Շվեդիայի Լինշյոպինգի համալսարանի նոր ուսումնասիրությունը բացահայտում է, որ մեր քաղաքական հայացքները կարող են ազդել նույնիսկ այնպիսի չեզոք ապրանքների ընտրության վրա, ինչպիսիք են շոկոլադը։ Չորս առանձին հետազոտություններում պարզվել է, որ մարդիկ հակված են մերժելու այն ապրանքները, որոնք կապված են իրենց հակառակ քաղաքական դիրքորոշումներ ունեցող խմբերի հետ։ Այս երևույթը հատկապես ընդգծված է, երբ որոշումները կայացվում են ուրիշների դիտարկման ներքո։
Ուսումնասիրության մասնակիցները ցույց են տվել հստակ միտում՝ խուսափելու այն ապրանքներից, որոնք համակրում են իրենց քաղաքական հակառակորդները։ Օրինակ, շոկոլադի այն տեսակները, որոնք ընկալվում էին որպես հակառակ խմբերի սիրելի, դարձան զգալիորեն պակաս գրավիչ։ Սակայն սեփական խմբի նախընտրած ապրանքները չստացան նույնքան ուժեղ դրական արձագանք։
Արդյունքները տարածվել են նաև այլ ոլորտների վրա, ինչպիսիք են հագուստի ընտրությունն ու բարեգործական նվիրատվությունները։ Մասնակիցները ավելի քիչ հակված էին նվիրաբերելու այն կազմակերպություններին, որոնք, իրենց կարծիքով, սիրված էին իրենց քաղաքական հակառակորդների կողմից։
Լինշյոպինգի համալսարանի ավագ ասիստենտ պրոֆեսոր Արվիդ Էրլանդսոնը նշում է, որ այս վարքագիծը կարող է խորացնել հասարակության բևեռացումը։ «Սոցիալական տեսանկյունից դա կարող է ռացիոնալ թվալ, սակայն այդ վարքագիծը նպաստում է ավելի բևեռացված հասարակության ձևավորմանը»,- ընդգծում է նա։
Հետազոտության արդյունքները, որոնք հրապարակվել են Անձնային և սոցիալական հոգեբանության բյուլետենում, ցույց են տալիս, որ մենք հաճախ գործում ենք ենթագիտակցորեն՝ պահպանելու մեր ինքնընկալման հետևողականությունը։ Մասնակիցները չգիտեին, որ նախնական հետազոտության արդյունքները ցույց էին տվել, որ բոլոր խմբերը՝ անկախ իրենց քաղաքական պատկանելությունից, իրականում հավասարապես սիրել են նույն շոկոլադի տեսակներն ու բարեգործական կազմակերպությունները։
Հետազոտության վերջին փուլում, երբ մարդիկ գիտակցում էին, որ իրենց դիտում են իրենց քաղաքական խմբի ներկայացուցիչները, ապրանքներից հրաժարվելու միտումը դառնում էր ավելի ուժեղ։ Սա ընդգծում է, թե որքան կարևոր է մեզ համար ուրիշների աչքերում մեր կերպարը։
Այս ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ քաղաքական բևեռացումը տարածվում է նույնիսկ ամենապարզ և չեզոք որոշումների վրա։ Իմանալով այս մասին, մարդիկ կարող են ավելի լավ գիտակցել իրենց որոշումները և խուսափել կողմնակալ ընտրություններից՝ նպաստելով հասարակության մեջ ավելի մեծ հանդուրժողականությանը։
ԽՈՐՀՈւՐԴ Է ՏՐՎՈւՄ ԿԱՐԴԱԼ
