փոխանակման համաձայնության։ Կողմերը համաձայնեցին փոխանակել 1000 ռազմագերի, ինչը կարող է ծառայել որպես վստահության ձևավորման միջոց ապագա բանակցությունների համար։
Միջազգային դերակատարների դերը
Միջազգային դերակատարները, ներառյալ ՆԱՏՕ-ն և Եվրոպական միությունը, կարևոր դեր են խաղացել Ուկրաինայի պաշտպանությանը աջակցելու և Ռուսաստանի վրա ճնշում գործադրելու գործում։ Մեծ Բրիտանիայի արտաքին գործերի նախարար Դեյվիդ Լեմին և Գերմանիայի կանցլեր Ֆրիդրիխ Մերցը երկուսն էլ դատապարտել են Ռուսաստանի շարունակական ագրեսիան և կոչ արել անհապաղ քայլեր ձեռնարկել բռնությունը դադարեցնելու համար։
Նմանատիպ զարգացումներում ԱՄՆ պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն վերջերս առաջարկել է Վատիկանը որպես ապագա խաղաղության բանակցությունների հնարավոր վայր՝ ընդգծելով չեզոք հողի անհրաժեշտությունը, որը կարող է նպաստել կողմերի միջև երկխոսությանը։
Ինչ սպասել երկուշաբթի օրվա զանգերից
Թրամփի նախատեսված զանգերը Պուտինի և Զելենսկու հետ մեծ ուշադրությամբ են հետևվում միջազգային դիտորդների կողմից։ Չնայած Թրամփը հայտնել է հրադադարի հնարավորության վերաբերյալ իր լավատեսությունը, նա նաև ընդունել է առկա մարտահրավերները։ «Մենք կհանդիպենք, և ես կարծում եմ, որ կլուծենք հարցը, կամ գուցե ոչ», — ասել է Թրամփը Պուտինի մասին վերջին մամուլի ասուլիսի ժամանակ։
Փորձագետները նշում են, որ այս զանգերի արդյունքը կարող է կախված լինել մի շարք գործոններից, ներառյալ Ռուսաստանի փոխզիջման պատրաստակամությունը, Ուկրաինայի պաշտպանական դիրքերի պահպանման կարողությունը և ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցների աջակցությունը։ Զանգերը տեղի են ունենում մի ժամանակ, երբ աճում է հասարակական և քաղաքական ճնշումը հակամարտության լուծման ուղղությամբ, ինչը պատճառել է լայնածավալ հումանիտար աղետ։
Միջազգային հանրությունը սպասում է երկուշաբթի օրվա զանգերի արդյունքներին՝ զգուշավոր լավատեսությամբ, քանի որ խաղադրույքները մնում են բարձր Ուկրաինայի, Ռուսաստանի և համաշխարհային կայունության համար։
Աղբյուր՝ Apnews, Lbc